Çitlembik
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Celtis caucasica | ||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
| | ||||||||||||
|
Metne bakınız. | ||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||
|
Çitlembik (Celtis), yaklaşık 60-70 tür barındıran, her yıl yaprak döken bir ağaç cinsidir. Kuzey Yarıkürenin ılıman iklime sahip bölgelerine yayılmış, güney Avrupa, güney ve doğu Asya, güney ve orta Kuzey Amerika, ve güney ve orta Afrika'da bulunan bir bitkidir. Genellikle orta büyüklükte ağaçlardır, boyları 10-25 metre uzunluğundadır, nadiren 40 metre uzunluğa ulaşabilirler.
Eskiden Ulmaceae familyası veya kendi familyası olan Celtidaceae'ye yerleştirilse de, APG (Angiosperm Phylogeny Group) tarafından yapılan genetik analizler sonucu Cannabaceae familyasına yerleştirmenin en uygun olduğu ortaya çıkmış ve cins bu familyaya yerleştirilmiştir.
Basit yaprakları yaklaşık 3–15 cm uzunluğunda, yumurta şeklinde, sivri uçlu ve kenarları tırtıklıdır.
Meyvesi sert çekirdekli-eriksi, 6–10 mm çapındadır ve birçok hayvan türü tarafından yenilebilir; kuru ama tatlı bir tada sahiptir.
Bazı türleri süs ağacı olarak yetiştirilmekte ve susuzluğa karşı dayanıklılığı için tercih edilmektedir.
İstanbul'da bu ağaca "çitlenbik" denir. Ancak, Akdeniz ve Ege bölgelerinde "çitlenbik" adı Pistacia terebinthus için kullanılır.
Hekimhan, Malatya ve Sivas dolaylarında bu ağaca "Dağın" adı verilmektedir. Geçmişte çocuklar bu meyvenin çekirdeklerini "Dağın atacağı" isimli dolmakalem kalınlığında 30 cm uzunluğunda bir borucuk ile hedeflere atarlardı.
Türler
- Celtis aurantiaca
- Adi çitlembik (Celtis australis) Türkiye.
- Celtis biondii
- Bunge çitlembiği (Celtis bungeana)
- Kafkas çitlembiği (Celtis caucasica) Türkiye.
- Celtis cerasifera
- Celtis chekiangensis
- Celtis choseniana
- Dikenli çitlembik (Celtis ehrenbergiana)
- Parlak yapraklı çitlembik (Celtis glabrata) Türkiye.
- Celtis gomphophylla
- Celtis iguanaea
- Afrika çitlembiği (Celtis integrifolia)
- Kore çitlembiği (Celtis koraiensis)
- Japon çitlembiği (Celtis jessoensis)
- Hubei çitlembiği (Celtis labilis)
- Şeker çitlembiği (Celtis laevigata)
- Celtis latifolia
- Celtis lindheimeri
- Batı çitlembiği (Celtis occidentalis)
- Celtis pallida
- Celtis paniculata
- Celtis philippensis
- Celtis reticulata
- Çin çitlembiği (Celtis sinensis)
- Celtis tetrandra
- Bodur çitlembik (Celtis tenuifolia)
- Celtis timorensis
- Doğu çitlembiği (Celtis tournefortii) Türkiye.
- Celtis trinervia
- Celtis vandervoetiana
- Celtis yunnanensis