Aktinidia

Türkçeleştir

Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya Türkçe dilbilgisi ve kuralları doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır.

Aktinidia
Arctik güzeli (Actinidia kolomikta)
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae (Bitkiler) Takım: Ericales Familya: Actinidiaceae Cins: '''''Aktinidia(Actinidia) Lindl.
Türler
Metne bakınız.

Aktinidia (İngilizce ve Latince :Actinidia) ^[1] çeşitli asmamsı bitki türlerini içinde barındıran bir cins ailesidir. 6 metreye uzanan küçük ağaççık şeklindeki bodur bitkiler yanında 30 metreyi bulan asma ve sarmaşık türlerini bünyesinde bulundurur. Asyada Sibirya,Japonya,Çin gibi uzak doğu ülkelerinde özellikle bu cins ailesinin anavatanıdır.

Beyaz 5 yapraklı çiçekler yanında uzun basit yapraklara sahiptir. Bununla birlikte cins ailesinini çoğu türünde dişilik ve erkeklik organları ayrı bitkilerde bulunur ancak bazı bitki türleride Actinidia arguta gibi kendine verimli olup,hermaforittir. Pek çok tohum içeren ancak yenilebilir meyvelere sahiptir. Bu cins ailesinde en çok kivi adıyla bilinen Actinidia deliciosa ile Sibirya Kivisi olarak bilinen Actinidia arguta ve bu tür ailesi içinde ne dayanıklılardan biri olarak kabul edilen ve daha çok peyzajlarda kullanılan A. kolomikta' bilinir.

Türler

Actinidia ailesinin yaklaşık 50-60 arası sayı verilebilecek türleri bulunur,başlıcaları:

Actinidia arguta (Kokuwa, Tara Vine veya Hardy kivi veya Sibirya kivisi) Actinidia arisanensis Actinidia callosa Actinidia carnosifolia Actinidia chengkouensis Actinidia chinensis Actinidia chrysantha Actinidia cinerascens Actinidia cordifolia Actinidia coriacea Actinidia cylindrica Actinidia deliciosa (Kivi, Mi Hou Tao(彌猴桃) ya da Çin Kaz Üzümü) Actinidia eriantha Actinidia farinosa Actinidia fasciculoides Actinidia fortunatii Actinidia fulvicoma Actinidia glauco-callosa Actinidia glaucophylla Actinidia globosa Actinidia gracilis Actinidia grandiflora Actinidia hemsleyana Actinidia henryi Actinidia holotricha Actinidia indochinensis Actinidia kolomikta Actinidia laevissima Actinidia lanceolata

Actinidia latifolia Actinidia leptophylla Actinidia liangguangensis Actinidia macrosperma Actinidia maloides Actinidia melanandra Actinidia melliana Actinidia obovata Actinidia pilosula Actinidia polygama (Gümüş asma) Actinidia purpurea Actinidia rubricaulis Actinidia rubus Actinidia rudis Actinidia rufa Actinidia rufotricha Actinidia sabiaefolia Actinidia sorbifolia Actinidia stellato-pilosa Actinidia styracifolia Actinidia suberifolia Actinidia tetramera Actinidia trichogyna Actinidia ulmifolia Actinidia umbelloides Actinidia valvata Actinidia vitifolia

Kullanım Alanları

Actinidia deliciosa ve kültürleri ile Sibirya Kivisi Actinidia arguta meyveleri için yetiştirilir. A. kolomikta gibi türler bahçecilikte kullanılır.

Actinidia arguta 10-15 gramlık küçük ve yenilebilir yeşil meyvelere sahiptir ve A. deliciosa cinsinden daha dayanıklıdır..

Japonya'daActinidia polygama "gümüş asma" kedi nanesi gibi kedileri etkilemektedir.Şöyle bir söze konu olmuştur; 猫にまたたび、女郎に小判 (neko ni matatabi, jorō ni koban, "Kediye gümüş asma, kadına para"),anlamı da istediklerini vererek insanları iyi ruh haline sokmadır.

Actinidia kolomikta bu cins ailesinin en dayanıklı türüdür,-40 derece soğuğa bile dayanmakta, alışılmadık şekilde ayırt edilebilir beyaz,pembe yeşillik yapar ve çok küçük en fazla 8 gram ağırlığında meyvelere sahiptir.

Notlar

1. Sunset Western Garden Book, 1995:606–607

Dış bağlantılar

• Images : Actinidia kolomikta (Maxim. et Rupr.) Maxim. - Flavon's Secret Flower Garden