Ambroise Paré

Ambroise Paré

Ambroise Paré (d. 1509~1510, Bourg-Hersent, Laval yakınları - ö. 20 Aralık 1590, Paris, Fransa), Fransız hekim. “Modern cerrahinin babası” olarak kabul edilir. Kol ve bacaklarda gerçekleştirilen ampütasyonlardan sonra yara yerini kızgın demirle dağlama yerine atardamarların bağlanması yeniliği onun eseridir. Paré sayısız anatomi, fizyoloji ve tedavi sorununu çözüme kavuşturmuştur.

Tıp öğrenimine Angers ya da Vitré'de bir berber yanında başladı, 1530'larda Paris'e giderek bir berber-cerrah yanında çıraklığa başladı. Sonra Hôtel-Dieu'ye kendini kabul ettirdi ve orada üç yıl yardımcı olarak kaldı. 1536'da usta berber-cerrahlığa yükseldi. Anatomi ve cerrahi eğitimi gördükten sonra 1537'de Mareşal Montejean'ın ordusuna cerrah olarak girdi. 1539'da Paris'e geri döndü. Savaş 1542'de yeniden başlayınca Vikont de Rohan'ın yanına girdi. Lüksemburg seferinden sonra Vendôme onu II. Henri'ye tavsiye etti, kazandığı ün nedeniyle 1552'de saray cerrahlığına getirildi. Kral tarafından V. Karl'ın kuşattığı Metz'e gönderildi, Hesdin'de Savoia dükü tarafından esir alındı ve Gravelines valisine verildi. Bacağındaki yarayı tedavi edip valiyi kurtarınca özgürlüğe kavuştu. II. Henri'nin ölümünden sonra sırasıyla II. François, IX. Charles ve III. Henri'nin yanında cerrahlığı sürdürdü.

Orduya cerrah olarak girdiği dönemde, zehirli olduğu sanıldığından kurşun yarası kaynar yağla tedavi ediliyordu. Eldeki yağın tükendiği bir gün böyle bir yaraya yumurta sarısı, gül yağı ve terebentinle hazırladığı bir karışım sürdü; bu uygulamanın kaynar yağdan daha başarılı sonuç verdiğini gördü. Bir süre sonra elde ettiği bulguları La Méthod de traicter les playes faites par les arquebuses et aultres bastons à feu 'de (1545; Arkebüz ve Öteki Ateşli Silah Yaralarında Tedavi Yöntemleri) topladı. Kitap Latince yerine Fransızca yazıldığından alaya alındı. Paré'nin tıp çevrelerinde hemen kabul görmeyen bir başka buluşu, kol ya da bacak ampütasyonunda kanamanın durdurulması için büyük atardamarların kızgın demirle dağlanması yerine damarların bağlanması yöntemiydi.

Çağının birçok cerrahının tersine ancak mutlaka gerekli görüldüğü vakalarda cerrahi girişime başvuran Paré, kasık fıtığında hastanın iğdiş edilmesi yerine ameliyat öneren ilk cerrahlardandı. Yapay diş, kol, bacak ve göz takılmasını da ilk kez uyguladı. Ayrıca bilimsel uygulamalarda kullanılan birçok aygıt geliştirdi, fıtıkta kasık bağının kullanımını yaygınlaştırdı, ilk kez frenginin anevrizmaya yol açabileceğini ileri sürdü.

Yapıtları

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/23/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.