Abadan

Başlığın diğer anlamları için Abadan (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Koordinatlar: 30°20′21″K 48°18′15″D / 30.33917°K 48.30417°D

Abadan آبادان
—  Şehristan merkezi  —
Abadan'da bir rafineri
Abadan Şehrin İran'daki konumu
Koordinatlar: 30°20′21″K 48°18′15″D / 30.33917°K 48.30417°D
Ülke	İran İslam Cumhuriyeti
Eyalet	Huzistan Eyaleti
Şehristan	Abadan şehristanı
Bahş	Merkezî bahşı
Yüzölçümü
- Toplam	1.275 km^2 (492,3 mi^2)
Rakım	3 m (10 ft)
Nüfus (2006)
- Toplam	217,988
- Yoğunluk	171/km² (442,9/sq mi)
Zaman dilimi	İST (+3:30)
- Yaz (YSU)	İST (+3:30)
Alan kodu	0631

Abadan (Farsça: آبادان), İran'ın Huzistan Eyaleti'nde şehir.

Eyaletin aynı isimli Abadan şehristanı'nın yönetim merkezi olan şehrin 2006 yılı resmi nüfusu 217.988 kişi^[1] ve 48.061 hanedir.

İran'daki petrol yataklarından gelen boru hatlarının ulaştıkları kentte, dünyanın en büyük petrol arıtma tesislerinden biri kurulmuştur. Bir adet uluslararası havaalanının bulunduğu şehirde ayrıca 1939'da kurulan bir teknoloji enstitüsü vardır.

Konumu

Fars Körfezi'nin kıyısında, Şattülarap'da bir adada denizden 53 km. kadar içeride yer alan Abadan, İsfahan'ın yaklaşık 402 km. güneybatısındadır.

Geçmişi

1047'de kurulan Abadan, 1908'de petrol bulunup bir yıl sonra da ilk rafineriler kurulmaya başlayıncaya kadar küçük bir kasaba olarak kaldı. İran'ın en işlek limanlarından biri olan Abadan, Osmanlı İmparatorluğu ile İran arasında sürekli bir tartışma konusu olmuştur. 1847'de yapılan Erzurum Antlaşması'yla İran'a bırakıldı. 1909'da Anglo Persian Oil Company, adayı kiralayarak burada dünyanın en büyük rafinelerinden birini kurdu. 1973'te İran tarafından devralındı. 1951'e kadar dünyanın en büyük petrol arıtma tesisleri olan rafinerilerde, 1980'de İran-Irak Savaşı başlayıncaya kadar yılda 18 milyon ton ham petrol işleniyordu, bu savaşta büyük zarar gördü. Irak'ın 1983'te düzenlediği saldırı sonucunda Basra Körfezi'nin tarihindeki en büyük petrol kirlenmesi ortaya çıktı.

Kaynaklar

1. World Gazetteer'de “Ābādān”