Özdemir İnce
Özdemir İnce, (d. 1 Eylül 1936, Mersin), Türk şair, yazar, gazeteci.
Yaşamı
1956'da Mersin Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam etti. 1960'ta Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Bölümü’nü bitirdi. Bir yıl Sandıklı Ortaokulu'nda öğretmenlik yaptıktan sonra Yedeksubaylık hizmetini İzmir-Bornova 57. Er Eğitim Tugayı'nda yaptı. Ardından, Aydın Lisesi'nde öğretmenlik yaparken Fransız hükümetinin açtığı sınavı kazanarak 1965-1966 yıllarında Paris'te Sorbonne Üniversitesi’e bağlı ["Institut des Professeurs de français à l'Etranger"]de çağdaş Fransız dili ve edebiyatı ile ["Institut de phonétique"]te fonetik (sesbilim) okudu. Yurda dönüşünde Aydın ve Muğla liselerinde öğretmen olarak çalıştı. 1969’da TRT’ye girdi. 1982’de kurumdan emekli oluncaya kadar Dış Haberler Müdürlüğü'nde çevirmen, televizyonda metin yazarı, Öndenetim ve Redaksiyon Müdürü, Program ve Yayın Planlama Müdürü, Genel Müdürlük Müşaviri ve Uzman olarak çalıştı. 1982-1989 yılları arasında çeviri yaparak hayatını kazandı. 1989-2000 yılları arasında Can Yayınları'nda editör, Telos Yayınları'nda editör ve yayın yönetmeni olarak çalıştı. Ocak 2000'de köşe yazarlığına başladığı Hürriyet Gazetesi'nden 1 Nisan 2012'de ayrılmıştır.[1] 23 Nisan 2012 - 02 Haziran 2014 tarihleri arasında Aydınlık gazetesinde haftada 5 yazı yayınladıktan sonra bu gazeteden ayrıldı ve artık gazetelerde yazmamaya karar verdi. Bunun ardından kişisel web sitesini (www.ozdemirince.com) kurdu ve site 18 Haziran 2014 günü faaliyete geçti. Sitede Hürriyet ve Aydınlık gazetesinde yayınlanan yazıları ile yeni kaleme aldığı edebi ve siyasal yazıları, denemeleri, şiirleri ve yayınlanan kitapları hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Varlık Dergisi'nde Türkiye'de imge, gerçeklik ve benzeri konularda şiir bilincinin gelişmesini sağlayan yazılar yazdı, bu yazıları Şiir ve Gerçeklik adlı kitabında topladı (4. baskı İmge Yayınları 2011). Ardından şiirin biçim, anlam ve ses katmanları konularında makalaler yazdı ve bunları Tabula Rasa adlı kitabında topladı. Aynı kitapta Metin Eloğlu, Turgut Uyar, Edip Cansever ve Cemal Süreya üzerine nesnel değerlendirmeler de yer aldı (3. baskı, İmge Kitabevi 2011). Bunu geleneğe aykırı yorumlar getirdiği "gelenek ve şiir" konularında deneme ve eleştirilerin yer aldığı ve İlhan Berk'in poetik anlayışını açıklayan yazılarının yer aldığı Yazınsal Söylem Üzerine adlı kitabı yayımladı (3. basım İmge Kitabevi 2013). Şiirde Devrim (3.basım, İmge Kitabevi, 2015) ise modern şiirin kurucuları olan Aloysius Bertrand, Comte de Lautréamont ve Arthur Rimbaud üzerine yorumlarını bir araya getirdiği önemli kitabıdır. Bu dört kitapla muhalif bir bakış açısıyla Türk Şiir bilincinin gelişmesine olanak sağlamıştır. [2]
İlk şiiri 1954'te "Kaynak" dergisinde yayınlandı. Pazar Postası, Türk Dili, a, Değişim, Dost, Şiir Sanatı, Papirüs, Soyut, Türkiye Yazıları, Milliyet Sanat, Yusufçuk, Adam Sanat gibi dergilerde yayınlanan şiirleriyle tanındı. Şiir üzerine kuramsal yazılar ve değişik konularda denemeler, eleştirel denemeler yazdı.
- Şiirleri, Fransızca (5), Yunanca (2), Bulgarca (4), İtalyanca (1) ve Makedonca (1) kitap olarak yayınlandı.
- Şiir ve yazıları Almanca, Bulgarca, Çuvaşca, Fransızca, Hinduca, İbranice, İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Macarca, Makedonca, Portekizce, Romence, Rusça, Sırpça ve Yunancaya çevrildi.
Onur Belgesi
- Officier de l'Ordre des Arts et des Lettres (Fransa, 1990)
Üyelikleri
- Mallarme Akademisi (Paris, 1983)
- Uluslararası Şiir Araştırma Merkezi Muhabiri (Brüksel, 1987)
- Uluslararası Şiir Büyük Ödülü Seçici Kurul Üyesi (Liege, 1983, 1992)
- Şiir İçin Avrupa-Akdeniz Şiir Ağı Kurucu Üyesi (RUEMEB) (Strasbourg, 1996)
- Fas Şiir Evi Dostlar Kurulu Üyesi (Kazablanka, 1998)
- Uluslararası Şiir Evi Genel Kurul Üyesi (Brüksel, 2000)
- Avrupa Şiir Akademisi Üyesi (Lüksemburg, 2002)
Yapıtları
Şiirleri
- Kargı 1963
- Tutanaklar 1967
- Kiraz Zamanı 1969
- Karşı Yazgı 1974
- Rüzgara Yazılıdır 1979
- Elmanın Tarihi 1981
- Kentler 1981
- Yedi Deryalar Geçsen 1983
- Siyasetname 1984
- Eski Şiirler 1985
- Hayatbilgisi 1986
- Zorba ve Ozan 1987
- Başak ile Terazi 1989
- Burçlar Kuşağı 1989
- Can Yelekleri Tavandadır 1989
- Gürlevik 1990
- Gündönümü Gündönümü 1992
- Yazın Sesi 1994
- Uykusuzluk 1996
- Mani-Hayy 1998
- Evren Ağacı 2000
- Ot Hızı 2002
- Keskindoreke Fındınfalava, (Kırmızı Yayınları, Ekim 2006)
- Magma ve Kör Saat, (Kırmızı Yayınları, Mayıs 2007)
- Ağustos 1936, Annemin Karnında Son Bir Ay (Kırmızı Yayınları, Ocak 2008)
- Bir Ana Heykeli (Kırmızı Yayınları, Nisan 2008)
- René Char'ın Bostanı'nda Sabah Gezintileri (TOPLU ŞİİRLER V. içinde)(Kırmızı Yayınları,Nisan 2012)
- Gündoğan Koşmaları (TOPLU ŞİİRLER V.içinde) (Kırmızı Yayınları,Nisan 2012)
- Şu Bizim Ömer Kaleşi'nin İşleri (TOPLU ŞİİRLER V. içinde( (Kırmızı Yayınları, Nisan 2012)
- Başka Dünyalar da Var Ama Hepsi Bu Dünyada (TOPLU ŞİİRLER V. içinde) (Kırmızı Yayınları,Nisan 2012)
- Yüreğin İçinde Bir Mühür Gibi (TOPLU ŞİİRLER V. içinde) (Kırmızı Yayınları, Nisan 2012)
- Missa Sine Nomine (TOPLU ŞİİRLER V. içinde) (Kırmızı Yayınları, Nisan 2012)
- Elli Yıl Sonra "Kargı" (VE Yayınları, Mayıs 2014)
- Karadelikte Bir Yolculuk & Tersine ya da Sapkın Ayetler (Kaynak Yayınları, Mayıs 2014)
Seçme ve Toplu Şiir
- Güneş Saati (1990)
- Seçme Şiirler (1998)
- Tekvin, Toplu Şiirler 1 (1994)
- Delta, Toplu Şiirler 2 (1994)
- Tohum Ölürse, Toplu Şiirler 3 (1994)
- Yağmur Taşı, Toplu Şiirler 4 (1995)
- Bütün Şiirlerim 1 (2001)
- Bütün Şiirlerim 2 (2002)
- Bütün Şiirlerim 3 (2003)
- Toplu Şiirler I, Rüzgara En Yakın Yerde (2010)
- Toplu Şiirler II, Susan Denizin Sesiyle (2010)
- Toplu Şiirler III, Bir Başka Dil (2010)
- Toplu Şiirler IV, Şaman Sözü (2010)
- Toplu Şiirler V. Uzaktan Daha Uzak Yakından Daha Yakın (2012)
Eleştiri
- Yazmasam Olmazdı (Söz ve Yazı; Tarih Bağışlamaz; Çile Törenleri), Doğan Kitapçılık, 2004
- Mahşerin Üç Kitabı (Dinozorca; Bu Ne Biçim Memleket; Yaşasın Cumhuriyet), Doğan Kitapçılık, Nisan 2005
Denemeler ve Siyasi Yazılar
- Şiir ve Gerçeklik 1986, 1995, 2001, 2011
- Söz ve Yazı 1991, (Yazmasam Olmazdı içinde, 2004)
- Tabula Rasa 1992, 2002, 2011
- Yazınsal Söylem Üzerine 1993, 2002, 2013
- Dinozorca 1993, (Mahşerin Üç Kitabı içinde, 2005)
- Tarih Bağışlamaz 1994, (Yazmasam Olmazdı içinde, 2004)
- Çile Törenleri 1995, (Yazmasam Olmazdı içinde, 2004)
- Bu Ne Biçim Memleket 1996, (Mahşerin ÜÇ Kitabı içinde, 2005)
- Yaşasın Cumhuriyet 1999, (Mahşerin Üç Kitabı içinde, 2005)
- Şiirde Devrim 2000, 2008, 2015
- Mevsimsiz Yazılar 2002
- Gördüğünü Kitaba Yaz, 2002, 2015 (Genişletilmiş baskı).
- Pazar Yazıları 2002
- Tersi Yüzü 2003
- Isırganın Faydaları 2004
- Yedi Canlı Cumhuriyet 2004, 2009
- 100 Pazar Yazısı 2004
- Denek Taşı 2006
- Fesatlar Sarmalında Türkiye 2007
- Aykırı Yazılar 1 : Cumhuriyetsiz Demokrasi, 2009
- Aykırı Yazılar 2 : Demokrasisiz Demokrasi, 2009
- Direnen Cumhuriyet (2010)
- Kırlangıcın Okuma Uçuşu (2010)
- Demokrasi ile Diktatorya Arasında (2011)
- Cehaletin Rönesansı (2013)
- Edebiyattan Politikaya Türkiye'de Ne Var Ne Yok (2014)
- Egemenlik Cehaletindir (2014)
- Edebiyat Sadece Edebiyat Değildir (2015)
- Türkiye'nin Sırat Köprüsü : Açılım Masalı (2015)
- İmam Hatip Saltanatı ve İmamokrasi (2016)
- Edebiyat ve Siyaset Olarak Hayat (2016)
- Din İman Masa Kasa (2016)
- Cumhuriyet'in Üç Fedaisi, "Mahmut Esat Bozkurt, Şükrü Saracoğlu, Dr.Reşit Galip"(2016)
Seçki
- Bulgar Şiiri Antolojisi 1971
- Çağdaş Bulgar Şiiri Antolojisi 1983 (Ataol Behramoğlu ile birlikte)
- Genç Bulgar Şiiri 1984 (F. Erdinç ile birlikte)
- Dünya Şiiri Antolojisi 1997 (Ataol Behramoğlu ile birlikte)
Söyleşi
- Ne Altın Ne Gümüş 1997
Özel Kitap
- Agios Ritsos 2016
Çevirileri
Şiir Çevirileri (Kitap)
- Comte de Lautreamont, "Maldoror'un Şarkıları",
- Arthur Rimbaud, "Ben Bir Başkasıdır"
- Aloysius Bertrand, "Gaspard de la Nuit"
- Yorgo Seferis, "Bütün Şiirleri" (Herkül Millas ile)
- Konstantinos Kavafis, "Bütün Şiirleri" (Herkül Millas ile)
- Yannis Ritsos, "Şiirler" (İoanna Kuçuradi ve Herkül Millas ile)
- Yannis Ritsos, "Erotika" (Herkül Millas ile)
- Yannis Ritsos, "Graganda"
- Yannis Ritsos, "Rumluk & Yaşlı Kadınlar ve Deniz" (Herkül Millas ile)
- Alain Bosquet, "Evren İçinde Evren"
- Alain Bosquet, "Söyle Alain"
- Rene Char, "Sessiz Oyun"
- Adonis, "Newyork'a Mezar"
- Abdüllatif Laabi, "Acı ve Gülümseme"
- Nicolas Guillen, "Küba Şarkıları"
- Yevgeni Yevtuşenko, "Zima Kavşağı"
Oyun çevirileri
- Stanislav Stratiev : Deri Ceket
- Pablo Neruda : Joaquin Murieta'nın İhtişam ve Ölümü
- Klaus Mann : Ariane Mnouchkine - Mefisto
Çeviri sanat kitapları
- Jean Cassou, Sembolizm Sanat Ansiklopedisi, 1987.
- Francis Claudon, Romantizm Sanat Ansiklopedisi, 1988.
Roman ve Düzyazı Çevirileri
- Paulo Coelho, Simyacı (1996)
- Jorge Amado, Ölü Deniz (1983,1993)
- Henri Bosco, Çocuk ve Irmak (1981)
- Alain Bosquet, Bir Sürgün Ana (1982)
- Bulgakov, Moliere Efendi (1983, 1990, 2012)
- Michel del Castillo, Karar Gecesi (1984)
- Marie Darieussecq, Dişi Domuz (1996)
- Regis Debray, Zamane Delikanlısı, (1970, 1990)
- V.Diakov - S.Kovelev, İlkçağ Tarihi, Cilt 1 (1987, 2008)
- V.Diakov - S.Kovelev, İlkçağ Tarihi, Cilt 2 (2008)
- Marguerite Duras, Sevgili (1985)
- Paul Eluard, Ozan ve Gölgesi (1984)
- Alain Fournier, Adsız Ülke (1981)
- Carlos Fuentes, Yanık Sular (1985, 1996)
- Dora Gabe, Ufacıktım (1981)
- Panait İstrati, Baragan'ın Devedikenleri (1981)
- Milan Kundera, Saptırılmış Vasiyetler (1993)
- Milan Kundera, Yavaşlık (1995)
- Karl Marx, Fransa'da Sınıf Mücadeleleri (1967) (M.E. adıyla)
- Henry Miller, Paris Söyleşileri (1991)
- Paul Nizan, Fesat (1975, 1996)
- Konzaburo Oe, Bir Kişisel Sorun (1994) (Hepa Çopurgil adıyla)
- Ostroviski (Yunus Çakır adıyla) , Kasırga Çocukları (1973)
- Pascale Rose, Avcı Sıfır (1997)
- Tayeb Salah, Göç Mevsimi (1982)
- Pierre Schoendoerffer, Krala Veda (1970, 1990)
- Luandino Vieira, Domingos'un Gerçek Hayatı (1976)
- N.V.Yeliseva - A.Z.Manfred, Yakın Çağlar Tarihi (1975, 2009)
Ödülleri
Edebiyat Ödülü
- May Edebiyat Ödülü (1968)
- Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü (1978)
- Dünya Kitap Yılın Kitabı Ödülü (Uykusuzluk ile) (1996)
- Abdi İpekçi Dostluk Özel Ödülü (1999)
- Truva Kültür-Sanat Ödülleri Şiir Ödülü (2002)
- MAX JACOB Şiir Ödülü (Fransa, 2006)
- Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü (2007)
- Dıanısos Şiir Ödülü (2009)
- Uluslararası PEN Türkiye Onur Ödülü (2010)
- PENYO PENEV Uluslararası Şiir Ödülü (Bulgaristan, 2010)
- Çeviri Derneği Onur Ödülü - Ülker İnce ile birlikte (2010)
Gazetecilik Ödülü
- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Röportaj Başarı Ödülü (2001)
- Bülent Dikmener Özel Jüri Ödülü (2004)
- Çağdaş Gazeteciler Derneği "Mustafa Ekmekçi Gazetecilik Ödülü" (2006)
- Avrupa Atatürkçü Düşünce Dernekleri Federasyonu "Atatürkçü Aydınlanma Ödülü" (2009)
Hakkında Yazılanlar
- Celal Soycan, "Mevsimsiz Bir Şair: Özdemir İnce", Dünya Kitap, 2005.
- Soner Akpınar, "Özdemir İnce'nin Hayatı-Sanatı ve Şiirleri Üzerine" (Doktora Tezi) Ankara, 2007.
Kaynakça
1-Celal Soycan, "Mevsimsiz Bir Şair: Özdemir İnce", Dünya Kitap, 2005
2-Özdemir İnce, Ne Var Ne Yok, Destek Yayınları, 2014
3-Dr. Soner Akpınar, "Şair Özdemir İnce'nin Yazıları ve Yazarlığı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi