Cüce yılanbaş

Cüce yılanbaş
Dişi cüce yılanbaş TH03/02
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Actinopterygii (Işınsal yüzgeçliler) Takım: Perciformes (Levreksiler) Familya: Channidae (Yılanbaşlar) Cins: Channa Tür: C. gachua
Binominal adı
Channa gachua (F. Hamilton, 1822)

Cüce yılanbaş (Channa gachua), boyu 25 santimi geçmeyen küçük bir yılanbaş türü. Anayurdu Güneydoğu Asya'dır, yaşadığı bölgeye göre balıklar oldukça farklı (boy, renk ve davranış bağlamında) olabilir.

Dağılımı, yaşam şekli ve davranışı

Cüce yılanbaşlar tüm Güneydoğu Asya'da duran ve yavaş akan tatlı sularda bulunabilir. Bu balıklar yaşadıkları sulardaki kimyasal kirlenmelere karşı oldukça dayanıklıdır ve fabrikaların atık su arklarında bile bulunabilirler. Cüce yılanbaş çoğunlukla böcekçil beslenir, ancak kimileyin küçük balıkları da avlar. Genellikle pusuda bekleyerek avlar, ancak zaman zaman etkince yiyecek aramaya da yeltenir.

Kavga eden Channa gachua TH03/02

Başka türlere karşı geçimsizdir, kendinden küçük balıkları çoğunlukla yer. Çiftleşme zamanları kendi türüne karşı bayağı saldırgan davranabilir. Kavgalar iki rakibin birbirine yüzgeçlerini iyice gerip göstermekle başlar. Bu tehditten sonra iki balıktan biri geri çekilmezse kıvırıcı gövde hareketleriyle cüce yılanbaşlar karşılıklı olarak su atar. Ardından gerçek kavga başlar, iki rakip birbirinin ağzını ısırıp diğerini su yüzeyine yüzmesini engellemeye çalışır, bu gereklidir zira bu balıklar hava solumak için su yüzeyine yüzer.

Üreme

Erkek Channa gachua TH03/02 yavrularıyla

Bu türde erkekler yumurtaları ağızda tutar. Çiftleşmeden önce çoğu zaman dişiyle erkek arasında sert ve yoğun sürtüşmeler yaşanır. Asıl çiftleşmede çift iyice birbirine sarılıp dolanır ve ufacık yumurtalar döllenir. Ardından yumurtalar yüzeye doğru çıktığında erkek yumurtaları ağzına alır ve gırtlağında muhafaza eder. 5-14 gün ağızda koruduktan sonra yeni çıkmış yavrular salınır. Bu koruma aşamasında erkek dişi tarafından kollanır ve kayırılır. Yavrular ilk günlerinde sıkı bir sürü halinde ebeveynlerin en yakınında yüzerler. İki ebeveyn de yavruları korur ve dikkatlice gözlemler. Kimi cüce yılanbaş varyantlarında dişiler "besin yumurtaları" üretir yavruları beslemek için.

Bilindik Channa gachua varyantları

• Channa gachua „Khao Lak“ Büyük (30 cm kadar), Khao Lak'tan gözün altında mavi çizgili varyant.
• Channa gachua „Inlé-See“ Küçük (12 cm civarı), İnlé Gölü'nden oldukça saldırgan bir varyant.
• Channa gachua „Thailand“ Büyük (25 cm kadar), gözün altında kızıl çizgili; renkli ve sakin, çekingen davranışlı.
• Channa gachua „Thailand 03/02“ Tayland'dan 20 santime ulaşabilen varyant; akan suları yeğler.
• Channa gachua „Zimtplantage“ 15 cm kadar. Sri Lanka'da yaşar.
• Channa gachua „Indien“
• Channa gachua „Burma“
• Channa gachua „Vorderindien“ 15 cm kadar, Ch. gachua için bayağı barışçıl, yavru bakımında da.
• Channa gachua „Bengalen“ 25 cm kadar.

Kaynaklar

• "Channa gachua". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=166678. Erişim tarihi: 18 April 2006.  (İngilizce)
• Froese, Rainer ve Pauly, Daniel, vd. (2005). FishBase'de "Channa gachua". sürüm: November 2005. (İngilizce)
• snakeheads.org (İngilizce)