Beritan Aşireti

Beritan Aşireti (Beritanlı Aşireti ya da Berti Aşireti, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusunda, Suriye'nin kuzeyinde, Irak'ın kuzeybatısında yaşayan kısmen konar-göçer bir yörük aşiret. “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri' nde (Diyarbakır, Elazığ, Şanlıurfa, Bingöl, Mardin, Muş, Erzurum ve Erzincan illeri) uzunyıllar göçebe olarak yaşamıştır. 1980 yılından itibaren [1] Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde uygulanan yayla ve mera yasaklarının göçer yaşam alanlarını kısmen yok etmesi ve göçer toplulukların mevsimsel yerleşim alanlarının yasaklı bölgelere dönüşmesi sonucunda yerleşik hayata geçilmeye başlanmıştır.[2] Bu amaçla 1980'de Tarımsal Kalkınma Kooperatifi kurulmuştur.[3][4] Aşiretin sorunları 2008 ve 2013 yılında meclis araştırma önergelerine konu olmuştur.[5][6]

Dönemin Aşiret Reisi Yeşiltaş yayla yasağının sonuçları hakkında şu bilgileri veriyor: "Yayla yasağından önce aşiretin sürülerinde 650 bin küçükbaş hayvan vardı. Yayla yasağından sonra, ahırlarda beslenen hayvanların çoğu, hastalıklar yüzünden çoğu telef olmuştur. Buna yem fiyatlarının yüksek olması da eklenince, aşiretin elinde bugün 20 bin civarında hayvan kalmıştır. Beritanlıların çoğu hayvancılığı bırakmak zorunda kalmıştır. Çatışmalar öncesi elinde 1000 küçükbaş hayvanı bulunan bir ailenin elinde şu an 50-60 civarında hayvan kalmıştır. Geçimini hayvancılıkla sağlayan ve bin yıllık koçer geleneğine sahip Beritan aşireti neredeyse bitme noktasına geldi."[7]

Kökeni

Aşiretin kökeni hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte, Orta Asyadan Anadoluya yerleştiği genel bir kanıdır.Beritan aşiretinin halı dokumasındaki motifler, çadır ve kaval kültürü Beritanlıların Türkmen aşireti olduğunu destekler niteliktedir.Beritan ismi Beri(öte)-den türemiş ve uzaktan gelen anlamı taşımaktadır.Avarcada ise kalp gözü anlamına gelir.

Aşiret Türkiye'de Diyarbakır'da (Bismil, Ergani), Elazığ'da (Palu, Karakoçan, Kovancılar), Bingöl'de (Karlıova), Bitlis'te (Tatvan), Erzurum'da (Hınıs), Mardin'de (Derik),Iğdır Tuzluca ve Merkezde de aşiret akrabaları vardır ( Bertan,Dağhan,Beyter) Şanlıurfa'da (Siverek, Viranşehir), Siirt'te (Eruh, Merkez), Ağrı'da (Diyadin), Konya'da (Cihanbeyli, Kulu), Ankara'da (Haymana, Şereflikoçhisar, Polatlı) yaşamakta, Suriye'de Halep ilinde, Irak'ta ise Musul, Süleymaniye ve Kerkük'te bulunmaktadırlar.[8]

Nüfus

Aşiretin nüfusu hakkında çeşitli görüşler vardır. Aşiret kendi arasında farklı bölüklere ve ailelere bölünmüştür. Diyarbakır ve çevresinde Demirkapu, Demirkapı, Adıgüzel, Gümüş, Gürbüz, Zeytun, Yeşiltaş, Yazıcı gibi soyadları kullanılırken[9], Elazığ'da karabulut yıldırım. Sorgucular, Kayseri'de de Tekinler etkilidir.[10] Siyasette de etkili bir aşirettir, Elazığ'dan Hamza Sorgucu CHP'nin adayı olmuş[11], Serhat Gümüş ise Bingöl'den milletvekili adayı olmuş fakat seçilememiştir.[12]

Hakkında

Aşiret, çeşitli akademik çalışmalara konu olmuştur:

Kaynakça

http://www.angelfire.com/tn3/tahir/trk26.html

http://www.haluktarcan.com/beritanturkmengazetecilere_1_138.htm

http://www.turkcuturanci.com/turkcu/turklugun-dost-ve-dusmanlari/basta-beritanli-asireti-olmak-uzere-dogu-ve-guneydogudaki-asiretler-hakkinda/msg167058/?PHPSESSID=unuard2vp2p591aubsfsqhbgd5

http://kuresunniler.com/248/kuresinler-beritanli-asiretinin-uc-onemli-kabilesinden-biri-midir/

http://www.turkmensani.net/tr-tr/index.php?option=com_content&view=article&id=377:tuerkmen-aile-airet-oymaklar-boylar-kollar-2-&catid=53:arastirmalar&Itemid=162

http://forum.hunturk.net/bingolde-turk-milliyetciligi-ve-turkmen-asiretleri-6776.html

  1. ↑ "TÜRKİYE SOSYOLOJİSİNDE AŞİRET ÇALIŞMALARI". http://s3.amazonaws.com. http://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/38418451/Turkiye_Sosyolojisinde_Asiret_Calismalari.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAJ56TQJRTWSMTNPEA&Expires=1473616181&Signature=5Ffq7wCZVN7ah27gUOzuz5eYlaE%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DTurkiye_Sosyolojisinde_Asiret_Calismalar.pdf. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016.
  2. ↑ "KOÇERLER GÖÇERLER: Lâmekân ve Bir Yaşam Şekline Karşı Zamanın Dayanılmaz Arsızlığı". http://www.mimarlikdergisi.com.17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160917134347/http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=376&RecID=2803. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016.
  3. ↑ Aşiret demokrasisi bir yıl sürdü
  4. ↑ Beritanlılar yerleşemedi
  5. ↑ "DTP, Beritan Aşireti’nin sorunlarını Meclis’e taşıdı". https://www.evrensel.net.17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160917134359/https://www.evrensel.net/haber/226324/dtp-beritan-asireti-nin-sorunlarini-meclis-e-tasidi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016.
  6. ↑ Meclis Araştırma önergesi
  7. ↑ "Hayvancılık Bitti, Kaçakçılık Başladı". http://bianet.org.11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150411020237/http://bianet.org/bianet/tarim/3402-hayvancilik-bitti-kacakcilik-basladi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016.
  8. ↑ http://www.semskiasireti.com/?Syf=18&Hbr=460921&/BER%C4%B0TAN-A%C5%9E%C4%B0RET%C4%B0
  9. ↑ http://arsiv.sabah.com.tr/1999/05/27/g05.html
  10. ↑ http://emlakkulisi.com/hamza-sorgucu-kimdir/238634
  11. ↑ http://www.haberler.com/chp-elazig-da-hamza-sorgucu-ile-secimlere-girecek-5455604-haberi/
  12. ↑ http://www.sabah.com.tr/secim/7-haziran-2015-genel-secimleri/hdp-bingol-milletvekili-adaylari/serhat-gumus
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/12/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.