Carausius
Marcus Aurelius Mausaeus Carausius (ö. İS 293, Britanya), Britanya'da kısa ömürlü bağımsız bir devlet kuran Romalı subay.
Scheldt ve Meuse (bugün Belçika'da) nehirleri arasındaki Menapia bölgesinde doğan Carausius ücretli kılavuzluk yapıyordu. Bagaudae kabilesine karşı savaşan Roma ordusunda başarı kazanarak rütbe aldı. İmparator Diocletianus ile ortaklaşa hüküm süren Maximianus İS y. 285'te, o dönemde İspanya ve Galya kıyılarını talan etmekte olan Franklara ve Saksonlara karşı bir deniz kuvveti topladı. Gessoriacum'da (bugün Boulogne) üstlenen bu donanmanın komutası Carausius'a verildi.
Anlaşıldığı kadarıyla Carausius, korsan saldırılarını sonuna değin beklemek ve daha sonra saldırıya geçerek ganimetlere kendisi el koymak niyetindeydi. Buna çok öfkelenen Maximianus, Carausius'un öldürülmesi için emir çıkardı. Ama Carausius, birlikleriyle birlikte hemen Britanya'ya kaçtı ve orada Augustus unvanıyla kendisini hükümdar ilan etti. Barbarlara denizciliği öğretti, kısa süre sonra da batıdaki denizleri denetimi altına aldı.[1]
Carausius'un kişiliğiyle ilgili çok az bilgi vardır. Kuşkusuz imparatorluk vakanüvisleri onu kötülediler. Diocletianus ile Maximianus, Carausius'u devirmek için birkaç girişimde bulundularsa da başarılı olamadılar; bir olasılıkla 290'da geçici olarak onu Britanya hükümdarı kabul etmek zorunda kaldılar. Carausius, en yüksek rütbeli subayı Allectus tarafından 293'te öldürüldü.[2]