Intendant

Intendant, Fransa'da 1789 Devrimi öncesinde yönetim birimlerinin (généralité) her birinde kralın temsilcisi olarak görev yapan yönetici.


Kral XIII. Louis'nin başbakanı Kardinal Richelieu (hükümdarlığı 1610-43) illere gönderdiği ya da soruşturma görevleri verdiği commissaire'lerin (krallık müfettişi) sayısını artırdıysa da onlara hiçbir zaman karar alma yetkisi tanımadı. Zamanla intendant adıyla anılan bu görevliler yerel yetkililerle, özellikle de généralite'lerde görev yapan hazinedarlarla çatışmaya başladı. Bunun üzerine 1648'de XIV. Louis belirli sınır iller dışında tüm intendant'ların yetkisine son verdi. Ama 1653'te yargı, güvenlik ve maliye alanlarında yeniden intendant'ların görev yapması kararlaştırıldı.

Louis, devlet işlerini kendi eline aldığı 1661'den sonra intendant'ların konumunu pekiştirerek bunları sarayın düzenli temsilcileri durumuna getirdi. Intendant'ların yetkileri yönetimin her alanını kapsayacak biçimde genişletildi. Intendant'lar généralité'lerde merkezi yönetimin kararlarının uygulanmasından sorumluydu; yerel görevlileri denetliyor, özerk yerel organlarda kralı temsil ediyor, généralité'lerdeki ekonomik durum ve halkın görüşleri konusunda merkezi yönetime bilgi veriyorlardı. Bununla birlikte karar yetkileri her zaman kısıtlı tutuldu; harekete geçmeden önce kralın danışma kurulunun onayını almaları gerekiyor, ama bu onayı genellikle kolayca elde ediyorlardı. Yargı intendant'ları yerel mahkemelere başkanlık edebiliyor, başarısız yöneticileri görevden alabiliyor, haydutluk ve bozgunculuğu önlemek için olağanüstü mahkemeler kurabiliyorlardı. Maliye intendant'ları kendi bölgelerinde vergilerin kapsamını belirliyor ve yıllık vergi tutarını saptayan bölge meclislerine görüş bildiriyorlardı. 17. yüzyıl sonlarında yeni vergi toplama görevini de üstlenmişlerdi. Kamu düzeninin sağlanmasından sorumlu olan güvenlik intendant'ları, prévôts des maréchaux'nun (Fransa mareşallerinin komutasındaki polis kuvveti) eşgüdümünü gerçekleştiriyor, bazen de kişilerin tutuklanması için kralın lettre de cachet (kesin emir) göndermesini sağlıyor, ayrıca belediye yönetimlerini denetliyorlardı. Intendant'ların geniş yetkileri halkın tepkisini çekti. 1787'de tüm Fransa'da danışma ve yönetim yetkileriyle donatılmış assemblée provinciale'ler (yerel meclisler) kurularak intendant'ların yetkileri kısıtlandı. 1789'da intendant kuumu bütünüyle kaldırıldı.[1]

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 2/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.