Altay aymağı (Hakasya)

Koordinatlar: 53°36′01″K 91°23′17″D / 53.60028°K 91.38806°D / 53.60028; 91.38806

Altay aymağı
Алтай аймағы / Altay aymağı ( Hakas Türkçesi)
Алтайский район (Rusça)
Bulunduğu Ülke Rusya Federasyonu
Altay aymağı
Koordinatlar: 53°36′01″K 91°23′17″D / 53.60028°K 91.38806°D / 53.60028; 91.38806
Ülke Rusya Rusya
Federal Birim Hakasya Hakasya Cumhuriyeti
rayon Altay aymağı
Yönetim
 - ilçe belediye başkanı Vladimir Ponomarenko[1] (Пономаренко Владимир Дмитриевич)
Nüfus (2015)
 - Toplam 25,962
  http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
İnternet sitesi: http://www.mo-altay.khakasnet.ru/

Altay aymağı ( Hakas Türkçesi:Алтай аймағы / Altay aymağı, Rusça: Алтайский район (Хакасия)) — Rusya Federasyonu Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

Yönetim merkezi — Huba çar (Bozyar, Akyar) köyü.

Sözkökü

"Altay" sözü etimolojisi ile ilgili çok farklı görüşler bildirilmiştir. Aymak sözü ise Sibirya Türkleri ve Moğol toplumlarında bölge, ilçe gibi anlamlara gelir.

Tarih

SSCB döneminde Ocak 1944 tarihinde SSCB Büyük Şura başkanlığınca belediye sınırları düzenlemesiyle ilgili olarak düzenlenmiştir. Kollektif çiftliklerin yaygınlaştırılmasıyla buraya Türk olmayan bir nüfusun arttığı görülür. Bölgenin merkezi olan Huba çar (Rusça: Belıy Yar) Abakan akarsuyu kıyısında yer alır.

Coğrafya

Altay aymağının Hakasya Cumhuriyetindeki konumu, gök renginde

Altay aymağı, Abakan-Yenisey arasında Koybal bozkırında yer almaktadır. Coğrafi konum olarak Hakasya Cumhuriyetinin doğu kesimindedir. Doğu'da Yenisey akarsuyunun sağ kıyısında olup Krasnoyarsk eyaleti ile Hakasya arasındaki sınırları ayırmıştır. Batıda Abakan akarsuyu ile aymak sınırları ayrılmış, Ağban piltiri aymağı bulunur. Güneyde Pii aymağı (veya Bey aymağı), kuzeyde Hakasya'nın başkenti Abakan şehri ile sınırdır. İlçenin yüzölçümü 1736 km². Altay Cumhuriyeti ilçeleri arasında yüzölçümü yönünden 8. sıradaki idari bölgesidir. Abakan havalimanına uzaklığı 25 km'dir. Bölgenin sahası içinde Novo-Mihaylovskoye petrol ve gaz alanı[2] ve Altay gölü dolayında Altay Terapötik Çamur Kaplıcası birçok hastalığın tedavisinde faydalanılmaktadır[3].

İdari bölünüş

Altay aymağında 19 yerleşim alanı bulunmakta olup bunlardan 9 köy idari birimdir. Kır merkezli yönetim bölgeleri:

  1. Arşanlar kır yerleşimi: Merkezi Arşannar köyü (Hakasça: Аршаннар аалы).3 yerleşim bölgesi vardır. Nüfusu 1795 kişidir[4]. Yüzölçümü: 28,56 km²
  2. Akyar (Ah şar) kır yerleşimi: merkezi Huba Çar köyü. 2 yerleşim bölgesi var.
  3. Izıh kır yerleşimi: Izıh (Idık) köyü. 1 yerleşim bölgesi.
  4. Kirovo kır yerleşimi: Kirovo köyü. 1 yerleşim bölgesi.
  5. Krasnopol kır yerleşimi: Krasnopol köyü. 2 yerleşim bölgesi.
  6. Novomihaylov kır yerleşimi: Novomihaylov köyü. 1 yerleşim bölgesi.
  7. Novorossi kır yerleşimi: Novorossi köyü. 5 yerleşim bölgesi.
  8. Oçur kır yerleşimi: Oçur köyü. 2 yerleşim bölgesi.
  9. Kök haydaği kır yerleşimi: Kök haydaği köyü. 1 yerleşim bölgesi.

Nüfus

Son nüfus durumuna göre 25 962 kişi [5] (2015 yılı)

Etnik yapı

İlçede nüfusun karışık olduğu görülür. Türk gruplarından Hakas Türkleri, Slav gruplarından Ruslar, Ukraynalılar bulunur. Ermeni ve Azeri nüfusları da vardır.

Ekonomi

İlçede başlıca ekonomik uğraş olarak tarımı sayabiliriz. Maden yataklarında en çok kömür çıkarılır. Kömür zengini bir bölgedir.

Toplum Sağlığı

Yöredeki Türk toplumunun ahlaki değerlerinin yüksek oluşu, doğal besinlerle beslenmeleri hastalıkları büyük oranda düşük seviyede tutar. 1940'lı yıllarda ilk sağlık merkezleri kurulur.

Ulaşım

Bölgede Abakan-Sayanagorsk ve Abakan-Bey arası otoyol vardır.

Turizm

Türk Boyları Tarihi'nin günümüze uzantılarını araştırmak isteyen araştırmacılar için Hakasların yaşantısı, kültürü, dili, sözlü tarihleri turizm çekiciliğidir. Yörede bozulmamış tabiatı ile insan bedenini onarıcı etkiye sahiptir. Izıh köyü dolayında tarihi-kültürel abideler bulunur. Izıh Çaatas (yenitaş) adlı kurgan (mezan höyüğü), Oçur köyündedir. Oy ve Oçur taş stelleri görülür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ http://www.mo-altay.khakasnet.ru/manage
  2. ↑ http://www.mineral.ru/News/46425.html
  3. ↑ Hakasya Cumhuriyeti Ansiklopedisi - Энциклопедия Республики Хакасия  : [ 2 ciltte.] / Правительство Респ. Хакасия ; [baş redak. совет.: В. А. Кузьмин (пред.) и др.]. - Абакан : Поликор, 2007. Т. 1 : [А - Н]. - 2007. - 430, [2] с. : ил., портр. - Библиогр. в конце слов. ст. - s. 37.
  4. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
  5. ↑ Nüfus http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar

Faydalı çalışmalar

Dış bağlantılar

Foto

This article is issued from Vikipedi - version of the 5/3/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.