Ahmed eş-Şerif es-Senusi
Ahmed eş-Şerif es-Senusi (1873, el-Cegbub-10 Mart 1933, Mekke), Afrika'da sömürgeci İngiliz, Fransız ve İtalyan güçlerine karşı direnen dinsel hareket Senusiyenin önderi. Osmanlı toplumunda tanındığı ismiyle Şeyh Senusi...
Senusiyenin kurucusu Sidi Muhammed bin Ali es-Senusi'nin torunuydu. Hareketin önderliğini yürüten amcası Muhammed el-Mehdi'nin (1844-1902) gözetiminde öğrenim gördü. Onun ölmesi üzerine Senusiyenin başına geçti. Orta Afrika'yı işgal eden Fransızlar karşı yıllarca süren bir savaş başlattı. Modern silahlarla donatılmış Fransız askerlerine yenilince Orta Afrika üzerindeki egemenliğini yitirdi (1909). İtalya, o dönemde Osmanlı Devleti'ne bağlı olan Libya topraklarını işgale başlayınca Ahmed eş şerif bölgeye ulaşan ve başlarında Enver Bey'in (daha sonra Enver Paşa) bulunduğu Osmanlı subayları ile birlikte İtalyanlara karşı mücadeleye girişti (1911 - Trablusgarp Savaşı)[1]. Bu savaş sırasında ilk kez, yayımladığı beyannameleri “el-Hükumetü's-Senusiyeti'l-Celile” adıyla imzalamaya başladı. Böylece Senusiye hareketini ilk kez bir devlet olarak ilan etmiş oluyordu. I. Dünya Savaşı'nda Mısır'ı işgal eden İngilizlere karşı başlattığı (1915) savaş Senusilerin büyük kayıplar vermesine yol açtı. 1916'da Senusiyenin fiili önderliğini Muhammed el-İdris üstlendi.
Ahmed eş-Şerif, I. Dünya Savaşı'nın sonunda V. Mehmed'in çağrısı üzerine İstanbul'a gitti. Burada İslamcı çevrelerin etkisinde kaldı. Sivas'ta düzenlenen bir İslam kongresine başkanlık etti. Senusi ailesinin en önemli üyelerinden biri olarak, Mustafa Kemal Paşa tarafından Büyük Millet Meclisi'ne davet edildi. Mustafa Kemal'in büyük bir övgüyle söz ettiği Ahmed Şerif Senusi, Anadolu'da halkın Milli Mücadele'ye katılması için vaazlar verdi.[2]
Türkiye'den ayrıldıktan sonra Şam'a gitti. Fransızların Şam'ı terk etmesini istemeleri üzerine Filistin'e, oradan da Mekke'ye giderek dedesinin Ebu Kubays Dağında açtığı zaviyeye yerleşti ve son yıllarını burada geçirdi.
Kaynakça
- ↑ Philip H. Stoddard, Teşkilat-ı Mahsusa, Arma Yayınları, İstanbul, 2003.
- ↑ El İzaatül Arabiye'den El-Türkiyye'ye..-Abdullah Muradoğlu