İdil Nehri

İdil Nehri
İdil (uydudan, 2002)
Kaynak sol Kama Nehri
sağ Oka Nehri
Ağız Hazar Denizi
Havza ülkeleri İdil Havzası
Rusya Rusya Federasyonu
Uzunluk 3500 km
Kaynak rakımı 225 m
Ağız rakımı -29 m
Debi 8,060 m³
Havza alanı 1,380,000 km²

İdil, İtil ya da Volga[1] (Rusça: Волга, Tatarca: İdel, Çuvaşça: Atăl) Avrupa'nın en uzun nehridir. Rusça Volga adı Fince kökenli "valkea" beyaz demektir, Baltık dillerinde Valgõ denir. Anlamı ak sular, beyaz nehir. Uzunluğu takriben 3500 km olan İdil, Moskova ile St. Petersburg (Eski adıyla Leningrad) arasındaki Valday tepelerinden doğar. Deniz seviyesinden 28 metre aşağıda olan Hazar Denizi'ne dökülür. Valday tepelerinde bulunan birçok göl ve bataklıklardan gelen kaynak kollarının birleşmesiyle meydana gelen İdil, Rjev'den itibaren ulaşıma elverişli bir halde akar. Moskova Kanalı'yla birleştiği yerden sonra genişliği 230 metre'yi bulur. Bundan sonra nehirde düzenli bir ulaşım sağlanır. İdil'in Yatağı üzerinde beş adet baraj bulunur. Bu barajlardan Volgograd Baraj Gölü'ndeki santral, dünyanın belli başlı hidroelektrik tesislerinden biridir.

Bundan sonra Don Nehri'ne 72 kilometre yaklaşır ve iki nehir arasında açılan bir kanal vasıtasıyla Azak ve Hazar denizleri arasında ulaşım sağlanır. Hazar Denizi'ne 50 km kala 200'den fazla kola ayrılarak İdil Deltası meydana gelir. Bu deltanın genişliği 100 km'den fazladır.

İdil havzası

İdil Havzası, 1.360.000 km²'lik bir alanı kaplar. Aynı zamanda Rusya'nın nüfusunun büyük bölümü bu havzada yaşar. Bölge ulaşıma elverişlidir.

İdil, kışın üç ayında donar. Bu zaman zarfında da nehirden karayolu olarak faydalanılır. İdil'in kıyılarında Rusya'nın önemli limanları ve ticaret merkezleri yer almaktadır. Bunlardan en önemlileri Nijniy Novgorod, Kalinin, Kazan, Kuybişev ve Volgograd (Eski adıyla Stalingrad)'dır. Ortaçağ'dan beri bir ticaret yolu olan İdil, bugün hala önemli bir ulaşım yoludur.

Avrupa Hun İmparatoru Attila'nın ismi İdil'den gelmektedir (Attila = İdilli).

Not

  1. ↑ Türk Ansiklopedisi, CİLT XXXIII, 1984, s. 319. (yazarı: Cevat R. Gürsoy)

Ayrıca bakınız

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.