İntifa hakkı

İntifa hakkı bir eşya üzerinde malikinin sahip olduğu kullanma, semerelerinden yararlanma ve tüketme yetkilerinden kullanma ve yararlanma yetkilerini bir başkasına tahsis etmesi ile kurulan hak tipidir. Doğuş biçiminden de anlaşılacağı üzere iktisabı bakımından tesisen halefiyetle, cüz'i olarak kurulan bir haktır. Bunun dışında egemenlik hakları kapsamında olan intifa hakkı bir sınırlı ayni hak tipi olup; sınırlı ayni haklar içerisinde irtifak hakları sınıfında yer alır. Aynı zamanda intifa hakkı bir egemenlik hakkı olmasından ötürü mutlak haklar sınıfında yer almaktadır.

Şahısla kaim bir hak olan intifa hakkı bu sebepten dolayı devredilemez, mirasla geçmez. Gerçek kişilerde en geç kişinin ölümü ile tüzel kişilerde en geç yüz senenin dolması ile son bulur. İntifa hakkı tanıyan malik, mülkü üzerinde sahip olduğu kullanma ve yararlanma yetkilerinden mahrum kaldığı için geride kalan mülkiyete kuru mülkiyet adı da verilir. Bu düzenlemenin amacı zamanla piyasadaki bütün mülkiyetlerin kuru mülkiyet haline gelmesini önlemektir.

İntifa hakkı üç şekilde kurulabilir:

1. Kanundan doğan intifa hakkı (Ki bu şekilde doğan intifa haklarını iktisab bakımından yukarıdaki rejimden ayırmak gerekir.)
2. Sözleşmeyle kurulan intifa hakkı
3. Mahkeme kararı ile kurulan intifa hakkı

Taşınmaz eşyalarda intifa hakkı tapu kütüğüne tescil anında doğarken taşınır eşyalarda sözleşmede aksine bir hüküm yoksa sözleşme hakkın anında doğduğu kabul edilir. Taşınmazlarda tescilin terkiniyle veya o eşyanın yok olmasıyla veya hak süresinin dolmasıyla veya hak sahibinin kişiliğinin son bulması ile sona ererken taşınırlarda tescilin terkini hariç yukarıda sayılan diğer yollarla sona erer. Roma hukuku kökenli bu hakkın çoğu batı dilindeki adı latince kullanma (usus) ve yararlanma (fructus) sözcüklerinin bileşiminden türemiştir.

intifa hakkı kişiye mülkiyetten sonra en geniş yetkileri veren haktır