Apollo 5
Apollo 5 astranotları ay yüzeyine taşıyacak olan Apollo Ay Modüllü'nün(LM) ilk insansız uçuşuydu. Saturn IB roketiyle 22 Ocak, 1968'de havalandı.
Hedefler
Apollo 5 ay modülü iniş ve kalkış motorlarının ve bölümlerin birbirinden ayrılmasının ilk defa uzayda test edildiği görevdir. İniş motoru uzayda ateşlenen ilk ayarlanabilir roket motoru olma özelliği taşıyordu.
Görev aynı zamanda iniş iptal simülasyonu da içermekteydi. Bu durumda kalkış modülü iniş yapılırken ayrılarak motorlarını ateşliyor ve iniş modülünü bırakarak yükseliyordu.
Gecikmeler
Apollo 4 gibi bu uçuşta gecikmeler yaşadı. Gecikmenin başlıca nedeni ay modülünün programın gerisinde kalmasıydı. Modülün inşaasında sahip olunan tecrübenin yetersizliği bu gecikmenin nedeni sayılabilirdi.
İlk insansız uçus için modülün 1966 Eylül'ünde fırlatma sahasına getirilmesi ve 1967 Nisan'ında fırlatılması gerekiyordu. Fakat sürekli yaşanan gecikmeler bunu zora soktu. ay modülünün tasarımı bitmesine rağmen inşaasında kullanılacak özel yapım parçaların üretiminin yavaş olması gecikmeyi arttırıyordu. Bunun yanında iniş için kullanılacak motor yeteri kadar akıcı çalışmıyor, kalkış motoruysa kaynak ve üretim sorunlarına sahipti.
Sorunların çözülerek modülün tamamlanması programda var olan fırlatmadan 3 ay sonraya yani 23 Haziran, 1967'ye kadar olmadı. Ay Modülü-1 fırlatma için Cape Canaveral'a getirildi. 4 ay süren test ve onarımın ardından 19 Kasım'da fırlatma aracına yerleştirildi.
17 Aralık 1967'de Grumman'da Ay Modülü 5 (Apollo 11) üstünde gerçekleştirilen testlerden biri olan kabin basınç testi camların kırılması sonucu başarısız oldu.
28 Aralık,1967'de ay modülü 5'in başarızlığı sonucunda fırlatılacak olan Ay Modülü 1'de camları görevin selameti açısından alüminyum levhalarla değiştirildi.
Uçuş
Apollo 5'i yörüngeye taşıyacak olan araç Saturn IB adlı roketti. Saturn V'ten daha küçük olan bu roket test modülünü dünya yörüngesine çıkartabilecek güçteydi. Apollo 5'te kullanılan IB roketi aslında Apollo 1 için hazırlandı fakat çıkan bir yangından ötürü yetiştirilemedi ve yenilenip Apollo 5 için kullanıldı.
Uçuştan önce ay modülün camları alüminyum plakalarla değiştirildi. Ayrıca üretimi hızlandırmak için iniş bacakları olmadan üretildi. Mürettebat veya hizmet modülü olmadan fırlatma kaçış sistemine gerek yoktu. Bunların sonucu olarak normalde 68 metre olacak olan roket sadece 55 metreydi.
22 Ocak, 1968 yılında gün batımından önce Apollo 5 fırlatıldı. Saturn IB mükemmel çalışarak ikinci kademeyi 163 x 222 km'lik yörüngeye yerleştirdi. Yörüngeyi 2 kez tamamladıktan sonra testlere başladı. Fakat iniş motorlarında yapılan ilk test sorunla karşılaştı. Motorun çalıştırılmasında 39 saniye sonra otomatik olarak kapanması gerekirken sadece 4 saniyede kapanıyordu. Bunun nedeni; kalkış öncesi bir yakıt sızıntısından şüphelenildiğiydi ve bunu motorun askıya alınması takip etti. Askıya alınan motorun çalışmak için gereken basınca çıkması daha fazla zaman gerektiriyordu.
Yer kontrolcüleri iniş motorlarını iki kez daha manuel çalıştırmayı denedikten sonra kalkış iptal testini uygulayıp ardından bir kez de kalkış motorunu çalıştırdılar.
11 saat 10 dakikanın ardından test bitirildi ve modül üstündeki kontrol kaldırılarak hava direnciyle tekrar atmosfere girip yanabilecekleri bir yörüngeye bırakıldılar. Kalkış bölümü 24 Ocak'ta, iniş bölümüyse 12 Şubat'ta atmosfere girerek yandı.
İniş motoru programlama hatasına rağmen, NASA görevin modülü kanıtladığını aktararak başarılı olarak ilan etti. İkinci insansız uçuş olacak olan LM-2 iptal edildi. LM-3'ün ise ilk insanlı uçuş olarak Apollo 9'la gitmesine izin verildi.
Nişan
Nişan NASA tarafından değil Grumman'daki modülü yapan mühendisler tarafından tasarlanmıştı. Modülü iniş bacakları olmadan, iniş iptal testi yaparken ve ay sağında olarak göstermiştir.
Kaynaklar
Bu makale NASA tarafından halka açık olan paylaşılan bilgiler içermektedir.
| ||||||||
