Adem Yaşari
| Adem Jashari | |
|---|---|
|
Tiran'da Adem Jashari büstü | |
| Doğum |
28 Kasım 1955 Srbica, Drenica, Yugoslavya |
| Ölüm | 7 Mart 1998 (42 yaşında) |
| Bağlılığı | Kosova Kurtuluş Ordusu |
| Hizmet yılları | 1991-1998 |
| Savaşları/Çatışmaları |
1998-1999 Kosova Savaşı Prekaz Saldırısı |
Adem Jashari (Adem Jašari, Адем Јашари; d. 28 Kasım 1955 – 7 Mart 1998) Zahir Pajaziti ile birlikte Kosova Kurtuluş Ordusu'nun (KKO) kurucularından biri olarak kabul edilir. Jashari, KKO'nun Drenica'daki operasyonlarından birinde komutan olarak yer almıştır.
Temmuz 1997'de Yugoslavya mahkemeleri, uluslararası insan hakları grupları tarafından kınananan bir kararla, terörist eylemlerde bulunduğunu öne sürerek gıyaben mahkûm etti.[1] Mart 1998'de, ailesinin çoğu ile birlikte, Yugoslav Güçleri tarafından Prekaz'daki evinin kuşatılması sonucu öldürüldü.[2]
Yaşamı
28 Kasım 1955 tarihinde Drenica bölgesinin Prekaz köyünde doğdu. Bölge daha önce de Arnavut Milli Hareketi Tarihi'nde önemli şahsiyetler sayılan Shota - Azem Galica kardeşleri ve Ahmet Delica gibi isimleri çıkartan, milliyetçi fikirlerin ve isyan kültürünün oldukça geniş kabul gördüğü bir bölge olmakla, kendisinin de bu duygularla yetiştiği söylenebilir.
1981 yılından itibaren organize halk hareketlerinde ön saflarda yer almaya başladı. Emin Latit ve Tahir Meta o dönemdeki yoldaşlarıydı. Kardeşi Hamez Jashari'de ölene kadar hiç ayrılmadığı silah arkadaşıydı.
İlk silahlı eylemlerinde yeterli başarı gelmeyice 1991 yılında Arnavutluk'a geçerek, gönüllüleri eğitmeye başlamış; kurucusu da olduğu UÇK faaliyetleri başladıktan sonra da ordunun Drenica Bölge Komutanlığı görevini almıştır. Jashari ve arkadaşları ile federal güçler arasındaki ilk çatışma 30 Aralık 1991 tarihinde gerçekleşti. Jashari'nin evi çok sayıda Yugoslav güvenlik görevlisi tarafından sarıldı ve Jashari'nin teslim edilmesi istendi. Ancak Jashari ve arkadaşları kuşatmayı atlattı ve daha sonra Yugoslav Ordusu ve polisine karşı çeşitli saldırılar düzenlemeye başladı.
Adem Jashari'nin yaşamında, özellikle 1981 - 1998 arasındaki faaliyeteri -ki çoğu UÇK kapsamındadır- arnavut milli hareketinde önemli yer tutsa da; esasen ölümüyle, daha doğrusu ölüm şekli ile UÇK hareketinin hızlanmasını, devamında da bağımsızlığa kadar giden olayların yolunun açılmasını sağlamıştır.
28 Şubat 1998 tarihinde bir grup Kosova Kurtuluş Ordusu savaşçısı, Adem Jashari yönetiminde Yugoslavya polis devriyesine saldırdı ve dört polisi öldürüp ikisini yaraladı. Bu saldırıda 16 Kosovalı da öldürüldü.[3]
Ölümü
28 Şubat 1998 tarihinde, Sırp güçleri Drenica'da Jashari'yle bağları olduğunu düşündüğü ailelerin evlerine saldırılar düzenledi ve 17 kişiyi öldürdü.[4] Sonra, 5 Mart 1998 günü çok erken saatlerde, Prekaz köyü bir kez daha çok büyük sayıda Sırp gücü tarafından saldırıya uğradı.[5] Olası bir kaçışı önlemek için iki sıralı halka şeklinde askerler köyü kuşattı. Köye saldıran kuvvetler yakındaki bir mühimmat fabrikasında gelen topçular tarafından yedeklenen zırhlı personel taşıyıcıları ve polislerden oluşuyordu.[2] Bu saldırıda, bazıları infaz tarzında olmak üzere, birçok köylü öldürüldü.[6]
Sırp kuvvetleri ilk önce Jashari'nin teslim olmasını istedi ve iki saat süre verdi. Süre geçtikten sonra saldırı başladı Bu saldırıda Jashari'nin ailesinin olduğu ev yoğun ateş altına tutuldu ve göz yaşartıcı gaz sıkıldı. Jashari'nin sülalesinin çoğunun bulunduğu bu ev yıkıldı ve pek çok aile üyesi burada öldü. Yoğun saldırı Sırp güçleri tamamen köye girene kadar 36 saat sürdü. Adem Jashari ailesinin 52 üyesi ile birlikte bu saldırıda öldü.[5] Bazıları tanınamayacak şekilde yanmıştı.[2]
Ölümünden sonrası
Jashari, ölümünden sonra bütün ulusça tanınan, bağımsızlık sembolü bir figür haline geldi. 17 Şubat 2008'de Bağımsızlık İlanını takip eden günlerde evi, çatışmadan sonraki haline hiç dokunulmadan korunarak müze haline getirildi. Az sayıdaki fotoğraflarından birinin baskısıyla yapılmış olan Bac, u Kry! (Amca, başardık!) tişörtleri, tüm dünya Arnavutları için tıpkı Che Guevara baskılı tişörtleri gibi kült oldu.[7] Kendisine, 2008 yılında bir zamanlar silah arkadaşı oldukları Kosova Başbakanı Hashim Thaçi tarafından "Kosova'nın Kahramanı" ödülü ve unvanı verildi.
Kaynaklar
- ↑ Humanitarian law violations in Kosovo Fred Abrahams, Elizabeth Andersen, İnsan Hakları İzleme Örgütü, s. 32 (İngilizce)
- 1 2 3 Pettifer, s. 144
- ↑ BBC News: Kosovo killings: Belgrade's official version of events (İngilizce)
- ↑ Judah. The Serbs. Yale University Press. s. 321. ISBN 978-0-300-15826-7.
- 1 2 The Kosovo conflict and international law: an analytical documentation 1974-1999 - Heike Krieger, s. 96 (İngilizce)
- ↑ Krieger, Heike. The Kosovo Conflict and International Law: An Analytical Documentation 1974-1999. s. 96.
- ↑ Beaumont, Peter (17 Şubat 2008). "Joy and defiance on Kosovo's greatest day". Londra: The Guardian. http://www.guardian.co.uk/world/2008/feb/17/serbia.kosovo.
|