İspanyol Sahrası

İspanyol Sahrası Denizaşırı İli في الخارج اقليم الصحراء الاسبانية Provincia ultramarina del Sáhara Español
← 1884–1976 →   →   →
Arma
Başkent	Layun
Yönetim	Himaye
Tarihi
- Kuruluşu	26 Aralık 1884
- İspanya'nın çekilmesi	26 Şubat 1976

İspanyol Sahrası (İspanyolca: Provincia ultramarina del Sáhara Español, Arapça: في الخارج اقليم الصحراء الاسبانية), bugünkü Batı Sahra toprakları için, 1884 ile 1976 arasında İspanya'ya bağlı olduğu dönemde kullanılan terim.

Tarihçe

1884'te, Berlin Konferansı'nda İspanya'ya bırakılan bugünkü Batı Sahra topraklarındaki sömürge faaliyetleri, İspanyol Afrikacı ve Koloniciler Kumpanyası'nın görevlendirdiği Emilio Bonelli'nin, Rio de Oro Koyuna girerek kıyıdaki kabilelerle anlaşmalar imzalamasıyla başladı. Bunun ardından İspanyol hükümeti kıyı bölgesini protektorası olarak ilan etti. Moritanya üzerinde hak iddia eden Fransızlar ve 1904'te iç kesimdeki bir vahada Smara kentini kuran Şeyh Maü'l-Ayneyn'in yandaşları İspanyolların daha fazla ilerlemesini önlediler. Albay Francisco Bens İspanyollar adına 1916'da Juby Burnunu, 1920'de Güera'yı işgal etti. Smara da 1934'te işgal edildi. Bir sömürge olarak kurulan İspanyol Sahrası 1958'de denizaşırı bir eyaleti oldu.

1972'de İspanyol Sahrası'nda dünyanın bilinen en büyük fosfat yataklarının bulunmasıyla, bu topraklar üzerinde İspanya, Cezayir, Moritanya ve Fas arasında bir çalışma başladı. Fas, bölge üzerinde tarihsel hakkı olduğunu iddia ederek konuyu Uluslararası Adalet Divanı'na götürdüyse de, olumlu bir sonuç alamadı. Kasım 1975'ten sonra bölge İspanya, Fas ve Moritanya tarafından ortaklaşa yönetilmeye başladı.

İspanya'nın Şubat 1976'da çekilmesi üzerine, Fas ve Moritanya bölgeyi aralarında paylaştı. Fosfat yatakları Fas bölgesinde kaldı. Bu sırada Cezayir'in desteğiyle bölgede bir bağımsızlık hareketi gelişti. Cezayir Sahrası'ndaki Tinduf Vahasında üslenmiş olan Polisario Cephesi (Saguia el-Hamra ve Rio de Oro'nun Kurtuluşu İçin Halk Cephesi) gerillaları ile Fas kuvvetleri arasında başgösteren çatışmalar zaman zaman şiddetlenerek 1991 yılına kadar sürdü. Polisario Cephesi'nin kurduğu Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, 2012 yılı itibariyle 85 ülke tarafıdan tanınmış, Batı Sahra bölgesinin yaklaşık 4'te 1'ini kontrol etmektedir.

Kaynakça