Cemal Işıksel
Cemal Işıksel (d. 1905, İstanbul - ö. 9 Eylül 1989, İstanbul), gazeteci, fotoğraf sanatçısı. Mustafa Kemal Atatürk'ün özel fotoğrafçısı olarak bilinen Işıksel Türkiye'nin ilk foto muhabirlerindendir.[1]
1905'te yılında İstanbul'un Vefa semtinde dünyaya geldi. Babası, 1920 Nisanı’nda Ankara’da İstanbul Hükümeti’ne karşı hazırlanan fetvayı kaleme alan yüksek din kurulu üyesi Beyazıt Müderrislerinden (Ord. Prof) Nevşehirli Hasan Fehmi Efendi‘dir. Işıksel, ilköğrenimini İstanbul ve Eskişehir'de, orta ve lise öğrenimini ise Ankara'da yaptı. Fotoğraf çekmeye, babası Yüksek Dil Kurumu üyesi Müderris Hasan Fehmi Efendi'nin teşvikiyle lise öğrencisiyken başladı. 1924 yılında da Ankara Hukuk Mektebi'nden okurken Hakkı Tarık Us'un önerisiyle Vakit gazetesinde foto muhabirliğine başladı. İki yıl sonra Yunus Nadi'nin çağrısı üzerine Cumhuriyet gazetesine geçti. 1929-1944 arasında Ulus gazetesinde çalıştıktan sonra yeniden Cumhuriyet'e girdi ve 1963'te oradan emekli oldu. Mustafa Kemal Atatürk'ün yurtiçi gezilerine katıldı, Afgan kralı Emanullah Han, İran şahı Rıza Pehlevi gibi Türkiye'yi ziyaret eden yabancı devlet adamlarının fotoğraflarını çekti ve Cumhuriyet'in 10. yılında düzenlenen törenleri resimledi.
Cumhuriyet'in ilk 40 yılına ait çok zengin bir fotoğraf arşivi oluşturdu. Çektiği Atatürk fotoğraflarından bazısı para ve pullara basıldı. Yirmi altı kez Atatürk fotoğrafları sergisi açan Işıksel 1969'da, Ankara'da Atatürk Bulvarı üzerindeki apartman dairesini sürekli bir Atatürk fotoğrafları sergisi haline getirdi. Atatürk'ün bazı fotoğraflarını Gazi Mustafa Kemal Atatürk (1969) adlı albümünde topladı.
2009 yılında tedavüle çıkarılan 200 Türk Lirası banknotların ön yüzünde Atatürk’ün, 1934 yılında Çankaya Köşkü’nde Cemal Işıksel tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır.[2]
Foto Cemal de denir, Türk gazeteci (İstanbul 1905). Ankara Hukuk mektebi’nde okurken foto muhabiri olarak gazeteciliğe başladı. Vakit (1924), Cumhuriyet (1926) gazetelerinde çalıştı. Buradaki görevinin yanı sıra Atatürk’ün buyruğuyla 1929’dan başlayarak girdiği Ulus gazetesinden 1944’te ayrıldı. Yeniden Cumhuriyet gazetesine girdi, emekli oldu (1963). Belgesel değeri bü
yük pek çok fotoğraf çekti. Ankara’da Atatürk fotoğraflarından oluşan iki sergi açtı (1965, 1967), daha sonra bunları Atatürk Gazi Mustafa Kemal adlı bir albüm halinde de yayımlayan (1969) Işıksel, Ankara’ daki apartmanını bir Atatürk fotoğrafları müzesi’ne dönüştürdü.
Kaynakça
- ↑ Ata'nın fotoğrafçısı öldü, Milliyet, 10 Eylül 1989.
- ↑ İşte yenilenen Türk Liraları