Kısırlık
| Kısırlık | |
|---|---|
| Sınıflandırma ve dış kaynaklar | |
| Uzmanlık | Üroloji |
| ICD-10 | N, N |
| ICD-9 | 606, 628 |
| Hastalık Veri Tabanı | 21627 |
| MedlinePlus | 001191 |
| eMedicine | med/3535 med/1167 |
| MeSH | D007246 |
Kısırlık veya infertilite, kadınlarda ve erkeklerde tıbbî nedenlerle çocuk sahibi olamama durumu. Tıpta kısırlık "herhangi bir korunma olmaksızın, düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir yıl içerisinde çocuk sahibi olunamaması" şeklinde tanımlanır. Kısırlık sorunu erkek ve kadında eşit oranlarda görülür.
Nedenleri
Kadınlarda
- Yumurtlamada meydana gelen bozukluklar: Kadında en sık görülen kısırlık nedenidir.
- Tüplerin hasarlı olması: Tüplerin kısmen veya tamamen tıkalı olması sperm ile yumurtanın buluşmasını engelleyerek döllenme ve gebeliği olanaksızlaştırır.
- Endometriozis: Endometriozis rahim içini döşeyen dokunun (Endometrium) rahim dışında gelişmesi olarak ifade edilir.
- Rahime ait problemler: Rahim ağzındaki yapısal, enfeksiyona ait veya bu bölgedeki salgıyla (Mukus) ait bozukluklar kısırlık sebebi olabilir.
- Alerjik nedenler: Alerjik nedenler kısırlık nedeni olabilmekle birlikte teşhisleri ve tedavileri zordur.
Erkeklerde
- Sperm üretiminde aksaklıklar: Sperm şekli, sayısı veya hareket kabiliyetindeki zayıflıktan kaynaklanır.
- Yapısal bozukluklar: Spermin üretim yeri olan testislerden dışarı çıkmasını engelleyen tam veya kısmi tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilir.
- Çevresel faktörler: Aşırı sıcakta çalışmak, sürekli oturmak, kimyasal maddeler solumak, kısırlık sebeplerinden bir kaçıdır. Normal yaşamınızdaki faaliyetlerin bir çoğu fazla olmasa da kısırlığa neden olabilir, örneğin işinizin stresli olması dahi kısırlığa sebep olabilir. Çocuğu olmayan insanların ilkin yaşam tarzlarında değişiklik yapmaları gerekir. Sigara içiliyorsa bırakılmalıdır. Alkolden uzak durulmalıdır. Sürekli oturulmamalı, sıcakta çalışmamalı ve düzenli ve dengeli beslenilmelidir.
Belirtileri
Halk arasında rüyalanma olarak bilinen zevk eksikliği (aniproforkent).
Kadının yaş ortalaması: 40 yaşını geçmiş kadınlarda kısırlık en sık rastlanılan belirtilerdendir.[1]
Erkeğin yaş ortalaması: ilerleyen yaşla beraber cinsel ilişki sayısının azalması nedeni ile gebe kalma şansında azalma olur.
Cinsel ilişki sayısı: Cinsel ilişki sıklığı gebe kalmayı etkileyen bir faktördür.
Teknolojinin gelişmesi ile erkek kısırlığı tedavisindeki en son yenilikler sayesinde artık gelişkin spermi olmayan erkeklere de testis dokusundan elde edilen spermleri kullanarak yardım edilebilmektedir. TESE operasyonlarıyla sperm testi 'sıfır' çıkan erkeklerin yarısında yeterli olgun sperm elde edilebilmektedir.
Tanı
Kısırlık tetkikleri genelde 2 ile 5 günlük yapılan cinsel perhizin sonrasın da erkek mastürbasyon sonrasın da sperm örneği vererek laboratuvarda Dünya Sağlık Örgütünün kriterlerine uygun olarak değerlendirilmesi yapılmaktadır. Daha sonra verilen spermin sayıları, canlılık oranları, şekilleri ve hareketlilikleri incelenir.[2]
Kısırlık tanısı konurken spermlerde herhangi bir iltihap durumunun olup olmadığı ya da tıbbi bir tedavinin gerekliliği olup olmadığı araştırılmalıdır. Normal olarak Dünya Sağlık Örgütünün kriterine uygun olarak yapılan sperm tahlilinde 20 milyon sperm olmalıdır. Ancak bu spermlerin en azından yarısının canlı olması, ya da ileriye doğru hareket etmiş olan sperm oranlarının ise bütün spermler de en azından %25 olmalı ve normal şekilli spermlerin sayılarının da en azından %14 oranın da olması gerekmektedir. Ayrıca şunu unutmamak gerekir; sadece anormal çıkan bir tek “spermiyogramın “ erkek için kısırlık tanısının konulması uygun olmaz. Erkeğin spermi sonucunun dalgalanma göstermesinden dolayı anormallik durumunun en az 4 ile 6 hafta arasın da iki kez tekrarlanması daha uygun olur.
Kaynakça
- İnfertilite(Kısırlık)ve Tedavisi
- Kısırlığın tedavi yöntemleri
- Kısırlıkta Yanlış İnanışlar
- İnfertilite(Kısırlık)ve Tedavisi
- Bilim ve Teknik Ocak 2007 sayı:470
- http://www.kisirlik.com.tr
- Kısırlık Nedenleri