İlgi diyagramı

İlgi diyagramı yazı halindeki verileri mantıksal bir şekilde organize etmek için kullanılan bir yöntemdir.^[1] Japon antropolojist Jiro Kawakita tarafından 1960’larda tanıtılmıştır.^[2] İlgi grafiği, fikir haritası, KJ metodu olarak da bilinir.^[3]

İlgi diyagramı 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, proses karar diyagramı (PDPC), Ok Diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, ilişki diyagramıdır.

Bir konu üzerindeki fikirlerin ya da yazı halindeki verilerin sayısının çok olması durumunda, bu karmaşık yığından kurtulup daha düzenli ve anlaşılabilir bir birikim oluşturmak için kullanılır.^[2] Karar verme sürecine destek olarak, daha önce çözülememiş problemlerin çözülmesinde yardımcı olması beklenir.^[4] İlgi diyagramı, beyin fırtınası sonuçlarını düzenlemenin yanında, anket sonuçları ve görüşme sonuçları analizi için de kullanılabilir.^[3] Beyin fırtınası ve ilgi diyagramını sabit fikirli davranmayıp denemek gerekmektedir çünkü bu yöntemi kullanan pek çok grubun kendi performanslarından memnun kaldığı söylenmektedir.^[2]

İlgi diyagramının işlevi

İlgi diyagramlarının işlevleri aşağıdaki gibidir:^[3]

1. Yazı halindeki veriler ya da fikirler gibi işlenmesi ve analiz edilmesi zor olan verilerin kullanılabilir hale getirilmesini sağlar. Bunu, verileri hiyerarşik bir yapı da organize ederek daha anlaşılır ve anlamlı hale getirerek mümkün kılar.

2. Detaylı ya da büyük miktarda bilgi veya fikir söz konusu olduğu zamanlarda anne – çocuk ilişkisini ortaya koyarak izlenebilirliği sağlar.

3. Bu araç kendi başına kullanılmasının yanında, ağaç diyagramı ya da balık kılçığı diyagramına bir geçiş olarak da kullanılabilir.

İlgi diyagramı oluşturulması

İlgi diyagramı oluştururken izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:^[5]

1. İlgi diyagramı oluşturulacak konu üzerinde beyin fırtınası yapılması için gerekli katılımcıların davet edildiği bir toplantı hazırlanır. Katılımcıların farklı uzmanlık alanlarından seçilmiş olması beyin fırtınasından daha iyi sonuç alınmasına katkıda bulunur. Diyagramı oluştururken kullanılmak üzere kağıt, fosforlu kalem gibi materyaller temin edilir.

2. İlgi diyagramı oluşturmakta kullanılacak olan her bir fikir beyin fırtınası katılımcıları tarafından ayrı birer not kağıdına yazılır. Böylece düşünceler kağıt üzerinde ait olacakları gruba katılmaya uygun olacak şekilde hareket edebilir hale gelirler.

3. Birbirine benzer gibi görünen ya da ilgisi olduğu sezilen kağıtlar bir araya getirilerek ve gruplar oluşması sağlanır.

4. Her kağıt gözden geçirildikten sonra, oluşmuş grupların daha üst bir grup adıyla bir araya getirilip getirilemeyeceği incelenir.

5. Kurulan hiyerarşik yapıda, üzerinde çalışmasının kolay olması açısından, seviyeler tanımlanır ve gruplara isim verilir.

İlgi diyagramı oluştururken dikkat edilmesi gerekenler

İlgi diyagramı oluştururken dikkat edilmesi gereken noktalar:^[2]

• Fikirlerin yazılı olduğu kağıtlar beyin fırtınası bitene kadar herhangi bir sıraya konmaya çalışılmamalıdır. Bu durum beyin fırtınasındaki performansı olumsuz etkileyebilir.

• Eğer bir kart iki gruba da ait gibi görünüyorsa, aynısından bir tane daha yazılarak iki gruba da eklenmesi sağlanır.

• Gruplandırma sırasında nereye ait olduğu tartışmalı olan kağıtlar varsa katılımcılar kendi düşüncelerini ve sebeplerini açıkça paylaşırlar ve bunun sonucunda katılımcılar arasında arasında fikir birliğine varılması için çalışılır.

Kaynakça

1. Hsieh, Pao-Nuan (2000). Libri (50): 191-201. 
2. Tague's, Nancy R. (2006). The Quality Tool Box. ASQ Quality Press. s. 96–99. 
3. Hambleton, Lynne (2007). Treasure Chest of Six Sigma Growth Methods, Tools, and Best Practices: A Desk Reference Book for Innovation and Growth. Prentice Hall. ISBN 978-0-13-230021-6. 
4. Dale, Barrie G. (2007). [• http://0-proquestcombo.safaribooksonline.com.divit.library.itu.edu.tr/book/quality-management/9781405142793/tools-and-techniques-an-overview/the_seven_management_tools?query=((seven+management+tools))&reader=html&imagepage=#snippet Managing Quality]. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-405-14279-3. • http://0-proquestcombo.safaribooksonline.com.divit.library.itu.edu.tr/book/quality-management/9781405142793/tools-and-techniques-an-overview/the_seven_management_tools?query=((seven+management+tools))&reader=html&imagepage=#snippet. 
5. Cohen, Louis (1988). "Quality Function Deploylment: An Application Perspective From Digital Equipment Corporation". National Productivity Review; (7): 197-208.