Ahmet Şükrü Esmer
Ahmet Şükrü Esmer, (d. 1891, Lefkoşa) - (19 Ocak 1982), Türk siyaset adamı.
İstanbul Darülfünun Hukuk Mektebi mezunudur. New York Columbia Üniversitesi'nde Hukuk Doktorası yapmıştır. [[Galatasaray Lisesi İngilizce Öğretmenliği, Mülkiye Mektebi, Siyasal Bilgiler Okulu, Erkan-ı Harbiye ve Polis Enstitüsü siyasi tarih öğretmenliği, Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi öğretmenliği, Amerika’da Sadâyı Vatan Gazetesi sahipliği, Vakit, Ulus ve Barış Gazeteleri Yazarlıkları, Vatan Gazetesi kurucu üyeliği, Yazarlık, TBMM VI. Dönem Istanbul Milletvekilliği yapmıştır.[1]
Hayatı
Babası, Lefkoşa’lı tüccar Şükrü Efendi’nin oğlu Mehmet Arif’tir. Orta öğrenimini Lefkoşa’da İngiliz Okulu ile Kıbrıs Lisesi’nde yapmıştır. Bu sırada, babası Sünuhat (Akla Gelenler) adlı bir haftalık gazete çıkardığından, Ahmet Şükrü ilk gazetecilik zevkini oradan almıştır.
Liseden sonra İstanbul’a gelmiş; ABD’ye öğrenci yollamak için açılan yarışmayı kazanarak New York’taki Columbia Üniversitesi’ne gönderilmiştir. Orada, Hukuk okuyarak bu alandan Lisans ile Yüksek Lisans diplomalarını, Devletler Hukuku ve Siyasi Tarih’ten de Doktora derecesini almıştır. Bu sırada Gazetecilik Okulu’nda da bazı derslere devam etmiştir.
I. Dünya Savaşı henüz bitmemiş olduğundan, bir süre ülkeye dönememiş ve New York’ta Sada-yı Vatan (Yurdun Sesi) adlı haftalık bir gazete çıkarmıştır - ki bu, ABD’de Türk dilinde yayımlanan ilk gazetedir.
1921’de ülkeye döndükten sonra Galatasaray Lisesi’ne İngilizce öğretmeni olarak atanmış; aynı zamanda Vakit gazetesi yazı kadrosunda yer almıştır.
Kurtuluş Savaşı kazanılınca, gazeteci olarak Mudanya ve ardından Lozan Konferansı’na katılmıştır. Yurda dönüşünde bazı arkadaşları ile Vatan gazetesini çıkarmış; sonra Milliyet gazetesinin Yazı İşleri Müdürü, daha sonra da Genel Müdürü olmuştur.
Milliyet’te çalışırken, Mülkiye Mektebi Siyasi Tarih Hocası olmuş ve bu dersi Harp Akademisi’nde ve Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi’nde de vermiştir. Mülkiye Ankara’ya nakledilince, Ahmet Şükrü, Mülkiye Mektebi’nde Siyasi Tarih Profesörlüğüne getirilmiştir. Ulus gazetesinde de Dış Politika Yazarı olmuştur.
Daha sonra 1939’da İstanbul Milletvekili seçilmiştir. 1945’te Birleşmiş Milletler’i kuran San Francisco Konferansı’na Türk Heyeti danışmanı olarak katılmıştır. 1946’da Milletvekilliğinden ayrılmıştır.
1948’de Haberler Bürosu’nu kurmak üzere New York’a gitmiştir. 1949’da ise Basın-Yayın Genel Müdürlüğü’ne atanarak tekrar Ankara’ya gelmiştir. 1954’te Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki Siyasi Tarih Profesörlüğü görevine geri dönmüş; 1969’da da emekliye ayrılmıştır.
Daha sonra Barış adını alan eski Ulus -şimdiki adı yine Ulus- gazetesinde Dış Politika Yazarlığı’na ise devam etmiştir. 19 Ocak 1982’de vefat ettiği gün bile gazetedeki yazısı yayımlanmıştı.
Esmer'in 1944’te yayımlanan Siyasi Tarih ile 1953’te yayımlanan Siyasi Tarih (1919-1939) başlıklı kitapları ile başlıcaları “Cyprus, Past and Present”(Milletlerarası Münasebetler Türk Yıllığı,1962) ve Prof. Dr. Oral Sander’le ortaklaşa yazdığı “İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası”(Olaylarla Türk Dış Politikası: 1919-1965, 1969) olan bilimsel makaleleri bulunmaktadır.
Ayrıca, Ayın Tarihi ile başta Milliyet ve Ulus (daha sonraki adıyla Barış) gazetelerinde çok sayıda araştırma ve inceleme yazılarıyla gezi notları yayımlanmıştır.
Kaynakça
- ↑ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150411082724/http://www.tbmm.gov.tr:80/TBMM_Album/Cilt1/index.html. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013.