Çakal
|
|
Çakal, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil olan Canis cinsi içindeki türlerden dört tanesine, Afrika ve Asya'da bulunan ve küçük-orta boyutlu olan Canis adustus, Canis aureus, Canis mesomelas ve Canis simensis türlerine verilen ortak addır.
Küçük avcı ve leşçil canlılar olan çakalların Kuzey Amerika'daki karşılığı, Türkçede "kır kurdu" ya da yine "çakal" olarak adlandırılan Canis latrans (İng., coyote ya da prairie wolf) türü canlıdır.
Özellikleri
Uzunlukları 30–35 cm’lik kuyrukları birlikte 85–95 cm, ağırlıkları 7–11 kg arasında değişir. Altın çakalın (C. aureus) sırtı karaya, karnı beyaza çalar ve öbür bölümleri kirli sarıdır. Kara sırtlı çakalın (C. mesomelas) sırtı kara, postu pas kızılıdır. Boz renkteki çizgili çakalın (C. adustus) iki yanında belirsiz çizgiler vardır, kuyruğunun ucu da beyazdır. Canis cinsinin bütün öbür üyeleri gibi çakallarda akşamları ulurlar. İnsanlar çakalın ulumasını genellikle sırtlanınkinden daha ürkütücü bulurlar. Çakallar, kuyruk dibindeki bir bezin salgısı nedeniyle etraflarına pis bir koku yayar.
Dağılımı ve yaşam alanları
Altın çakal, Doğu Avrupa ve Kuzey Afrika’dan Güney Asya’ya kadar olan bölgede, kara sırtlı çakal ile çizgili çakal Güney ve Doğu Afrika’da yaşar. Türkiye’de en çok kıyı bölgelerindeki sık ormanlık ve çalılıklarda ayrıca Güney Doğu Anadolu’nun alçak kesimlerinde yaşar; iç bölgelerde görülmez. Açık arazilerde yaşamakla birlikte, çoğu kez yerleşme yerlerinin çevresine kadar sokulur.
Beslenme ve Yaşam Şekilleri
Çakallar, kırlık yerlerde yaşayan gececi hayvanlardır; gündüzleri genellikle çalılıkların ağaçlıkların arasına gizlenir, alacakaranlıkta avlanmaya çıkarlar. Bazen yalnız, bazen çiftler ya da sürüler halinde yaşar buldukları küçük hayvanlar ya da leşleri yiyerek beslenirler. Sürüler halinde dolaştıklarında antilop ya da büyük hayvanları avladıkları da olur. Yalnızken bazen aslan bazen kaplan gibi yırtıcıların ardından giderek bu hayvanların ardından kalanları yerler.
Üreme
Çakallarda gebelik süresi 57-70 gün arasında değişir; dişi çakal bir oyuk ya da kavuğa sığınarak 2-7 arasında yavru doğurur. Kurtlar ve kır kurtları gibi çakallar da evcil köpeklerle çiftleşebilir.
Kaynakça
Encyclopaedia Britannica’nın İngilizce Jackal başlığından Türkçe’ye çevrilmiştir.
Dış bağlantılar
Afrika'da yaşayan çakallar hakkında bilgiler içeren İngilizce bir site
Çakal türleri hakkında genel bilgiler içeren İngilizce bir site