İbrahim Hananu

İbrahim Hananu ve İbrahim Hanano (1869-1935) ( Arapça : إبراهيم هنانو) Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı oluşturulan Arap isyanına katılmış, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Fransız kuvvetleri ile çarpışmış, Kurtuluş savaşı bittikten sonrası ile ölümüne kadar Suriye'nin bağımsızlığı için çalışmış, Kürt kökenli asker ve hukukçu.

Gençliği

1869 yılında Halep'te doğudu. Liseyi Halep İmparatorluk Lisesinde okuyan Hananu Üniversiteyi Osmanlı Hukuk Akademisinide okudu. İstanbul'da öğrenci olduğu sıralarda İttihat ve Terakki Cemiyetine üye oldu. 1908 yılında gerçekleşen 31 Mart Ayaklanması'nı bastıran Hareket Ordusu katıldı.

Yaşamı

Arap İsyanına katılması

Hukuk bölümünden mezun olduktan sonra Askari Akademiye gitti. Daha sonra bürokrasi hayatına atıldı. Bu sıralarda yükselen Arap Milliyetçiliğinden etkilendi ve Arap Milliyetçiliğini savunan örgütlere girdi. O sıralarda Osmanlı İmparatorluğu Birinci Dünya Savaşı girmişti. Bunu fırsat bilen Araplar, Britanyalıların kışkırtmaları ile ayaklandı ve Arap İsyanı meydana geldi. Hananu, diğerleri gibi bu isyana katıldı. İtilaf Devletleri ile birlikte Halep'e giren Arap ordusunda da aktif görev aldı.

İbrahim Hananu'nun isyan etmesi

Birinci Dünya Savaşı sırasında Araplar, İngilizler tarafından bağımsızlık sözlerine güvenerek Suriye Arap Krallığı'nı kurdu. Ancak bir ay sonra İtilaf Devletlerinin Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını paylaşmak için topladıkları San Remo Konferansında bu karar kabul edilmemiş ve Fransızlar, Maysalun Savaşında Suriye'yi işgal etmişti. Fransızların kurmuş oldukları manda sistemine karşı direniş cemiyetleri kuruldu. Bununla beraber Şeyh Salih isyanı meydana gelmiş ve Fransızlar bu isyanı bastırmakta zorlanmıştı.

Hananu, bu harekerlerden etkilenerek diğer isyandaki gibi Ankara Hükümeti ile iş birliği içerisine girdi. Ankara Hükümeti'nin askeri desteklerine dayanarak Halep'te isyan çıkardı. İsyan hızlıca büyüdü ve Fransızlar tarafından bastırılamadı. Bunun sonucunda Fransızlar mecburen Ankara ile müzakere etmeye başladı. Müzakere sonucunda imzalanan Ankara Antlaşması sonucunda Ankara Hükümeti buraya verdiği bütün yardımları kesti. Yardımların kesilmesi ile Fransızlar bu isyan kolaylıkla bastırlmıştır. Hananu isyan sırasında yakalanmış, fakat daha sonradan serbest bırakılmıştır.

İsyandan sonraki faaliyetleri

Hananu, bu isyan hareketinden sonra da bağımsızlık için mücadele etmiş ve bağımsızlık hareketin başkenti olarak kabul edebileceğimiz Milli Blokun kurucu babası olmuştur. On dokuz yıl yani Suriye'nin bağımsızlığına kadar bağımsızlık hareketi buradan kumanda edilmiştir. 1928 yılında Suriye'nin ilk Anayasası burada hazırlanmıştı. Hananu, Milli Blokun daimi meclis üyesi ve meclisin başkanıydı. 1930 yılında Fransa ile müzakereye oturulamayacağını Suriye'ye tam bağımsızlık verilmedikçe anlaşılamayacağını belirten Hanunu, bağımsızlık vurgusunu yapmıştır.

Ölümü

Hananu, 1935 yılında vefat etmiş ve Suriyeli miliyetçiler yaşadığı eve "milletin evi" lakabını takmıştır.

Ayrıca Bakınız

Türk Kurtuluş Savaşı Suriye Cephesi
Fransa-Suriye Savaşı