Ceviz

Başlığın diğer anlamları için Ceviz (düğüm) sayfasına bakınız.

Ceviz
Adi ceviz
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae (Bitkiler) Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular) Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler) Takım: Juglandales Familya: Juglandaceae (Cevizgiller) Cins: Juglans L.
Diğer adları
Koz
Türler
Metne bakınız.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Ceviz ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Wikispecies'te Ceviz ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Ceviz, cevizgiller (Juglandaceae) familyasından Juglans cinsinden tek tüysü yaprakları karşılıklı dizilmiş ve aromatik kokulu ağaç türlerinin ortak adı.

Kışın yaprağını döken ağaçlardır. Genç sürgünlerin özü bölmelidir. Tomurcuklar az sayıda pullarla örtülmüştür. Yaprakçıkların kenarları bazı türlerde ince dişli, bazılarda ise düzdür (tam kenarlı). Yaprakçık sayısı türlere göre (3) 5-23 arasında değişir.

Çiçekler bir evcikli dir. Erkek çiçekler bir önceki yılın sürgünlerinde yan durumlu, aşağıya sarkan kedicik halinde kurul oluşturur. Kurullar dallanmamıştır. Her bir erkek çiçeğin 1 brahte, 2 brahtecik ile 3-4 loplu bir çevre yaprağı (çanak) vardır. Etamin sayısı 7-105 dir.Dişi çiçekler ise yeni sürgünlerin ucunda terminal (tepede) durumlu dik duran 2-8 çiçekli fakir kurullar oluşturur. Dişi çiçeğin de 1 brahte, 2 brahtecik, 4 loplu çevre yaprağı vardır. Bunlar ovaryumla kaynaşmıştır, yalnız uçları serbesttir. Ovaryum alt durumludur; etli kalın 2 stigması oldukça gelişmiştir.

Sonbaharda olgunlaşan büyük çekirdekli sulu meyvenin iç kısmı 2 bölmeye ayrılmıştır. Tohum 2 loplu, yağlı ve lezzetlidir.

Odununun özü koyu, dış kısmı açık renkli, ağır ve güzel cila kabul eden odunları vardır.

Türler

• Seksiyon Juglans. Yapraklar büyük (20–45 cm) ile 5-9 geniş yaprakçıklı, saçsız, kenarları tamdır. Odunu serttir. Güneydoğu Avrupa ile Asya.
  • Adi ceviz (Juglans regia) (J. duclouxiana, J. fallax, J. orientis) Türkiye.
• Seksiyon Rhysocaryon. Yapraklar büyük (20–50 cm) ile 11-23 ince yaprakçıklı, ince tüylü, kenarı dişlidir. Odunu serttir. Kuzey Amerika, Güney Amerika.
  • Arjantin cevizi (Juglans australis) (J. boliviana)
  • Brezilya cevizi (Juglans brasiliensis)
  • Kaliforniya cevizi (Juglans californica)
  • Hinds cevizi (Juglans hindsii)
  • Nuevo Leon cevizi (Juglans hirsuta)
  • Jamaika cevizi (Juglans jamaicensis) (J. insularis)
  • Arizona cevizi (Juglans major) (J. arizonica, J. elaeopyron, J. torreyi)
    • Juglans major var. glabrata
  • Teksas cevizi (Juglans microcarpa) (J. rupestris)
    • Juglans microcarpa var. stewartii
  • Meksika cevizi (Juglans mollis)
  • And Dağları cevizi (Juglans neotropica) (J. honorei)
  • Kara ceviz (Juglans nigra)
  • Juglans olanchana
  • Peru cevizi (Juglans peruviana)
  • Juglans soratensis
  • Guatemala cevizi (Juglans steyermarkii)
  • Venezuela cevizi (Juglans venezuelensis)
• Seksiyon Cardiocaryon. Yapraklar çok büyük (40–90 cm) ile 11-19 geniş yaprakçıklı, yumuşak tüylü, kenarları dişlidir. Odunu yumuşaktır. Kuzeydoğu Asya, doğu Kuzey Amerika.
  • Japon cevizi (Juglans ailantifolia) (J. cordiformis, J. sieboldiana)
  • Boz ceviz (Juglans cinerea)
  • Çin cevizi veya Mançurya cevizi (Juglans mandschurica) J. cathayensis, J. formosana, J. hopeiensis, J. stenocarpa)

Bir seyyar satıcının tezgahında taze ceviz

Hibridler (melezler)

• Juglans × bixbyi J. ailantifolia × J. cinerea
• Juglans × intermedia J. nigra × J. regia
• Juglans × notha J. ailantifolia × J. regia
• Juglans × quadrangulata J. cinerea × J. regia
• Juglans × sinensis J. mandschurica × J. regia
• Juglans × paradox J. hindsii × J. regia
• Juglans × royal J. hindsii × J. nigra