Büyük Kuzey Savaşı

Büyük Kuzey Savaşı
Rusya-İsveç Savaşları, Polonya-İsveç Savaşları ve Danimarka-İsveç Savaşları

Tepesinden itibaren saat yönünde: Narva Muharebesi, Düna Muharebesi, Poltova Muharebesi, Gangut Muharebesi, Gadebusch Muharebesi
Tarih22 Şubat 1700 – 10 Eylül 1721
Bölgeİskandinavya, Doğu Avrupa, Ukrayna
Sonuçİttifak galibiyeti
Taraflar
İsveç İsveç İmparatorluğu
Holstein-Gottorp
Lehistan (1704-09)
Osmanlı İmparatorluğuOsmanlı İmparatorluğu (1710-14)
Kazak Hetmanlığı (1708-1709)
Rusya İmparatorluğu Rusya Çarlığı
Danimarka Danimarka-Norveç
(1700, 1709-)
Saksonya
(1700-06, 1709-)
Lehistan
(1700-04, 1709-)
Kazak Hetmanlığı (1700-1708)
Prusya (1715-)
Hannover (1715-)
Birleşik Krallık Büyük Britanya Krallığı (1717-)
Komutanlar ve liderler
İsveç Demirbaş Şarl  
İsveç Rehnskiöld
İsveç Stenbock
İsveç Lewenhaupt
IV. Frederick  
Stanisław Leszczyński
Osmanlı İmparatorluğu III. Ahmed
Ivan Mazepa

Rusya Deli Petro
Rusya Menshikov
Rusya Boris Petroviç Şeremetev
Danimarka IV. Frederick


Augustus the Strong
(personal union)

Frederick William I


Birleşik Krallık
George I
Güçler
77,000-393,400

En az 360,000

[1][2]
Kayıplar
Toplam: Yaklaşık 200 bin İsveçli
25 bin kadarı cephede
175 bin kadarı açlık ve kıtlıktan
Toplam: Belirsiz
En az 75 bin Rus cephede
14 bin – 20 bin kadar Lehli ve Saksonyalı
60 bin Danimarkalı

Büyük Kuzey Savaşı, (1700-1721) Vestfalya Barışı sonrası Kuzey Avrupa'yı yeniden şekillendiren savaşlar dizisidir. İsveç ile komşuları arasında cereyan etmiştir.

Otuz Yıl Savaşı sırasında II. Gustaf Adolf önderliğinde İsveç orduları Avrupa içlerine dek girmiş, Fransa sınırına dek tüm Alman birliklerini süpürmüştü. İsveç'in bu şaşırtıcı gücü, müttefiki Fransa'yı bile ürkütecek boyuttaydı. Kalabalık ordusu, donanması ve demir madenleri sayesinde İsveç, komşuları aleyhine topraklarını genişletiyordu.

Rusya'nın ileri görüşlü Çarı Deli Petro, İsveç tehdidini bertaraf etmek için harekete geçti. İsveç'in yayılmasından hoşnut olmayan komşuları Rusya, Prusya, Danimarka-Norveç ve Lehistan bir araya gelerek Kuzey İttifakı'nı kurdu.

İsveç'in genç ve dinamik kralı Demirbaş Şarl, ordusunun başına geçerek ittifak güçleriyle savaştı. Aynı yıllarda, Avrupa'nın batısında İspanya Veraset Savaşı sürmekte olduğu için İsveç, Fransa'nın yardımından mahrumdu. Ne var ki Demirbaş Şarl tüm cephelerde zafer kazandı. Rusları da 1700'te Narva'da ezdi.

Ancak İsveç'in kaynakları, bu kadar düşmana karşı savaşı sürdürmeye yetmedi. 1709'da Poltava'da bozguna uğrayan kral, Osmanlı Devleti'ne sığınınca savaş güneye sıçradı (Prut Savaşı). Osmanlıların Rusları 1711'de Prut'ta yenmesi İsveç'i rahatlattıysa da Osmanlılar savaştan çabuk çekildi.

İsveç savaştan mağlup ayrılmış oldu. Yarım asırdan fazla süredir devam eden İsveç yayılması sona erdi. Ruslar ise Baltık Denizi kıyılarında geniş bir kıyı parçası elde ettiler. Sonrasında dünyanın en büyük devletlerinden biri oldular.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.