Antoine Edouard Thouvenel
| Édouard Antoine de Thouvenel | |
|---|---|
 Thouvenel'in Pera Müzesi'nde bulunan portresi | |
| Doğum |
11 Kasım 1818 Verdun, Meuse |
| Ölüm | 18 Ekim 1866 |
| Milliyet | Fransız |
| Meslek | Büyükelçi, diplomat |
| Etkin yıllar | 1855 - 1860 (Büyükelçi olarak) |
Édouard Antoine de Thouvenel (11 Kasım 1818, Verdun, Meuse - 18 Ekim 1866, Paris), Fransız Fransız seyyah, diplomat ve politikacı.
1860- 1862 yılları arası Fransa Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Thouvenel, devrinin önemli bir devlet adamıdır.[1][2] Dışişleri Bakanlığı’na getirilmeden önce beş yıl Osmanlı İmparatorluğu büyükelçiliği görevinde bulunmuş; bu görev sırasında sadrazam Mustafa Reşit Paşa'nın azlettirilmesinde ve 1856 Islahat Fermanı’nın hazırlanmasında rol oynamıştır.
Hayatı
11 Kasım 1818'de Fransa’nın kuzeydoğusunda bulunan Lorraine bölgesindeki Verdun’de dünyaya geldi. 1835’de edebiyat, 1838’de hukuk eğitimini tamamladıktan sonra Tuna kıyıları ve Doğu'yu içine alan bir seyahate çıktı. Bu seyahat esnasında gezdiği ve gördüğü yerleri önemli bir siyasal ve kültürel dergi olan La Revue de Deux Mondesde yayımlandı. 1840 yılında "La Hongrie et La Valachie" adıyla kitap olarak basılacak olan bu yazılar Dışişleri Bakanlığı'ndaki bazı yetkililerin dikkatini çekerek Thouvenel'e diplomasi kariyerinin kapısını araladı.[3]
1842 yılında Thouvenel, önemli bir diplomat olan Emile Desages'ın himayesinde Dışişleri'nin siyasi bölümünde çalışmaya başladı. Bir süre sonra gizli bir görevle İngiltere (1844)'ye, İspanya (1845)'ya ardından ateşe olarak Brüksel'e gönderildi. 1845 yılının sonuna doğru gözlemci sıfatıyla Atina'ya gönderildi.[3]
O Atina'da iken ülkesinde 1848 İhtilali patlak verdi. Geçici hükümette Dışişleri Bakanlığı'na getirilen ünlü yazar Lamartine, yeni hükümetin temsilcisi gelene kadar Thouvenel'in Atina'daki görevine devam etmesini istemiş; 1849'da Prens Louis Napolyon onun tam yetkili ortaelçi olarak Atina'da görevine devam etmesini sağlamıştır. Bu karar henüz imparator olmayan III. Napolyon’un aldığı ilk karar olarak tarihe geçmiştir.[3] Thouvenel'in orta elçiliğeyükselişinde Don Pacifico vakası rol oynadı.[3] Portekiz Yahudisi David Don Pacifico’nun evinin 1847’de Ortodoks ayininde yağmalanması ile başlayan olaylar, Pacifico’nun tazminatının karşılanmadığı gerekçesiyle Pire Limanı’nın İngilizler tarafından abluka altına alınmasına neden olmuş, Thouvenel bu oldubittiyi şiddetle protesto ederek Atina Sarayı’nda insiyatifi el almıştı. Thouvenel'in başarı operasyonu légion d’honneur madalyası ile ödüllendirildi ve diplomasi kariyerinde sıçramalar yapmasını sağladı.
Thouvenel, 16 Kasım 1850 tarihinde Münih'e orta elçi olarak atandıktan sonra 1851 yılında Paris’e Dışişleri Bakanlığı'nın Siyasi Bölüm başkanlığına getirildi. Viyana Konferansı'na Fransız Dışişleri Bakanı'nın yerine vekâleten katılan Thouvenel, ardından Fransız ordusunda Baltık Denizi'ne komutan olarak giden General Baraguay d'Hilliers'den boşalan İstanbul elçiliğine atandı.
İstanbul elçiliği
Thouvenel, Kırım Savaşı'nın en sıcak günlerinde bebek yaştaki oğluyla, hasta karısını geride bırakarak Batılı devletlerin ittifak ya da çatışmalarının merkezinde olan İstanbul'a geldi. Aynı yıl 28 Aralık'ta Pera'daki Fransız Sarayı'ndan Çırağan Sarayı'na düzenlenen büyük bir geçit töreninin ardından III. Napolyon adına Sultan Abdülmecid'e Légion d'Honneur Nişanı'nı sundu.
Elçiliği sırasında İngiliz elçi Lord Stratford ve vezirazam Mustafa Refşat Paşa ile Thouvenel kıyasıya bir mücadele içindeydi. Diplomasisini Osmanlı Devleti'nin yıkılma tehlikesini bertaraf etme kararlılığı üzerine kurdu. Kudüs'te Azize-Anna Kilisesi ile ilgili inşa ruhsatı alma sorununun Katolik Latinler lehine sonuç alması onun bu dönemdeki en önemli başarılarındadır.[3] 28 Şubat 1856'da yayınlanan Islahat Fermanı’nın baş mimarlarından olmuş;[4] Fransa’dan aldığı talimatlar doğrultusunda baskıcı bir tutum izleyerek, Reşit Paşa'yı azlettirmiş ve Fransa yanlısı Ali Paşa'yı veya Fuat Paşa'yı bazen sadarete, bazen de dışişleri bakanlığına getirtmiştir.
Thouvenel'in İstanbul'a gelişinden bir yıl sonra eşi Marie Thouvenel de üç yaşındaki oğlu ile istanbul'a gelmişti. 28 Temmuz 1858’de ikinci çocukları İstanbul'da dünyaya geldi.[3] Kendilerine yardımcı olmak amacıyla İstanbul'a gelen yeğen Marie de Melford İstanbul'u olabildiğince gezmiş ve gördüklerini resmederek bir arşiv oluşturmuştur.
Dışişleri Bakanlığı
İstanbul’da beş yıl görev yaptıktan sonra geri çağırılan Thouvenel, 1859'da senatör olarak hizmet vermeye başladı. 1860-1863 yılları arasında ise Fransız Dışişleri Bakanlığı görevini yerine getirdi.
Karısının sağlık sorunlarıyla ilgilenmek için bakanlıktan ayrılan Thouvenel, 1864-1866 yılları arasında İmparatorluk senatosunda mühürdar üye olarak görev almıştır. 2 Ağustos 1866 tarihinde 33 yaşındaki karısının ölümünden sonra Eduard Thouvenel de 18 Ekim 1866’da, 48 yaşında, Paris’te Lüksemburg Sarayı’nda hayatını kaybetti.
Ayrıca bkz.
Kaynak
- ↑ One War at a Time by Dean B. Mahin, p.96-97
- ↑ The Ottoman Crimean War (1853-1856) - Page 332 Candan Badem - 2010 -"The French ambassador Édouard-Antoine de Thouvenel first succeeded in having Abdülmecid accept the order of Legion d'Honneur.
- 1 2 3 4 5 6 Uygur, Fatma (Aralık 2014). "Fransız Büyükelçi Edouard Antoine Thouvenel ve İstanbul". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 18 (3): 353-378. http://404.dergipark.gov.tr/download/article-file/200596. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ↑ http://blog.peramuzesi.org.tr/haftanin-eseri/fransanin-istanbul-buyukelcisi-antoine-edouard-thouvenel/