Batı Antarktika buz tabakası

Daima ıssız Batı Antarktika

Batı Antarktika buz tabakası, (ingilizce kısaltması: WAIS) Transantarktik Dağları'nın batısında uzanan Batı Antarktika'yı kaplayan Antarktika kıtasal buz tabakasının bir bölümüdür.

Batı Antarktika buz tabakası deniz bazlı buz tabakası olarak sınıflandırılır. Ross Buz Sahanlığı, Rønne Buz Sahanlığı ve Amundsen Denizi içine akan buzullar ile çevrilidir.

Antarktika buz tabakasının hacminin yaklaşık 25,4 milyon km3 olduğu tahmin edilmektedir, Batı Antarktika buz tabakası ise bu hacmin yaklaşık %10'unu veya 2,2 milyon km3 içerir.[1] Buzun ağırlığı altında yatan kayaların 0.5 ile 1 kilometre arasında batmasına neden olmuştur.[2] Bu, izostatik çöküntü olarak bilinen bir süreçtir.

Kendi ağırlığının kuvveti altında, buz tabakası deforme olur ve akar. Buz sahile ulaştığında, ya parçalanır ya da su üzerine dışa doğru akmaya devam eder. sonuçta kıtaya yapıştırılmış büyük, yüzen bir buz sahanlığı oluşur.[3]

Buz kütlesi kaybı

Batı Antarktika buz tabakası, Amundsen Denizi, Pine Adası, Thwaites ve and Smith buzulları bölümlerinde kütlesinden kayıplara uğramaktadır.[4] Veriler kar yağışının azaldığını buz kaybının attığını ortaya koymaktadır. Bir ön analize göre, kaybettiği kütle ile ve yerine koyduğu kütle arasındaki fark yaklaşık %60'dır. Yalnız bu üç buzulun erimesi dünya çapında deniz seviyesinin yılda yaklaşık 0,24 milimetre yükselmesine neden olmaktadır.[5] Bu eğilimin ivmesinin giderek arttığına dair kanıtlar vardır: 1996-2006 yıllarında Antarktika buz kütlesi kaybında % 75 oranında bir artış olmuştur.[6] As of November 2012 the total mass loss from the West Antarctica is estimated at 118 ± 9 Gt/y mainly from the Amundsen Sea coast.[7] Kasım 2012 itibariyle başta Amundsen Denizi kıyıları olmak üzere Batı Antarktika buz tabakasının toplam kütle kaybının (118 ± 9 Gt / y) olduğu tahmin edilmektedir.[7]

Topgrafik ve Bathimetrik buz tabakasız Antarktika haritası, sürekli deniz seviyesinde ve buzul sonrası toparlanma olmaksızın

Potansiyel çöküş

Ocak 2006'da, İngiltere'de hükümet tarafından hazırlatılan raporda, İngiliz Antarktika Araştırmaları başkanı Chris Rapley, Batı Antarktika buz tabakasının parçalanmaya başladığına dair uyarılar olduğundan bahsetmiştir. Bu parçalanma sonucu, deniz seviyesinin yaklaşık 3.3 metre yükselebileceği varsayımında bulunmuştur.[8] Bir başka varsayıma göre tüm Batı Antarktika buz tabakasının erimiş olması halinde, küresel deniz seviyesinin 4.8 m yükseleceği yolundadır.[9] Rapley, buz tabakanın istikrarı hakkındaki endişelerini "Uyanmış bir dev olduğunu söyleyebilirim. Bu gerçek bir endişedir." şeklinde belirterek Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporunun revize edilmesi gerektiğini söylemiştir.[5]

Rapley, deniz seviyesinin altında ana kaya üzerindeki Antarktika buz tabakasının parçalarının yeterince hızlı bir şekilde buz tahliyesine başlamasının deniz seviyesinin yükselmesine neden olacağını, Bu değişimin nedenini anlamak amacıyla ne kadar buzun ne kadar zamanda kaybedileceği tahminleri üzerinde acilen durulması gerektiği, Güncel bilgisayar modellerinin sürgülü buz tabakasının üzerindeki sıvı suyun etkisini içerdiğini buz tabakasının gelecekteki davranışı hakkında muhafazakar tahminlerden kaçınılması gerektiğini belirtmektedir.[10]

Üst düzey NASA bilim adamı ve önde gelen iklim uzmanlarından James E. Hansen ise, sonuçların endişe verici olduğu ve bir levhanın dağılmaya başladığında, bu, hızlı parçalanmanın patlayarak bir devrilme noktasına ulaşabileceği görüşündedir.[11]

ABD ve İngiltere'den kutup buz uzmanları 2007 yılı Mart ayında Batı Antarktika Deniz Seviyesi Tahmini Atölye Çalışması (WALSE) Austin Texas Üniversitesi'nde bir araya geldiler.[12] Çalışmada, Batı Antarktika buz tabakasının gözlenen artış erimesini açıklayan yeni bir hipotez üzerinde tartışılmış, hava sirkülasyonu şekillerindeki değişiklikler sıcaklığın oldukça yüksek artmasına yol açtığını, Antarktika kıyılarında nispeten ılık derin okyanus suyu buz tabakasının kenarında yüzen buz sahanlığındaki erimeyi attırdığı savunulmuştur.[13] Bir okyanus modeli çıkış buzulların çıkışındaki buz sahanlıklarına doğru olan rüzgarlardaki değişikliklerin , deniz tabanındaki derin çukurluklar boyunca su kanlı oluşmasına nasıl neden olabileceğini göstermiştir.[14] Sirkülasyon şekillerindeki değişikliklerin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak derin okyanus suyunun sıcaklığındaki oldukça yüksek artışla atmosfer arasındaki bu bağlantı, insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle Batı Antarktika buz tabakasının hızlandırılmış bir şekilde kaybına neden olabilicek bir mekanizma sağlamaktadır.[14] Batı Antarktika buz tabakasının istikrarsızlık göstermeye başladığını düşündüren uydu verileri bu hipotezi destekler niteliktedir.[4][15]

Isınma

Batı Antartktika buz tabakası son 50 yıl içinde her on yılda bir 0.1 °C ısınmıştır ve ısınma kış ve bahar aylarında etkili olmuştur. Bu kısmen Doğu Antarktika'daki soğuma ile dengelenmiş olmasına rağmen, bu etki 1980'ler ve 1990'larla sınırlıydı. Antarktika kıta genelindeki 1957'den bu yana her on yılda 0,05 °C ortalama yüzey sıcaklığı artış eğilimi olumlu ve anlamlıdır.[16] Bu ısınmanın en güçlü olduğu yer Antarktika Yarımadası'ndaki buz tabakasındadır. 2012 yılında, 1958'den bu yana buz tabakasının sıcaklık kayıtları yeniden analiz edilmiş ve Batı Antarktika buz tabakasının, önceki tahminlerden 2.4 °C ile neredeyse iki katı ısındığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle Bazı bilim adamları 2002'deki Larsen B Buz Sahanlığı'da olduğu gibi Batı Antarktika buz tabakasının çökebileceğinden korkmaktadırlar.[17]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ Lythe, Matthew B.; Vaughan, David G. (June 2001). "BEDMAP: A new ice thickness and subglacial topographic model of Antarctica". Journal of Geophysical Research 106 (B6): 11335–11352. Bibcode 2001JGR...10611335L. DOI:10.1029/2000JB900449.
  2. ↑ Anderson, John B. (1999). Antarctic marine geology. Cambridge University Press. s. 59. ISBN 0-521-59317-4. http://books.google.com/?id=f9YqF73oe4IC.
  3. ↑ Ice Shelves, Antarctic and Southern Ocean Coalition
  4. 1 2 DOI:10.1029/2008GL033365
    Bu alıntı, sonraki birkaç dakika içinde otomatik olarak tamamlanacaktır. Siz de kuyruğun önüne geçebilir ya da elle açıklayabilirsiniz
  5. 1 2 Jenny Hogan, "Antarctic ice sheet is an 'awakened giant'", New Scientist, February 2, 2005
  6. ↑ DOI:10.1038/ngeo102
    Bu alıntı, sonraki birkaç dakika içinde otomatik olarak tamamlanacaktır. Siz de kuyruğun önüne geçebilir ya da elle açıklayabilirsiniz
  7. 1 2 DOI:10.1038/nature11621
    Bu alıntı, sonraki birkaç dakika içinde otomatik olarak tamamlanacaktır. Siz de kuyruğun önüne geçebilir ya da elle açıklayabilirsiniz
  8. ↑ Bamber J.L., Riva R.E.M., Vermeersen B.L.A., LeBroq A.M. (2009). "Reassessment of the potential sea-level rise from a collapse of the West Antarctic Ice Sheet". Science 324 (5929): 901–3. Bibcode 2009Sci...324..901B. DOI:10.1126/science.1169335. PMID 19443778.
  9. ↑ Bamber J.L., Riva R.E.M., Vermeersen B.L.A., LeBroq A.M. (2009). "Reassessment of the potential sea-level rise from a collapse of the West Antarctic Ice Sheet (Supporting Online Material)". Science 324 (5929): 901–3. Bibcode 2009Sci...324..901B. DOI:10.1126/science.1169335. PMID 19443778. http://www.sciencemag.org/cgi/data/324/5929/901/DC1/1.
  10. ↑ "West Antarctic ice sheet: Waking the sleeping giant?", Symposium, February 19, 2006
  11. ↑ Jonathan Leake and Jonathan Milne, "Focus: The climate of fear", The Sunday Times — Britain, February 19, 2006
  12. ↑ Çalışma sonucu yapılan açıklama için bakınız:Bildiri
  13. ↑ Statement: Thinning of West Antarctic Ice Sheet Demands Improved Monitoring to Reduce Uncertainty over Potential Sea-Level Rise (March 28, 2007)
  14. 1 2 DOI:10.1029/2008GL034939
    Bu alıntı, sonraki birkaç dakika içinde otomatik olarak tamamlanacaktır. Siz de kuyruğun önüne geçebilir ya da elle açıklayabilirsiniz
  15. ↑ Kaufman, Mark (2008) "Escalating Ice Loss Found in Antarctica: Sheets Melting in an Area Once Thought to Be Unaffected by Global Warming" Washington Post (January 14) p. A01 online
  16. ↑ DOI:10.1038/nature07669
    Bu alıntı, sonraki birkaç dakika içinde otomatik olarak tamamlanacaktır. Siz de kuyruğun önüne geçebilir ya da elle açıklayabilirsiniz
  17. ↑ Matt McGrath (23 December 2012). "West Antarctic Ice Sheet warming twice earlier estimate". BBC News. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151120141658/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-20804192. Erişim tarihi: 16 February 2013.

Dış bağlantılar

Koordinatlar: 79°G 100°B / 79°S 100°W / -79; -100

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.