Charlottenburg Sarayı
Koordinatlar: 52°31′16″K 13°17′45″D / 52.52111°K 13.29583°D
Charlottenburg Sarayı (Almanca: Schloss Charlottenburg) Berlin'in en büyük sarayı ve Hohenzollern Hanedanı'nın Berlin'deki tek mirası. Saray Charlottenburg-Wilmersdorf'un Charlottenburg semtinde bulunuyor.
Saray 17. yüzyıllın sonlarına doğru inşaa edildi ve 18. yüzyıl sırasında genişletildi. Saray inşaa edildiğinde özellikle barok tarzında ve rokoko tarzında elementler kullanıldı. Charlottenburg Sarayının çevresinede önem verildi, özellikle park alanarı kuruldu ve ağaçlar sarayın arka tarafına dikildi. Saray'ın yer aldığı topraklar içinde bir belvedere, mozole, tiyatro ve bir köşk bulunuyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında saray ağır darbeler alıp harabeye döndü ama yine restore edildi. Saray ve baçesi Berlin'in en çok turist çeken konumlarından biri.
Yapı'nın tarihi
Sophie Charlotte kocası Brandenburg elektör'ü III. Friedrich'e Caputh'daki köşkünü vermesi üzerine, 30 Haziran 1695'de elektör, Lietze/Lützow köy'ünü karısına hediye etti. 1696'da Sophie Charlotte mimar Johann Arnold Nering'e yaz aylarında ikamet etmesi için bir rezidans planlamasını istedi. Nehring'in birkaç ay sonra ölmesiyle saray'ın yapımını Martin Grünberg devraldı. Yapı o zamanları bugünküne nazaran küçük bir çapıdaydı ve sadece bir orta kısım ve iki yan kısımdan oluşuyordu. Kralliçe'nin müzik ve opera'ya ilgisi büyük olması nedeniyle münferit bir opera evi'de küçük sarayın yakınlarına yapıldı. 11 Haziran 1699'da küçük saray'da Sophie Charlotte ilk defa kalmaya başladı ve saray'a yakınında olan Lietzenburg/Lützenburg köy'ünün adı verildi.
Mimar Grünberg 1698/1699 seneleri arasında görevinden geri çekildi ve Andreas Schlüter bu sefer mimarlık işini devraldı. Schlüter zamanında saray yine genişletildi.
Friedrich'in Prusya Kralı ve Sophie Charlotte'nin 1701'de kralliçe olmasıyla Johann Friedrich Eosander von Göthe sarayın genişletilme görevini aldı ve yeni mimar oldu. Göthe zamanındada saray'ın inşaatı devam etti.
1 Şubat 1705 senesinde 37 yaşında, Sophie Charlotte hayatını kaybetti ve bunun üzerine kral saray ve ona yakın olan yerleşim yerinin adını Charlottenburg'a değiştirdi. Kral yine Eosander von Göthe'yi sarayın genişleme inşaatı için görevlerndirdi.1709'dan 1712'ye kadar sarayın orta kısmı genişletildi ve yükseltildi. Sarayın batı kısmında eksotik bir bahçe ve küçük bir kilise yapıldı. Sarayın doğu kısmınada bir bahçe yapılması planlanıyordu ama yapılmadı.
1713 senesinde I. Friedrich'in ölmesiyle Charlottenburg sarayı onun varisi I. Friedrich Wilhelm tarafından pek önemsenmedi. Yinede saray ikinci plan'a atılmadı, kış ayları odalar duvar resimleri yüzünden ısıtıldı. Münferit opera evi ama kral tarafından verilen izinle yıktırıldı ve hurdasıyla okul yapılmasına izin verdi. Saray I. Friedrich Wilhelm zamanındada önemli konuklar ağırladı ve 1725'de I. George ile I. Friedrich Wilhelm Charlottenburg sarayında Charlottenburg antlaşması'nı imzaladı. II. August kral'ı 1728'de ziyaret ettiğinde saray'da günlerce kutlamalar oldu.
Friedrich Wilhelm'in ölümünden sonra 1740'da Kral II. Friedrich Charlottenburg sarayını resmî ikametgâhı olarak kullandı. Friedrich kendini yöre'ye ve saray'a çok yakın hissediyordu, çünkü bu saray'da bir zamanalar kültürlü ve aydın büyük annesi Sophie Charlotte ikamet ediyordu. Böylece sarayın orta kısmındaki üst katlarını düzenletti. Friedrich Christian Glume tarafından yapılan dekorlar o kadar güzeldi ki, insanlar bunu 19. yüzyıldan kalma olduklarını düşünüyordu, İkinci Dünya Savaşı sırasında bu duvar dekrolarının hepsi yok oldu. IV. Friedrich Wilhelm ve hanımı Elisabeth bu odalarda kalıyordu. Bu dönemde saray yine genişletildi ve saray'ın rokoko stilinde inşaa edilmesini sağladı. Sonraki seneler Kral Friedrich'in Charlottenburg Saray'ına ilgisi 1747'de Sanssouci Sarayının yapılmasıyla azaldı.
Saray bugünkü görünüşünü II. Wilhelm zamanında aldı. Kral sarayın batı tarafına bir tiyatro yaptırdı ve sarayın batı yönünedoğru genişletti. 1795'den sonra bu tiyatro halk'ada hizmet vermeye başladı.
Parkı
Sarayparkı Charlottenburg (halk dillindede Schlosspark olarak da nitelendiriliyor) 1697'den sonra Siméon Godeau tarafından Garden à la française stilinde yapıldı. Parka o zamanlar büyük önem verildi ve o dönemde park'a mimari alandada katkıda bulundu. 1709'da Siméon Godeau'un işine son verildi. Friedrich Wilhelm zamanında park'a yapılan haracamalar kıstırıldı ve bir bölümü çiftçilere verildi. 1740'dan 1786'ya kadar II. Friedrich park'ın sorumlusuydu ve Schlosspark'ı görkemli bir şekilde yeniden yaptırdı. Bu sefer Rokoko stilinde olmasına karar veririldi.
II. Friedrich Wilhelm hüküm süresice (1786-1797) park'ın romantik olmasını istedi ve bunun için sevdiği ingiliz bahçesi modelini öngördü. 1788'de bunun için Johann August Eyserbeck bunu gerçekleştirmesi için görevlendirdi. İlk önce sarayın orta kısmındaki parter'de değişiklikler yapıldı ve sazan balığı gölündeki kıyıları görünmemesini sağladı. Göl'ün etrafında bulunan üç balıkçı evini gotik stilinde inşa ettirdi. 1801'de Eyserbeck ölünce Steiner onun yerine görevi devam etti.
III. Friedrich Wilhelm'in ilk hanımı Kraliçe Luise von Mecklenburg-Strelitz için park'ta bir mozole inşaat edildi.
1884'de balıkçı evleri yıkıldı.
İkinci Dünya Savaşından sonra sarayın bahçesi büyük hasar gördü ve kullanılamaz hale geldi. Batı Berlinliler saray bahçesinin yeniden barok stilinde tekrar yapılmasına böylece karar verdi. Bugünlerde Berlin'in en büyük parkları arasında gösterilen Schlosspark, yörede bulunanları oksijen depoları olarak görülüyor.
Dış bağlantılar
- Schloss Charlottenburg – Website der Stiftung Preußische Schlösser und Gärten
- Historische Pläne des Schlossgartens – Seite der Bezirksverwaltung Charlottenburg-Wilmersdorf
- Initiative „Rettet den Schlosspark!“ – Bürgerinitiative von Anwohnern gegen ein Eintrittsgeld und für den Erhalt als Erholungspark
- Interaktives Panorama: Schloss Charlottenburg