Cemil Eren
Cemil Eren (1927, Merzifon, Amasya), Türk ressam, heykeltıraş, seramik, vitray sanatçısı, sanat tarihçisi ve sanat eğitimcisi.[1]
Hayatı
1927 yılında Merzifon'da doğan sanatçı, 1933 - 1939 yılları arasında Merzifon Cumhuriyet ve İrfan ilkokullarında okuduktan sonra, 1939 yılında Erzincan Askeri Ortaokulu'na girdi. Erzincan depremi nedeni ile öğrenimine Konya Kuleli Lisesi'nde devam etmek zorunda kaldı. Okulda müzik ile ilgilenen Eren, ağabeyi Haydar'ın hediye ettiği kemanı çalmaya başladı. 1942 yılında ortaokulu bitirdikten sonra, aynı askeri okulda lise öğrenimine devam etti. Öğretmeni Şemsi Arel'le resim çalışmalarına başlayan sanatçı, müzik çalışmalarını da Maide Arel ile sürdürdü. Şemsi beyin yönlendirmesi ile heykel yapmaya da başladı. 1945 yılında okuldan mezun olan Eren, 1946 yılında Ankara Harp Okulu'na girdi. Okulda resim öğretmeni Ali Rıza Bayazıt'ın yönlendirmesi ile resim ve müzik kurslarına katıldı. Eşref Üren'le tanışması, sanatçının tamamen resme yönelmesine yol açmıştır. Üren'in önerisi ile, Devlet Resim ve Heykel Sergisi'ne gönderdiği iki resmi Léopold Lévy'nin dikkatini çekmiştir.
Çalışmaları
1952 yılında Devlet Tiyatroları’nda dekoratör yardımcı olarak olarak işe başladı. Turgut Zaim, Tarık Levendoğlu ve Sabih Kayan tarafından hazırlanan sahne dekorlarını, Hüseyin Mumcu ile realize etti. 1953 yılında Tarık Levendoğlu’nun teklifiyle Anıtkabir Tavan Freksleri dekorasyonunda Heinrich Jencek ile çalışmaya başladı. 1955 yılında Etibank Merkez Binası yan cephe rölyef yarışmalarında ikincilik ödülü aldı. Resim çalışmalarına devam eden Eren, deniz kavkıları, metal parçaları, kırılmış gözlük çerçeveleri, kumaş parçaları gibi malzemeleri soyut resimlerde kullanmaya başladı. İlk sergisini 5 Ocak 1957’de Ankara Türk Amerikan Derneğinde açtı. Sergide o güne değin yaptığı bütün işleri bir arada sergiledi. Bu sergiyle birlikte sanat çevrelerinin dikkatini çekti ve İzmir Enternasyonal Fuarı Sanayi Odaları Pavyonu için üç duvar rölyefi yaptı. Eskişehir Orduevi için freks mozaik işleri ile yağlıboya panolar hazırlayan sanatçı, Kavaklıdere Kulüp 47 için duvar resimleri, Ankara Mühendisler Birliği için pano üzerine yağlıboya çalışması yaptı. 1961 yılında Ulus gazetesinde sanat yazıları yazmaya başladı. Aynı yıl Paris Gençlik Bienali'ne katıldı. Orada Michael Ragon ile buluştu ve Galeri Du Fleuve’de sergi açılması için resimlerini bıraktı. TBMM için üç paravana, Türk Standartları Enstitüsü için panolar, Anafartalar Çarşısı için duvar resimleri yapan Eren 1964 yılında Seramik çalışmaya başladı. İlk işini Bünyan Ziraat Bankası için hazırladı. Seramik fırında vitray yapmayı denedi ve bu denemelerini Camdan İzlenimler adıyla sergiledi. Hacettepe Bilim Merkezi, Ziraat Bankası, Şehit Teğmen Kalkmaz İlkokulu, Arı Sineması, Karayolları Genel Müdürlüğü, Bursa Merkez Bankası, Emekli Sandığı Lale Sitesi ve Botaş Yumurtalık Tesisleri için seramik ve vitray panolar yaptı. Çağdaş Sahne ve Akün Sineması için de seramik ve vitray çalışmaları yapan sanatçı, yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere 70’in üzerinde sergi açtı.
Sergileri
Yurtiçi sergileri
- 1948-1955 Devlet Resim ve Heykel Sergileri
- 1955 TBMM Vilayet Tabloları Sergisi
- 1959 Beş Soyguncular Sergisi (Bülent Arel, Jerfi Kayıhan, Manola Vanlı, Oktay Günday ile) Milli Kütüphane, Ankara
- 1961 -Resim Sergisi- (Chrstiane D’ Estienne, James Pichette), Fransız Kültür Merkezi, Ankara
- 1979 Bedrettin Cömert Anısına Hacettepe Üniversitesi, Bedrettin Cömert Salonu Ankara
- 1981 -Resim Sergisi- Arel Sanat Galerisi Ankara
- 1985-1986 Camda İzlenimler,(Vitray Sergisi), Türk Amerikan Derneği, Zeynep Eren’le birlikte.
- 1992 -Resim Sergisi- (Zeynep Eren’le birlikte), Kaleiçi Sanatevi Antalya
- 1997 Karma Resim Sergisi, Anatolia Sanat Galerisi Ankara
Yurtdışı sergileri
Yurtdışı kişisel sergileri
- 1961 -Resim Sergisi-, Galeri Du Fleuve, Fransa; Paris
- 1978 -Resim Sergisi-, Türk Sanat Evi, ABD; New York
- 1979 -Resim Sergisi-, Panama City Art Galeri; Ürdün, Amman
- 1982 -Resim Sergisi-, Suhail Bisharat Galeri, Ürdün; Amman
- 1983 -Suluboya Sergisi-, Ürdün: Akaba
- 1984 -Resim Sergisi-, Galeri Franz Mehring, Almanya; Batı Berlin
- -Resim Sergisi-, Galeri Anatolia, Almanya; Nürnberg
- -Resim Sergisi-, Die Volkshochschule der Stadt Münster, Münster
- 1986 -Resim Sergisi-, Galeri Sztuki wspdlczesnej, Polonya
- -Resim Sergisi-, Bıuro Wystaw Artystycznych, Polonya; Wroclaw
- 1987 -Resim Sergisi-, Bıuro Wystaw Artystycznych, Polonya; Bydgosszczy, Polonya
- -Resim Sergisi-, Polonya; Torun
- 1992 -Resim Sergisi-, “Don Quijote”, Sevilla Expo 92-Sevilla Üniversitesi, İspanya
Yurtdışı karma sergileri
- 1960 Türk Grafik Sergisi, Viyana
- 1961 Paris Gençlik Bienali, Fransa, Paris
- 1970 Çağdaş Türk Resim Sergisi, Amerika
- 1970-1971 Contemporary Turkish Painting, The University Art Gallery, ABD, New York.
- 1972 One World Thru Art, Minnesota State Fair Grounds, St Paul, ABD, Minneapolis
- 1973 -Resim Sergisi-, Fransa, Grass
- 1981 Türk Resim Sergisi (Resim Sergisi), Ürdün, Amman
Eserlerinin bulunduğu koleksiyonlar
- Devlet Resim Heykel Müzesi, Ankara
- National Galeri, Amman
- Grey Art Galeri, New york
- Abby And Grey Foundation, Minneapolis
- Banja Luka Müzesi
- Yurtiçi ve Yurtdışı Özel Koleksiyonlar
Ödülleri
- 1955 Etibank Rölyef Yarışması Ödülü
- 2005 Uluslararası Ankara Film Festivali Çınar Ödülü[2]
- 2007 Bartın Kitap Fuarı Onur Ödülü[3]