Alexis Clairaut
| Alexis Claude Clairaut | |
|---|---|
|
Alexis Clairaut | |
| Doğum |
13 Mayıs 1713 Paris, Fransa |
| Ölüm |
17 Mayıs 1765 (52 yaşında) Paris, Fransa |
| Milliyeti | Fransız |
| Dalı | Matematik |
| Çalıştığı yerler | Fransız Bilimler Akademisi |
Alexis Claude Clairaut (d. 13 Mayıs 1713 – ö. 17 Mayıs 1765), Fransız matematikçi. Jeodezi ve gök mekaniği üzerindeki çalışmalarıyla tanınır.
Hayatı
Clairaut Paris'te, Jean-Baptiste ve Catherine Clairaut'nun oğlu olarak dünyaya geldi. Babası bir matematikçiydi, ve oğluna çok küçük yaşlarından itibaren sıkı bir matematik eğitimi verdi. Clairaut henüz 13 yaşındayken, kendi keşfettiği dört yeni eğri hakkında bir makale yazdı ve bu makaleyi Fransız Akademisi'ne (Académie Française) sundu. 16 yaşında çift-eğimli eğriler üzerine ayrıntılı bir çalışma yayımladı, ve bu çalışma sayesinde 18 yaşında (1731) Fransız Bilimler Akademisi'ne (Académie des Sciences) kabul edildi. O zamana kadar Akademi'ye kabul edilen en genç üyeydi. Burada Pierre Louis Maupertuis'nin yanında çalışmaya başladı.
1736'da jeodezi araştırmaları için Maupertuis ile beraber bir İskandinavya gezisine çıkan Clairaut, Paris'e döndükten sonra Théorie de la Figure de la Terre (Dünya'nın Şeklinin Teorisi) adlı çalışmasını yayımladı (1743). Bu çalışmasında, daha önce Isaac Newton ve Christiaan Huygens tarafından dile getirilmiş olan, Dünya'nın kutuplardan basık bir küre şeklinde olduğu teorisini doğruladı. Yine aynı çalışmada, bugün Clairaut teoremi diye bilinen teoremi ilk kez kullandı. 1749'da ise Elements d'Algèbre (Cebirin Elemanları) adlı bir cebir kitabı yayımladı.
Daha sonra ilgisini astronomiye çeviren Clairaut, gök mekaniğinde "üç cisim problemi" olarak bilinen meşhur problemle ilgilenmeye başladı. Ay'ın yörüngesini inceleyerek, bu çok zor problem için yaklaşık bir çözüm geliştirdi, ve bu çözümü 1752'de yayımladığı Théorie de la Lune (Ay'ın Teorisi) adlı çalışmada anlattı. 1759 yılında, kendi geliştirdiği teoriyi kullanarak, Halley kuyrukluyıldızının Güneş'e en yakın geçeceği tarihi bir aylık yanılma payıyla hesaplayabildi. Bu başarısı sayesinde büyük üne kavuştu ve St. Petersburg Akademisi tarafından ödüllendirildi.
Clairaut 1765'te Elements de Géometrie (Geometrinin Elemanları) adlı bir çalışma yayımladı, ve aynı yıl içinde hastalanarak 52 yaşında hayata veda etti.
Kaynaklar
- "Alexis Claude Clairaut" (İngilizce). 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150712102047/http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Clairaut.html. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2007.