Anadolu Ajansı
Anadolu Ajansı | |
---|---|
Kuruluş | 6 Nisan 1920 [1] (96. yıl) |
Tür | Haber ajansı |
Merkez | Anadolu Meydanı, Ankara, Türkiye |
Kurucusu |
Mustafa Kemal Atatürk Halide Edip Adıvar Yunus Nadi [2] |
Genel müdür | Şenol Kazancı [3] |
Resmî site | Anadolu Ajansı |
Anadolu Ajansı, yarı resmî Türk haber ajansı. Türk Kurtuluş Savaşı hakkındaki haberleri duyurmak amacıyla Mustafa Kemal Atatürk, Halide Edip Adıvar ve Yunus Nadi tarafından 6 Nisan 1920'de kurulmuştur.[2]
Tarihçe
Anadolu Ajansı, Yunus Nadi ve Halide Edip Adıvar'ın fikir öncülüğünde, 6 Nisan 1920'de, Türkiye Büyük Millet Meclisi açılmadan 17 gün önce, Ankara'da kurulmuştur. Ajans Meclis'in çıkardığı ilk yasaları duyurur.
Mustafa Kemal Paşa imzalı Anadolu Ajansı'nın kurulduğuna ilişkin genelge günümüz Türkçesiyle şöyledir[4]:
- İslam'ın canevi olan Osmanlı Saltanatı merkezinin düşman işgaline geçmesi, bütün ülke ve ulusumuzun en büyük tehlikeyle karşılaşması sonucu olarak bütün Rumeli ve Anadolu'nun giriştiği ulusal ve kutsal savaşım sırasında, Müslüman kişilerin iç ve dış en doğru havadisle aydınlanmalarının zorunlu bir gereksinme olduğu önemle göz önüne alınmış, bunun sonucu, burada en yetkili kişilerden oluşan bir özel kurul yönetiminde, Anadolu Ajansı (AA) adı altında bir kurum kurulmuştur. Anadolu Ajansı'nın en hızlı araçlarla vereceği havadis ve bilgi aslında Temsilciler Kurulumuzun belgeli ve asıl kaynaklarının sonucu olacağı için bu ajans bildirimlerinin oraca ve özellikle Müdafaa-i Hukuk örgütümüzce dahi seçilecek caddelere ve toplanılacak yerlere asılması, dağıtımı, dahası bucak ve köylere dek ulaştırılması yolunda, olabildiğince çok yayınlanabilmesi için ivedili düzenlemeler yapılması, sonucundan da bilgi verilmesi önemle rica olunur.:
Ajansın ilk bürosu Milli Mücadele'nin ilk karargahı olan Ziraat Mektebi binasında ayrılan bir bölüm olmuştur. Halide Edip Adıvar'a ayrılan ve büyük sofaya açılan dar ve uzun odalardan birisi ajansın bir nevi bürosu haline gelir. Odada büyük bir yazıhane, dosya raflar, sandalye ile birlikte 2 masa ve bir de eski yazı makinesi bulunmaktadır. Burada Edivar İngilizce gazetelerin siyasete kaçan kısımlarını tercüme etmekte, Mustafa Kemal Paşa'nın katibi Hayati Beyin getirdiği telgraflar arasında, Anadolu Ajansı veya Hakimiyeti Milliye gazetesi için lazım olan parçaları kesmekte ve Mustafa Kemal Paşa'nın diğer muhaberatına ait yazıları hazırlamaktaydı.
Günün zor şartları altında kurulan Anadolu Ajansı, ilk haberlerini servis etmeye 12 Nisan 1920 tarihinde başlar. Hem yurt içinden hem de yurt dışından haberlerin yer aldığı ilk bülten şu şekildedir:
- Devlet Merkezimizin düşman işgali altına geçmesi üzerine Anadolu ve Rumeli'nin Müdafaa-i Hukuk azim ve kararlılığı içinde yiğitçe harekete geçtiği şu sıralarda din ve vatan kardeşlerimizin en doğru haber ve bilgiler alabilmelerini sağlamak için kurulan Anadolu Ajansı bugünden itibaren göreve başlıyor. Bugün alınan haber ve bilgilerin oralarda da mümkün olduğu kadar fazla kimse tarafından okunup bilinmesi gereğini arz ve açıklamaya yer yoktur. Bu amaçla oralarda dahi özel örgütler meydana getirerek her gün vereceğimiz bilgilerin telgrafhane kapılarında siyah levhalar üzerine yazılması ve yeterli araç olan yerlerde basılması, yayınlanması ve dağıtılması, nahiyelere ve hatta köylere kadar gönderilmesi hususlarının yerine getirilmesini hepinizin vatan ve millet sevgisinden ve yardımlarından rica ederiz. Bu başlangıçtan sonra, bugünkü son bilgiler aşağıdadır...
Ajansın kuruluşu resmi bildirgelerle tüm yurda duyurulmaya çalışılmıştır.
Ajans, 2 Mart 1925 tarihinde kurulan Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi ile özerk statüye geçmiştir.
18 Kasım 2012'de Anadolu Ajansı'nın Arapça Haberler Koordinatörlüğü'nün, Kahire merkezli Arapça Haberler Bölge Müdürlüğü açıldı. Müdürlük Tahrir Meydanı yakınlarındadır.[5]
22 Ocak 2013'te, ajansın Beyrut şubesi açılmıştır. Şubenin açılışında "Arap Uyanışı" başlıklı fotoğraf sergisi düzenlenmiştir.[6].
30 Mayıs 2013'te, Mavi Marmara saldırısının 3. yıldönümünde, ajansın Gazze şubesi resmi olarak açılmıştır. 180 metrekarelik ofisi olan ve 6 muhabir çalışan şube 15 Nisan 2012'ten beri faaliyette idi[7].
Anadolu Ajansı, ürettiği haber metinleri, analizleri, fotoğraf, grafik, ses ve video ürünlerinden oluşan ürünlerini, medya kuruluşları, gazeteler, online platformlar, web siteleri, televizyon kanalları, radyo istasyonları, kamu ve özel kuruluşlara sunmaktadır.
Anadolu Ajansı bugün, Türkçe, İngilizce, BHS (Boşnakça, Hırvatça, Sırpça), Arapça, Farsça, Rusça, Fransızca, Kürtçe, Arnavutça ve Makedonca olmak üzere 10 dilde yayın yapmaktadır.[8][9] Ayrıca, Rusya'daki ITAR-TASS, Japonya KYODO ve Arnavutluk ATA haber ajanslarıyla yeni anlaşmalara imza atmıştır.
Grevler
Anadolu Ajansı çalışanlarının grev yaptığı tarihler:
- 10 Mart 1969: Ajans'taki ilk grev. Toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle alınan grev kararı ajansın Ankara, İstanbul, İzmir ve Adana işyerlerinde uygulandı.[10]
Eleştiriler
Anadolu Ajansı, kamu haberciliğinden giderek uzaklaşıp AK Parti'nin propaganda aygıtına döndüğü yönünde yoğun eleştirilere hedef olmaktadır.[11] Bir dönem Ajansın İngilizce haberler bölümünde editörlük yapan Kate O’Sullivan ve Laura Benitez, Ajansın AK Parti'nin "kukla tiyatrosundaki iplerden birine bağlı" olduğunu dile getirdi.[12] Ajansa genel müdür olarak atanan Şenol Kazancı, AK Parti İstanbul İl Gençlik Kolları’nın kurucu başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski danışmanıdır.[13]
Ajansın Çanakkale bölgesinde görev alan muhabir ve çalışanlarının, Eylül 2015'te Türkiye genelinde meydana gelen şiddet olaylarına ilişkin Facebook üzerinden katliam çağrısında bulunduğu basına yansıdı.[14][15]
Kaynakça
- ↑ "Anadolu Ajansı 95 yaşında". Anadolu Ajansı. 5 Nisan 2015. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150411124147/http://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/488872--anadolu-ajansi-95-yasinda. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- 1 2 "Kuruluşundan Bugüne Anadolu Ajansı". Anadolu Ajansı. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150525032509/http://www.aa.com.tr:80/tr/kurumsal/61996--tarihce. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ↑ "AA Genel Müdürlüğü'ne Şenol Kazancı atandı". Anadolu Ajansı. 16 Aralık 2014. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150506184241/http://www.aa.com.tr:80/tr/turkiye/436365--aa-genel-mudurlugune-senol-kazanci-atandi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ↑ "Anadolu Ajansı 92 yaşında". Anadolu Ajansı. 6 Nisan 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150411113141/http://aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/anadolu-ajansi-92-yasinda/374267. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ↑ Anadolu Ajansı. 25 Aralık 2012'de erişildi.
- ↑ TurkArabNews. 12 Ağustos 2013'te erişildi.
- ↑ Haber7. 12 Ağustos 2013'te erişildi.
- ↑ http://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/397911--aa-arnavutca-yayina-basladi
- ↑ http://aa.com.tr/al/kurumsal-haberler/aanin-makedonca-yayina-baslamasi-ilgi-cekti/470844
- ↑ Radikal -- Tarihte Bugün. 24 Eylül 2012'de erişildi.
- ↑ "Anadolu Ajansı’nı, iktidarın propaganda aygıtına çevirmekle eleştirilen genel müdür istifa etti". Diken. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
- ↑ "Eski editörleri: AA, hükümetin kuklası". Diken. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
- ↑ http://www.milliyet.com.tr/cankaya-kosku-nde-yeni-a-takimi/siyaset/detay/1935153/default.htm. Milliyet. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
- ↑ "Doğruysa vahim: Son görevimiz katliam olmalı, genç, yaşlı, hamile çocuk gözetmeksizin". Cumhuriyet. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
- ↑ "AA muhabiri: Son görevimiz katliam olmalı, genç, yaşlı, hamile çocuk gözetmeksizin!". BirGün. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.