Akhisar Ovası

Akhisar Ovası, Türkiye'nin batısında, Ege bölgesinin Ege bölümünde yer almakta ve bu bölümün, Marmara bölgesi sınırı ile İç Batı Anadolu sınırına yakın kuzeydoğu köşesine tekabül etmektedir[1]

Selendi ovasının kuzeyinde yer almaktadır.En geniş yeri, batıdaki Ballıca Köyü kuzeyiyle, doğudaki Delice Çayının ovaya girdiği yer arasında 15 km kadardır[2]

Fiziki Özellikler

Akhisar Ovası yaklaşık olarak 124.5 km2 kadar bir yüzölçümü vardır. Ortalama yükseltisi ise, 100-110 metre kadardır. Eğimi, kuzeyden güneye doğru % 0.3 kadardır[3] Akhisar Ovası vadilerle fazla parçalanmamıştır. Vadiden yoksun kesimler ovanın yarısına yakın bir kısmını meydana getirirler. Vadilerin görüldüğü kesimlerde de vadi yoğunluğu değerleri düşüktür ve genellikle km2 de 5 km nin altında bulunur. Vadi yoğunluğu değerlerinin nispeten yüksek olduğu kesim, ovanın güneybatısındaki Bekirler köyünün kuzeydoğusundaki kesimdir. Burada yoğunluk değerleri genellikle km2 de 5-10 km arasında bulunur. Bu kesimin, Bekirler köyünün hemen doğu-kuzeydoğusundaki küçük bir parçasında yoğunluk değeri km2 de 17.5 km'yi bulur. Akhisar Ovasının doğu kenarını, Akhisar doğusundan başlayan ve kuzeye doğru Gördük çayı boğazına kadar uzanan piedmont ovası meydana getirir. Birikinti konilerinin birleşmesiyle meydana gelen bu ovanın genişliği yer yer 1,5-2 km'yi bulur ve taşma ovasına nazaran biraz daha eğimlidir. Akhisar ovasının güneyinde yer alan Karahöyük dağının kuzey eteklerinde de çok daha küçük olmak üzere bir piedmont ovası yer alır.[4] Ova kuzeyinden kristalize kalker, mermer ve volkanik tüflerden müteşekkil Kapıdağ kütlesi ile (587), doğusundan Görenez Dağı (1280m.) ve Katırcı dağı (1027m.) ile, bunların kenarındaki platolardan oluşan yüksek kütlelerle, güneyinden Karacahöyük dağı (399 m.), batısında ise, alçak bir plota sahası ile çevrilidir[5]

İklim

Akhisar'da, yazları sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı olduğu, kar yağışlarının ve don olaylarının fazla görülmediği bir Akdeniz İklimi hüküm sürer[6]

Bitki Örtüsü

Alçak ve az eğimli Neojen arazisinin büyük bir kısmında doğal bitki örtüsü ortadan kaldırılmıştır ve buraları tarım alanları olarak kullanılmaktadır. Doğal bitki örtüsünün görüldüğü alanlar ise nispeten yüksek ve eğimli alanlara tekabül eder. Akhisar Ovasının yüksek kesimlerinde kızılçam, karaçam, kermez meşesi, katran ardıcı, tespih ağacı, akçakesme, laden, ağaç fundası gibi bodur maki elemanlarıyla graminelerden oluşur.[7]

Hidrografyası

Akhisar Ovasının en önemli akarsuyu, Gördük Çayıdır. Bu akarsu kuzeydoğu köşesinden ovaya girer ve onu, NE-SW doğrultusunda katederek güney-güneybatısından terkeder. Geniş ve örgülü bir yatak içinde akan Gördük Çayı, ovada, zaman zaman taşkınlara neden olmaktadır. Ovaya, bu akarsuyun dışında, çevre ve yüksek sahalardan doğup gelen Delice çay, Masantı Çayı, Kale dere gibi akarsular ovada taşkın meydana getirirler ve zarara sebep olurlar.Çevre yüksek sahalardan akarsularla taşınmış ve depo edilmiş çakıl, kum, silt ve killerden müteşekkil olan Akhisar Ovası yeraltısuyu bakımından zengindir. Gerçekten Türkiye Hidrojeoloji haritasında ova yaygın ve zengin akiferler sınıfına sokulmuştur; bu sahanın yeraltısuyu verimlilik derecesi iyidir ve özgül debi 2 litre/s/m'dir. Medar'da D.S.İ tarafından açılan sondaj kuyusunda 14-52 metreler arasında yer alan çakıllı seviyelerin yeraltısuyu bakımından zengin oldukları ve artezyen yaptıkları tespit edilmiştir[8]

Taşkınlar

Akhisar ovasında taşkınlara sebep olan akarsular Gördük çayı, Delice çay, Masantı deresi, Kale dere, Kanlı dere ve Sakızcı deresidir. Bunlardan Gördük çayı, ovanın kuzeyindeki, Medar ile Gördük çayı boğazı aranda kalan kısmında, Selçikli ovasında olduğu gibi geniş ve örgülü bir yatak içerisinde akar ve her yıl, genellikle kış mevsiminde, kenar aşındırmasıyla yatağını genişleterek tarım alanlarını tahrip eder. Gördük çayı, bu tür zararlarının yanı sıra hemen her sene yatağından taşar ve iki tarafında yer alan sahalarda bataklıkların oluşmasına neden olur. Gördük çayı akımının yüksek olduğu zamanlarda Akhisar şehrinin batı kenarındaki mahallelerini tehdit eder[9]

Kaynakça

  1. ↑ Prof. Dr. M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
  2. ↑ Prof. Dr. Mehmet Ardos, Türkiye Ovalarının Jeomorfolojisi / Cilt 1, 2. basım, Çantay Kitabevi, 1995.
  3. ↑ Prof. Dr. Mehmet Ardos, Türkiye Ovalarının Jeomorfolojisi / Cilt 1, 2. basım, Çantay Kitabevi, 1995.
  4. ↑ Prof. Dr. M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
  5. ↑ Prof. Dr. Mehmet Ardos, Türkiye Ovalarının Jeomorfolojisi / Cilt 1, 2. basım, Çantay Kitabevi, 1995.
  6. ↑ Prof. Dr. M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
  7. ↑ Prof. Dr. M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
  8. ↑ Prof. Dr. M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
  9. ↑ Prof. Dr. M. Yıldız Hoşgören, Akhisar Havzası - Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt, 1. basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983.
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/27/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.