Burgos Katedrali
13. yüzyılın başlarında, ideolojik ve kültürel değişimlerle bağlantılı olarak, Burgos’ta sanatsal olarak geniş çapta değişim yaşanmıştır. Bu değişim ise Burgos Şehrinde Gotik sanatının gelişmesini sağlamıştır. Teknik bir devrim olarak sayılan sütunların, geçici payandaların ve yivli kubbelerin kullanılması sonucunda inşa edilen binalar hayal edilenden daha yüksek olarak yapılabiliyordu. Gotik mimarinin, şehri ve bölgeyi etkisine almasını üç dönem olarak inceleyebiliriz. 13. yüzyılda ki görkemli binaların yapıldığı birinci dönem, 14. ve 15. yüzyılın ilk yarısını kapsayan ikinci dönem ve 15. yüzyılın ikinci yarısında başlayıp 16. yüzyıla kadar devam eden üçüncü dönem, Gotik mimarinin gelişim aşamasının üç evresidir. Real Monasterio de Huelgas ve Burgos Katedrali, Gotik mimarinin ilk dönemini başlatan eserlerdir. Ama Burgos Katedral’i, Gotik mimariye geçişin simgesidir.
Burgos Katedrali (Catedral de Burgos), İspanya’nın Burgos şehrinde, Gotik tarzda yapılmıştır. Katedral, Bakire Meryem’e atfen 1221 yılında yapımına başlamış olup muazzam büyüklüğü ve mimari olarak eşsiz özellikleriyle ve diğer katedrallerden farklığıyla ünlüdür. Burgos Katedrali, 15 ve 16. yüzyıllarda birçok yenilenmeye girmiştir. 20. yüzyılın başında, katedrale tam olarak bağlı olmayan başpiskoposun sarayı ve manastırın üst katı katedralin ana yapısından çıkarılmıştır. Katedral, Gotik bir yapı olmasına rağmen, Rönesans ve Barok sitillerine uygun çalışmalar da yapılmıştır. Burgos Katedrali’nin inşa edilmesi sırasında çalışan bazı artistler unutulmamışlardır. Bunlara örnek olarak katedralin mimarı ve heykeltıraşlarında olan Colonia ailesinden Juan, Simon, ve Francisco, heykeltıraşlardan Gil de Siloe, Felipe Vigarny ve Juan de Anchieta, mimar ve heykeltıraş olan Diego de Siloe, ressam ve “Kutsal Aile Yolculukta” eserinin sahibi olan Sebestiano del Piombo’yu verilebilir.
Burgos Katedral’i, UNESCO tarafından, 31 Ekim 1984 tarihinde “World Heritage Site ” olarak ilan edilmiştir. Katedral, İspanya’daki diğer katedraller gibi Salamanca, Santiago de Compostela, Avila, Cordoba, Toledo veya Cuenco gibi şehirlerin tarihi yapı komplekslerine entegre olmadan tek başına böyle bir ayrıcalığa sahip olan tek katedraldir. Katedralin dış yüzü, Paris ve Reims Katedrallerinden ilham alınarak yapılmıştır.
Burgos Katedrali’nin inşa edilmeye, Kastilya Kralı olan III. Ferdinand ve piskopos Maurcio’nun emriyle başlanmıştır. Katedral önceden yapılmış olan Romanesque Katedrali’nin arsasına inşa edilmeye başlanmıştır. 1260 yıllarında büyük minber bitirmiş ve kutsanmış ve katedral Bakire Meryem’e atfedilmiştir. Katedral yapım aşamasındayken, 1440 yılında dönemin Burgos Piskoposu Gotik mimar olan John de Cologne’yi sekiz köşeli kuleleri bitirmesi için getirtmiştir. John de Cologne 1481 yılında ölünce kulenin inşa edilmesine oğlu Simon devam etmiştir. 15. ve 16. yüzyıldaki yapılan işlerde ise alman bir mimarın etkisi vardır. Proje asırlarca devam ettiği için, dönemin kralları ve piskoposlarının seçtiği mimarların birbirinden farklı olmasından dolayı katedral de mimari olarak birbirinden farklı parçalardan oluşarak ilginç bir harmoni oluşturmuştur. Örnek vermek gerekirse, 13. yüzyılda katedralin yapılmasında Fransız bir mimarın etkisi varken, 15. yüzyıldaki mimari değişim ise Alman bir mimarın eseridir. Katedralde ki Fransız etkisi ise, Fransa’dan gelen ve Santiago de Compostela’ya gitmekte olan hacıların yol güzergâhı üzerinde olan Burgos’tan geçmesiyle olmuştur. Bu yol üzerinden gelen hacıların sayesinde ise Fransız edebiyatı, sanatı ve mimarisi Burgos’u etkisi altına almıştır. Özellikle Fransa’daki Bourges Katedral’inin 13. yüzyılın başlarında bittiğine ve Burgos Katedral’ine benzerliklerine bakarsak, açık bir şekilde görülür ki, İspanya’da ki Burgos Katedrali, Fransa’da ki Bourges Katedral’inden model alınarak yapılmıştır.
Burgos minberinin mimari yapısını büyük ihtimalle Bigarny yapmıştır. Minber, Bigarny’nin sanatsal olarak Rönesans sitilini nasıl özümsediğini gösteren en iyi örnektir. Dekorasyon elemanlarında ve figürlerin modellenmesinde İtalyan etkisi çok açık bir şekilde fark edilir.
Burgos Katedral’inin güney tarafında bulunan Portada del Sarmental yontmasını yapan iki usta heykeltıraş, Amiens okulundan etkilenmiştir. Bu yontma Kastilya’da yapılan ilk gotik anıttır. İsa Evangalist sembolleriyle sarılmış vaziyettedir. İsa’nın yüzü olağanüstü bir şekilde güzel ve daha insana benzer şekilde yontulmuştur.
Master of Los Balbases (c. 1495): “The Miracle of Cosmas and Damian”:
Master of Los Balbases’nın yaptığı bu resimde, Aziz Comas ve Damian’nın mucizevî bir şekilde gerçekleştirdiği ayak naklini anlatmaktadır. Mucize, ölü bir Etiyopyalı’nın sağlam ayağını keserek, ayağı hastalıklı olan Romalı bir diyakozun(Justinian) ayağına naklinin acısız bir şekilde gerçekleşmesidir.
Burgos Katedrali’nin panelleri iki ressam arasında paylaşılmıştır. Bunlardan birisi, on bir resmin yedisini yapan Alonso de Sedano, ikinci ressam ise “Master of Los Balbases” diye anılan ve Burgos Katedrali’nin panellerinden günümüze kadar kalan dört resmin ve Los Balbases kasabasının yakınında olan St Stephen kilisesinin içindeki“Saint Roch suffering from the plague” resminin sahibidir.
Referanslar
- http://www.univie.ac.at/cga/art/masters.html Univie]
- http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Burgos_Cathedral_2005-05-30.jpg
- http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/b/bigarny/altar.html
- http://en.wikipedia.org/wiki/Burgos_Cathedral
- http://www.helium.com/items/1125880-history-of-the-burgos-cathedral?page=1
- http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/zgothic/gothic/2/10s_1250.html
- http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/zgothic/gothic/3/spanish/index.html
| ||||||||||||||||||||||||||||
