Bilge Karasu

Bilge Karasu
Doğum 1930
İstanbul
Ölüm 14 Temmuz 1995 (65 yaşında)
Ankara, Türkiye
Meslek Yazar, Felsefeci
Dönem 1924-1976
Tür Roman
Edebî akım Postmodernizm
Önemli ödülleri TDK Çeviri Ödülü, Sait Faik Hikaye Armağanı, Pegasus Ödülü, Sedat Simavi Edebiyat Ödülü

Bilge Karasu (1930, İstanbul - 13 Temmuz, 1995), Türk öykü, roman, deneme yazarıdır. Aynı zamanda felsefeci yanı olan Karasu, metinlerinde felsefi sorunları işlemiş ya da onun metinleri felsefi incelemenin konusu olarak görülmüştür.Postmodern romanın Türkiye'deki önemli isimleri arasında değerlendirilmektedir.

Yaşamı

Bilge Karasu 1930'da İstanbul'da dünyaya geldi. Genellikle sanıldığının aksine, Musevi asıllı Osmanlı siyasetçi Emanuel Karasu ve onun yeğeni dünyaca ünlü yoğurt şirketi Danone Grubu'nun kurucusu İzak Karasu ile herhangi bir akrabalık ilişkisi bulunmamakla birlikte, Bilge Karasu'nun daha sonra Müslümanlığı seçmiş bulunan anne ve babası da Musevi asıllıdır.[1] Şişli Terakki Lisesi'nde ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde öğrenim gördü. 1963 yılında, Rockfeller bursuyla gittiği Avrupa'dan 1964'de dönerek çevirmenliğe başladı. Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü'nde ve Ankara Radyosu dış yayınlar servisinde çalıştı.[2] Ankara Radyosu için radyo oyunları yazdı.[3] 1974 yılından ölümüne kadar Hacettepe Üniversitesi' Felsefe bölümünde öğretim görevlisi olarak çalıştı.[4] Ankara'da Nilgün Sokak'ta yıllarca küçük bir bodrum katında yaşadı.[5] 14 Temmuz 1995'de pankreas kanseri tedavisi sürerken Hacettepe Üniversitesi Hastanesi'nde öldü. Karşıyaka Mezarlığı’na gömüldü.[6]

Çalışmaları

Yazmaya 17 yaşında başladı.[7] İlk yazısı 1950'de, ilk öyküsü de 1952'de Seçilmiş Hikâyeler Dergisi'nde yayımlanan Bilge Karasu,[2] bireyin sorunlarına ağırlık veren, onun günlük hayatındaki açmazlarını işleyen bir yazardır. Her insanın hayatında en az birkaç kere kafasından geçirdiği ya da yaşadığı "sevgi", "dostluk", "yalnızlık", "tutku", "inanç/inançsızlık", "korku" ve "ölüm" gibi kavramları imgesel bir dille anlatır. Okuyucu günlük hayatına tanıklık ettiği hikâyedeki kahramanda ya da kişilerde kendinden parçalar bulur. Böylece kullanılan imgeleri de rahatlıkla bilinçaltında kendi yaşamına göre şekillendirip yorumlar, hikâyeyle okur arasında bir bağ oluşur. Çünkü Karasu, insanla/insanüstüyü, olağanla/olağanüstüyü yapaylığa düşmeden, metnin doğal akışı/hayatın da kurgusal akışı içinde verir[8] Okurun hayal gücünü bir noktaya kadar özgür bırakır. Karasu kelimelerini özenle seçer. Dili işlenmiş, üzerinde çok çalışılmış, oynanmış bir dildir. Kullandığı arı Türkçe başka yazarlarda yapay ve zorlama dururken, onun metinlerinde hoş bir tat bırakır. Çünkü ritim düşünülerek, ses düşünülerek, görsellik düşünülerek kurulmuş, kurgulanmış, kusursuz olması istenmiş bir dille yazılmıştır.

Türkçe edebiyatın en özgün kalemlerinden biri olan Karasu "Gece" adlı kitabıyla Amerika'da verilen "Pegasus Ödülü"nü kazanan tek Türk yazardır; bu ödülle birlikte kitapları İngilizceye çevrilmiş ve ABD'nin çeşitli üniversitelerinde romanı Türk edebiyatı üzerine konferanslar vermiştir.

Ölümünden önce yayınlanan kitabı Narla İncire Gazel (1995), ölümünden sonra 1996'da yayınlanan son kitabı ise Altı Ay Bir Güzdür.[9]

Anısına

Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Merkezi 13-14 Aralık 2010 tarihlerinde Bilge Karasu’nun doğumunun 80, ölümünün 15.yılı dolayısıyla "Altı Ay Bir Güz" başlığı altında Uluslararası Bilge Karasu Sempozyumu düzenledi. Başkanlığını Talat Halman'ın yaptığı sempozyuma Bilge Karasu'dan ingilizceye yaptığı çevirilerle 2004’te ABD’nin en önemli çeviri ödülünü (National Translation Award) kazanan Aron Aji ve kimi kitaplarını Fransızcaya çeviren Alain Mascarou ile edebiyat dünyasından isimler katıldılar.[10][11]

Eserleri

Öykü

Roman

Deneme

Radyo oyunları

Ödülleri

Hakkında Yazılmış Kitaplar

Kaynakça

Notlar

  1. ↑ Özkök, Ertuğrul (6 Ekim 2013). "Hayatın ortasından bir veda mektubu". Hürriyet Gazetesi. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/24861192.asp. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  2. 1 2 "www.idefix.com yazar tanıtımı". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151208080624/http://www.idefix.com/kitap/bilge-karasu/urun_liste.asp?kid=1629.
  3. ↑ Güzel, Cemal (1996). "Bilge Karasu Kaynakçası". Anadolu Sanat Dergisi (Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları) (Özel Sayı: Bilge Karasu İçin).
  4. ↑ "Bilge Karasu, www.felsefe.hacettepe.edu.tr". 1 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151201090649/http://www.felsefe.hacettepe.edu.tr/b_karasu/.
  5. ↑ Sökmensüer, Yaşar (13 Kasım 2009). "Nilgün Sokak ve Karasu". Hürriyet Gazetesi. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150110170853/http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/12934113.asp. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  6. ↑ http://mebis.ankara.bel.tr/secimint.aspx?ADI=BILGE&SOYADI=KARASU&BABA=&ANNE=&ILI=&NO=&MEZARLIK=TUM
  7. 1 2 Kısa biyografisi ile çeviri anlayışı ve dil tutumu üzerine söyleşi için bakınız: "Türk Dil Kurumu Ödüllerini Kazananlar: Burhan Arpad, Vüs'at O. Bener, Bilge Karasu, Nail Güreli". Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (Türk Dik Kurumu) XIII (148): 258-262. Ocak 1964. http://www.tdk.org.tr/images/css/TDD/1964s148/1964s148_kazananlar.pdf. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  8. ↑ Doğan Hızlan, 'Bilge Karasu'da İnsan İlişki(siz)likleri'
  9. ↑ Hızlan, Doğan. "Bir ödülün hatırlattıkları". Hürriyet Gazetesi. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/18717034.asp. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  10. ↑ "Bilkent’te Bilge Karasu sempozyumu". Hürriyet Gazetesi. 9 Aralık 2010. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150110174043/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/16496173.asp. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  11. ↑ "Bilge Karasu dostlar oturumunda anılıyor". Hürriyet Gazetesi. 13 Aralık 2010. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150110174438/http://www.hurriyet.com.tr/ankara/16516672.asp. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  12. ↑ Kitap incelemesi için bakınız: Özkırımlı, Atilla (Temmuz 1971). "Kitaplar-Tenkitler: Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı”". Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (Türk Dik Kurumu) XXIV (238): 312-314. http://www.tdk.org.tr/images/css/TDD/1971s238/1971s238__15_A_OZKIRIMLI.pdf. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. ve Onart, Ülker (Nisan 1978). "Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı” Üzerine". Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (Türk Dik Kurumu) XXXVII (319: Ceyhun Atuf Kansu İçin [Özel Sayı]): 252-265. http://www.tdk.org.tr/images/css/TDD/1978s319/1978s319__02_U_ONART.pdf. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  13. ↑ Oyunun tam metni için bakınız:Karasu, Bilge (Temmuz 1969). "Sevilmek (3 Ses İçin Radyo Oyunu)". Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (Türk Dik Kurumu) XX (214: Kısa Oyunlar Özel sayısı): 470-487. http://www.tdk.org.tr/images/css/TDD/1969s214/1969s214_16_B_KARASU.pdf. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
  14. 1 2 Hızlan, Doğan (4 Mayıs 2013). "Bilge Karasu'yu okumak ve okutmak". Hürriyet Gazetesi. 7 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20130507034602/http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/23201696.asp. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
Sait Faik Hikâye Armağanı
1955-1959
1964-1969
Adnan Özyalçıner, Mehmet Seyda (1964) · Mahmut Özay, Kâmuran Şipal (1965) · Cengiz Yörük (1966) · Tarık Dursun K. (1967) · Muzaffer Buyrukçu (1968) · Faik Baysal, Orhan Kemal (1969)
1970-1979
Zeyyat Selimoğlu (1970) · Bilge Karasu, Bekir Yıldız (1971) · Füruzan (1972) · Demirtaş Ceyhun (1973) · Fakir Baykurt (1974) · Adalet Ağaoğlu (1975) · Selim İleri (1976) · Necati Cumalı (1977) · Adnan Özyalçıner, Selçuk Baran (1978) · Ferit Edgü (1979)
1980-1989
Tomris Uyar (1980) · Verilmedi (1981) · Verilmedi (1982) · Nursel Duruel (1983) · Pınar Kür (1984) · Tarık Dursun K. (1985) · Feyza Hepçilingirler (1986) · Tomris Uyar (1987) · Gülderen Bilgili, Mahir Öztaş (1988) · Demir Özlü (1989)
1990-1999
Nezihe Meriç (1990) · Ayla Kutlu (1991) · Oya Baydar (1992) · Verilmedi (1993) · Osman Şahin (1994) · Mehmet Zaman Saçlıoğlu (1995) · Cemil Kavukçu (1996) · Ayşe Kulin (1997) · Orhan Duru, Erdal Öz (1998) · Necati Tosuner (1999)
2000-2009
Faruk Duman (2000) · Murat Gülsoy (2001) · Yekta Kopan (2002) · Mehmet Günsür (2003) · Başar Başarır (2004) · Ayşe Sarısayın (2005) · Refik Algan (2006) · Selma Fındıklı (2007) · Behçet Çelik (2008) · Feryal Tilmaç (2009)
2010-
Aslı Erdoğan (2010) · Ahmet Büke (2011) · Yalçın Tosun (2012) · Sine Ergün (2013) · Mahir Ünsal Eriş (2014) · Bora Abdo (2015) · Muzaffer Kale (2016)
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/26/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.