Şemdinli olayı

Bu maddenin veya sayfanın tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır.
Ayrıntılar için lütfen ilgili tartışma sayfasına bakınız.
Şablonu çıkarmadan önce lütfen şablonun yardım sayfasını inceleyiniz. (Eylül 2009‎)

2005 Şemdinli olayları, 9 Kasım 2005'te Hakkari ili Şemdinli ilçesindeki Umut Kitabevinin bombalanması olayıdır.

Olayların gelişimi

Bombalanmanın ardından vatandaşlar tarafından tahrip edilen ve jandarmaya ait olduğu kesinleşen 30 AK 933 plakalı beyaz renkli Renault 19 marka otomobilin bagajında bulunan silah ve belgeler[1]
Bagajdan çıkan belgelerden Seferi Yılmaz'a ait evin krokisi
Bagajdan çıkan belgelerden Seferi Yılmaz'a ait Umut Kitabevi'nin krokisi
Bagajdan çıkan belgelerden Renault marka arabanın motorlu araç sicil kartı

9 Kasım

Şemdinli'de eski PKK'lı Seferi Yılmaz'a[2] ait kitapçı bombalanmış, bir kişi ölmüş, bombayı attığı öne sürülen bir kişinin sığındığı otomobil halk tarafından durdurulmuş ve içindeki üç kişi tartaklanarak polise teslim edilmiştir. Zanlılar asker olduklarını iddia etmiş ve bu üç kişinin serbest bırakıldığı iddiası üzerine Şemdinli halkı sokaklara dökülmüş ve polis noktası ateşe verilmişti. Otomobilde keşif yapan savcı ve CHP Hakkari Milletvekili Esat Canan'ın üzerine de ateş açılmış, bir kişi de burada ölmüştür.

10 Kasım

Yaklaşık 500 kişi sabah saat 08.00 sıralarında ilçe girişindeki polis noktası yakınında toplandı. Göstericiler, olay yerindeki elektrik direkleri ve tellerini sökerek, yol ortasında barikat kurdu. Daha sonra polis kontrol noktasını ateşe veren göstericiler, ilçenin çeşitli bölgelerinde olay çıkardı. Polis ve jandarma ekipleri, ilçedeki belli merkezlere barikatlar kurdu.[3]

Saat 09.00 sıralarında ilçenin DEHAP'lı Belediye Başkanı Salih Yıldız, toplanan kalabalığın dağılması için bir apartmanın balkonunda konuşma yaptı. Yıldız, "Sakin olmazsanız, haklıyken haksız konuma düşersiniz. Burada, Yüksekova çetesi ve Susurluk benzeri bir olay var. Çözüyoruz ancak sizin sakin olmanız lazım. İşyerlerini taşlamayın" dedi.[3]

Kent girişindeki polis noktalarından biri ateş altında kaldığı sırada, saldırıya uğrayan polislerden biri Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Mehmet Ağar'ı aradı ve "müdürüm kurşun yağmuru altındayız. Bize sahip çıkın" dedi. Ağar, "sakin olun, soğukkanlı olun oğlum, arkadaşların gelecek yanınıza" diye yanıt verdi ve vali ile emniyet müdürünü aradı.[3][4]

Bombanın patladığı Umut Kitabevi'nin önünde park halinde bulunan ve patlamanın faillerine ait olduğu belirtilen 30 AK 933 plakalı Renault 19 marka otomobilin Hakkâri Jandarma Komutanlığı'na ait olduğu ortaya çıktı.[5] Aracın bagajında üç Kalaşnikof tüfek, bunlara ait 10 şarjör, bomba malzemeleri, polis ve asker yelekleri, krokiler ve bazı kişilere ait resimler bulundu.[5] Kimliği belirsiz kişilerce ateş açılması sonucu otomobilde keşif yapan savcı incelemesini tamamlayamadı.[5] Keşfi izleyen kalabalıktan Ali Yılmaz öldü, beş kişi de yaralandı.[3]

12 Kasım

Uzman Çavuş Tanju Çavuş, savcının keşif yaptığı anda halkın üzerine ateş etmek ve Ali Yılmaz'ın ölümüne neden olmak; PKK itirafçısı Veysel Ateş ise kitapçıya bomba atmak suçundan tutuklandılar. Her iki sanık da tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.[4]

13 Kasım

Patlamanın faillerine ait otomobilin bagajında bulunan belgeler arasında 105 kişinin adının yazılı olduğu üç liste ile içinde krokiler, haritalar, kimlik kartları ve izin kâğıtları olan 300 sayfalık dört klasör bulundu.[1] "Sakıncalı", "milis" ve "devlet yanlıları" başlıklarıyla adlandırılan listelerin yanı sıra Demokratik Toplum Partisi'nin 18 delege aday adayının fotoğraflarının bulunduğu bir başka belge ortaya çıktı.[1]

15 Kasım

Yüksekova'da, Şemdinli olaylarını protesto etmek isteyenlerle polis arasında çıkan çatışmada üç kişi ölürken, yedisi polis 16 kişi de yaralandı.[6]

Hukuki süreç

Olayın ROJ TV tarafından anında dünyaya (görüntülü olarak) duyurulması,[7] PKK mensuplarının birbirleriyle 9-15 Kasım 2005 tarihleri arasında yaptıkları telefon görüşmeleri (Hürriyet Gazetesi 12, 13 Mart 2006) kafalarda soru işareti bırakmaktadır.[8]

Yaşar Büyükanıt ile ilgili iddialar

Savcı Sarıkaya, Büyükanıt'ı şunlarla suçlamıştı:

Genelkurmay Genel Sekreterliği, Şemdinli olayları nedeniyle, Van Başsavcılığı'nca orgeneral Büyükanıt ve bazı subaylar hakkında soruşturma açılması talebine ilişkin dosyayla ilgili olarak, Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi internet sitesinden yapılan açıklamada şöyle denilmiştir:

“ Kamuoyunda 'Şemdinli iddianamesi' olarak bilinen konuda Van Başsavcılığı tarafından hazırlanan iki adet dosya 13 Mart 2006'da Genelkurmay Başkanlığı'na ulaştırılmıştır. Genelkurmay Başkanlığı'nın 8 Mart 2006 tarihinde yaptığı teknik açıklamada belirtilen yasal mevzuat çerçevesinde anılan iki dosyadaki iddia, ihbar, şikâyet ve değerlendirmeler incelenmiş ve aşağıdaki sonuçlara varılmıştır. Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs olduğu iddia edilen ve kamuoyu tarafından çok iyi bilinen ifadenin, hüküm kurmak amacıyla kasıtlı olarak sadece bir bölümünün dikkate alındığı görülmüştür. İfadenin tamamı dikkate alındığında hükmün öngördüğü kastın olmadığı açıkça anlaşılmaktadır. ”

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Deniz Baykal, Van Savcılığı'nın Şemdinli olaylarıyla ilgili hazırladığı iddianamede, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt'ın suçlanmasını Türk Silahlı Kuvvetleri'ne karşı "darbe girişimi" ve yargının bu girişime "alet edilmesi" olarak nitelendirdi.[9]

Sonuçları

Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir.
Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız.

Şemdinli'de ölümle sonuçlanan bombalama eyleminin iki askerle bir PKK itirafçısıdan oluşan "çetenin işi" olduğuna karar veren Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, sanık astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz'i öncelikle çete kurma suçundan bir yıl 11 ay 10'ar gün hapse mahkûm etti. Mahkeme, ardından sanıkları Mehmet Zahir Korkmaz'ı öldürmekten 25'er yıl, Seferi Yılmaz'ı öldürmeye teşebbüsten 12'şer yıl, Metin Korkmaz'ı yaralama suçundan altı'şar ay hapis cezasına çarptırdı. Sanıklar toplam 39 yıl beş ay 10'ar gün hapisle cezalandırılmış oldu.[10] Karar duruşmasında avukatının bulunmaması nedeniyle dosyası ayrılan PKK itirafçısı Veysel Ateş de adam öldürmeye tam teşebbüsten 12 yıl altı ay, olası kastla adam öldürmeden 25 yıl, olası kastla adam yaralamadan altı ay, suç işlemek için kurulmuş örgütün üyesi olmaktan bir yıl 10 ay 27 gün olmak üzere toplam 39 yıl 10 ay 27 gün hapis cezasına çarptırıldı.[11]

Sanıkların temyiz başvrusu üzerine Yargıtay 1. Ceza Dairesi görevsizlik kararı verdi ve dosyayı terör, örgüt ve devletin birliğini bozmaya yönelik eylem davalarına bakan 9. Daire'ye gönderdi.[12] Yargıtay 9. Ceza Dairesi kararı eksik soruşturma gerekçesiyle bozdu.[12] Sanıkların eylemini "terörle mücadele görevleri kapsamında" gören mahkeme, yargılamanın askeri mahkemede yapılmasını istedi.[12] Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, davayı askeri mahkemeye göndermeyince hâkim hakkında inceleme başlatıldı.[12] 14 Aralık 2007 tarihinde, Van Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmalarında, tutuklu astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile PKK itirafçısı Veysel Ateş tahliye edildi.[12]

Hakkâri Ağır Ceza Mahkemesi, bombalamanın ardından toplanan halkın üzerine ateş ederek bir kişiyi öldürmek ve beş kişiyi de yaralamaktan 68 gün tutuklu kalan uzman çavuş Tanju Çavuş'u, "tutuklu kaldığı süre, suçun vasıf mahiyeti, ceza miktarı ve sabit ikametgâhının bulunduğu" gerekçesiyle tahliye etti.[13]

Ferhat Sarıkaya'nın meslekten men edilmesi

Şemdinli iddianamesini hazırlayan Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun 20 Nisan 2006 tarihli kararıyla, "mesleğin şeref ve onurunu ve memuriyet nüfuz ve itibarını bozacak nitelikte görüldüğü" gerekçesiyle ihraç edildi.[14] Şimdilerde Ergenekon davası sanığı olarak tutuklu bulunan Büyük Hukukçular Birliği başkanı Kemal Kerinçsiz ise Sarıkaya hakkında "görevi kötüye kullanmak", "gizliliğin ihlali", "orduyu aşağılama" ve "devletin birliğini bozmak" suçlarından soruşturma yapılması istemiyle Adalet Bakanlığı'na başvurdu fakat ret yanıtı aldı.[15]

2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu ile yapısı değişen HSYK'ya yaptığı başvuru kabul edilerek meslekten ihraç kararı kaldırıldı ve Ankara Cumhuriyet Savcılığına atandı.[16]

Dava Van 3. Ağır Ceza Mahkemesinde

Uyuşmazlık Mahkemesi 2 Mayıs 2011 tarihinde Şemdinli dava dosyasını Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi. Mahkeme 8 Haziran 2012 tarihinde dava sanıkları astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile PKK itirafçısı Veysel Ateş hakkında tekrar tutuklama kararı verdi.[17][18] İlk duruşması 21 Temmuz 2011 tarihinde yapılan davada karar, 10 Ocak 2012 tarihinde çıktı. Buna göre sanıklar adam öldürmek ve adam öldürmeye teşebbüs suçlarını işledikleri gerekçesiyle 39 yıl 10 ay 27'şer gün hapis cezasına çarptırıldı.[19][20]

Sonuç[21].

Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya,'nın itirafları üzerine olayın FETÖ terör örgütünün bir kumpası olduğu ortaya çıkmıştır

Kaynakça

  1. 1 2 3 Ölüm listesi de varmış, Radikal, 13 Kasım 2005, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  2. ↑ "Terör örgütü üyesi olmak suçundan yargılanan Seferi Yılmaz'ın davası 15 Kasım'a ertelendi". Cihan Haber Ajansı. 18 Eylül 2006. https://www.cihan.com.tr/tr/teror-orgutu-uyesi-olmak-sucundan-yargilanan-seferi-yilmazin-davasi-15-kasima-ertelendi-478755.htm. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2016.
  3. 1 2 3 4 Şemdinli gergin, Hürriyet, 10 Kasım 2005, URL erişim tarihi: 24 Mart 2008.
  4. 1 2 Almanak 2005, Hürriyet, Kasım 2005, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  5. 1 2 3 Plaka Jandarma'ya tahsisli, Zaman, 11 Kasım 2005, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  6. ↑ 3 ölü var: Provokatör Yüksekova'da, Radikal, 16 Kasım 2005, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  7. ↑ http://www.yenimesaj.com.tr/index.php?haberno=5017540&tarih=2005-11-14
  8. ↑ http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4064959&tarih=2006-03-12
  9. ↑ Deniz Baykal: TSK'ya darbe, Radikal, 7 Mart 2006, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  10. ↑ Şemdinli'de karar: İki askere 39'ar yıl, Radikal, 20 Haziran 2006, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  11. ↑ Ateş'e de 40 yıl hapis, Radikal, 11 Kasım 2006, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  12. 1 2 3 4 5 Üç Şemdinli sanığına tahliye, Radikal, 15 Aralık 2007, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  13. ↑ Çavuş tahliye edildi, Radikal, 19 Ocak 2006, URL erişim tarihi: 24 Mart 2008.
  14. ↑ Uçtu uçtu savcı uçtu, Adnan Keskin, Radikal, 21 Nisan 2006, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  15. ↑ İhraç edilen Sarıkaya sanık da mı olacak?, Radikal, 15 Ağustos 2006, URL erişim tarihi: 23 Mart 2008.
  16. ↑ "Ferhat Sarıkaya Ankara Cumhuriyet Savcısı oldu". Habertürk. 3 Mayıs 2011. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305075033/http://www.haberturk.com/gundem/haber/627046-sarikaya-atandi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2011.
  17. ↑ http://www.trt.net.tr/Haber/HaberDetay.aspx?HaberKodu=a2ae33cc-802a-4e52-ad37-f2a376d22899
  18. ↑ http://www.sabah.com.tr/Gundem/2011/06/09/semdinli-davasinin-saniklari-tutuklandi
  19. ↑ http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1227379&title=semdinli-davasinda-karar-cikti
  20. ↑ http://www.trthaber.com/haber/gundem/semdinli-davasinda-karar-aciklandi-23625.html
  21. ↑ http://www.ntv.com.tr/turkiye/savci-ferhat-sarikaya-hakkinda-suc-duyurusu,4Nh5sM-3h0ORBhxlzRxNzg

Literatürde Şemdinli olayları

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/17/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.