Bardas
Bardas (Yunanca: Βάρδας; ö. 21 Nisan 866), Bizans soylusu ve yüksek dereceli bakan.
İmparatoriçe Theodora'nın kardeşi olarak, İmparator Theofilos (829–842 arası hükümdar) döneminde hızla yükselmiştir. Theofilos'in ölümü ile Theodora ve Theoktistos taht naipleri olmuşlardır. 856 yılında, Theoktistos'un gözden düşürüp, yeğeni III. Mikhail'ın (842–867 arası hükümdar) naibi olmuştur. Caesar olarak, 10 yıl boyunca Bizans İmpararatorluğu'nun gerçek hükümdarı olmuştur. Bu dönemde askeri başarılar, yenilenmiş diplomatik ve misyoner eylemleri ve Makedon Rönesansı'nın habercisi entelektüel uyanış yaşanmıştır. 866 yılında, III. Mikhail'in yeni gözdesi Makedon Basileios'un kışkırttığı bir suikast sonucu öldürülmüştür. Bir yıl sonra Basileios tahtı elegeçirip Makedon Hanedanını kurmuştur. İmparator Theofilos'in karısı Theodora ile Patrici Petronas'ın ağabeyidir.
Hayatı
Günah Çıkartıcı Teofanes ile başlayan ve Teofanes Continuatus ile devam eden vakayinamelerde anne ve babasının adları geçmektedir. Bizans donanması amirali Marinos ile Theoktiste Phlorina'nın oğludur. Ailesi Ermeni kökenlidir.[1] 4.ve 8.yüzyıllar arası etkili olmuş bir aile olan Mamikonian ailesi Marinos'un soyundan gelir. Bu aile, Taron, Sasun, Bagrevand ve diğer Ermeni bölgelerinde hüküm sürmüştür. Bardas, İmparator Theofilos'in karısı Theodora ile Patrici Petronas'ın ağabeyidir.[2] Teofanes ayrıca Kalomaria, Sophia ve İrene isimlerinde üç kızkardeşini kayıt etmiştir.[2] İrene, Konstantinopolis Patriği I. Fotios'un erkek kardeşi Sergios ile evlenmiştir.
837 yılında, Theofilos, onu Patrikios rütbesine yükseltip, general Theophobos ile müslümanlara yenilecekleri Abhazya seferine yollamıştır.[1] Theofilos'un ölümü ile üç yaşındaki genç III. Mikhail tahta çıkmıştır. Theodora ve Theoktistos taht naipleri olmuşlardır. Bardas ve Patrici Petronas, imparatorun dayıları olup, naip konsilinin üyeleri olmalarına rağmen Theoktistos tarafından dışlanmışlardır.[1] İmparatoriçe, oğlunun eğitimini ihmal etmiş, bu yüzden bozuk ahlaklı büyümüştür. 849 yılında, Bardas, Theoktistos ile birlikte zor ulaşılır bir eğitim programı başlatarak, Magnaura üniversitesini kurmuşlardır.
856 yılında, genç imparator devlet işlerinden soyutlanmasına son verecek yaşa geldiğinde, Bardas, Theoktistos'u öldürtmüş, Teodora'yı bir manastıra göndermiştir..[3] Mikhail, hemen dayısını en yüksek devlet görevlerine atamıştır (chartoularios tou kanikleiou, magistros, Domestikos tōn scholōn).[1] Sonraki on yıl, Bizans İmpararatorluğu'nun gerçek hükümdarı olmuştur. Bu durum 862 yılında Caesar olarak daha belirginleşmiştir.[1][3]
Yönetimdeki maharetleri, Bizans tarihinin en parlak dönemlerinden birinin yaşanmasına neden olmuştur. Magnaura üniversitesini ve Matematikçi Leo gibi alimleri desteklemesi yanında 858 yılında din eğitiminden gelmemiş I. Fotios'un Patrik seçimini güvence altına alması, kilise eğitimine karşı bir rekabeti başlatmıştır.
Günümüz Macaristan, Polonya, Avusturya, Slovenya, Hırvatistan, Sırbistan, Romanya, Ukrayna ve Almanya ülkelerinin bazı kısımlarını içeren 9. yüzyıl ve erken 10. yüzyıl Slav devleti Büyük Moravya'da Kiril ve Metodius tarafından gerçekleştirilen misyoner faaliyetlerini desteklemiştir. 863 yılında kazanılan Lalakaon savaşı ile doğura çıkan, Araplara karşı bazı başarılar elde etmiştir. Küçük Asya'da birçok şehrin savunmalarını güçlendirmiştir. Bizans misyonerlerin Bulgaların hıristiyanlaştırma çalışmalarını teşvik etmiştir.[1][4]
Fakat zamanla, imparator üzerindeki etkisi azalmıştır. III. Mikhail'in yeni gözdesi genç Makedon Basileios parakoimomenos olmuştur. Girit Emirliği'nin desteklediği Sarazenler'e karşı yapılan bir seferde, Basileios Bardas'ı öldürtmüştür. Bir ay sonra Basileios Caesar olmuştur. Eylül 867 tarihinde, III. Mikhail'ı öldürtmüş ve Makedon Hanedanı dönemi başlatmıştır.[5]
Aile
Bardas iki kere evlenmiştir. İlk karısının ismi günümüze ulaşmamıştır. O evlilikten, iki oğlu, bir kızı olmuştur. Orduda birinin Scholai domestikos, diğerinin strategos olduğu bilgisi dışında haklarında çok az bilgi vardır. Büyük oğlu yaklaşık 857 yılında ölmüştür. Yaklaşık 855 yılında, Bardas tekrar evlenmiştir. Theododia ismindeki bu karısından 862 yılında boşanmıştır. Konstantinopolis Patriği İgnatius tarafından, III. Mikhail'ın metresi ve Bardas'ın evinde yaşayan Eudokia İngerina ile bir ilişkisi olmakla suçlanmıştır.[6]
Kaynakça
Kaynaklar
- Jenkins, Romilly (1987). Byzantium: The Imperial Centuries, AD 610–1071. University of Toronto Press. ISBN 0802066674.
- Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6
- Winkelmann, Friedhelm; Lilie, Ralph-Johannes, ed. (1999) (German), Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: I. Abteilung (641–867) - 1. Band, Walter de Gruyter, ISBN 978-3-11-015179-0, http://books.google.com/books?id=Kr7oMOBPqZYC