Chicxulub Krateri

Koordinatlar: 21°24′K 89°31′B / 21.4°K 89.517°B / 21.4; -89.517 Chicxulub Krateri (okunuşu: "Çikşalub"), Meksika'nın Yucatán Yarımadasının altında gömülü olan bir prehistorik göktaşı krateridir.[1] Kraterin merkezi, adını aldığı Chicxulub kasabası yakınlarındadır.[2] Chicxulub göktaşının yeryüzüne çarpmasının zamanlaması, Kretase-Paleojen sınırı (K-Pg sınırı) ile tam denk geldiğinden dolayı, kraterin uçmayan dinozorların soyunun tükenmesine neden olduğu sonucuna varılmaktadır.[3] Çapı 180 kilometreden (110 mil) fazla olan krater, Dünya üzerinde çarpma sonucu meydana geldiği doğrulanan en büyük yapılarından biridir. Kraterin oluşmasına neden olan göktaşının çapı en az 10 kilometre (6 mil) idi.

Krater, 1970'lerin sonlarında Yucatán'da petrol ararmakta olan jeofizikçiler Antonio Camargo ve Glen Penfield tarafından keşfedildi. Penfield, başlangıçta bu eşsiz jeolojik özelliğin aslında bir krater olduğuna dair kanıt elde edemeyince arayışından vazgeçti. Alan Hildebrand ile temasları sayesinde, bir göktaşı krateri olduğunu gösteren numuneler almayı başardı. Kraterin çarpma orijini hakkındaki bulgular arasında şok kuvars, yerçekimi anomalisi ve çevresindeki alandaki tektitler bulunmaktadır. Kayaçların yaşı, bu göktaşı yapısını yaklaşık 66 milyon yıl önce Kretase Döneminin sonlarında meydana geldiğini göstermektedir.

Mart 2010'da, paleontoloji, jeokimya, iklim modellemesi, jeofizik ve sedimantoloji alanlarında 20 yıldır toplanan verileri kapsayan mevcut kanıtların, 33 kurumdan 41 uluslararası uzman tarafından kapsamlı analizinden sonra, Chicxulub'a çarpan göktaşının K-Pg sınırında dinozorlar dahil olmak üzere Dünya üzerindeki canlı türlerinin yaklaşık %70'inin kitlesel yokoluşunu tetiklediği sonucuna varılmıştır.[4][5][6]

Kaynaklar

  1. ↑ "Chicxulub". Earth Impact Database. University of New Brunswick. 30 Aralık 2008 tarihinde erişildi. (İngilizce)
  2. ↑ Hildebrand, Alan R. (et al). (September 1991). "Chicxulub Crater; a possible Cretaceous/Tertiary boundary impact crater on the Yucatan Peninsula, Mexico". Geology 19 (9): 867–871. (İngilizce)
  3. ↑ Pälike, Heiko. "Impact and Extinction". Science 8 February 2013, Vol. 339 no. 6120 pp. 655-656. (İngilizce)
  4. ↑ Schulte, Peter (et al). "The Chicxulub Asteroid Impact and Mass Extinction at the Cretaceous-Paleogene Boundary". Science (AAAS) 327 (5970): 1214–1218. (İngilizce)
  5. ↑ Rincon, Paul (4 Mart 2010). "Dinosaur extinction link to crater confirmed". BBC. 5 Mart 2010 tarihinde erişildi. (İngilizce)
  6. ↑ Rincon, Paul (22 Mart 2013). "Dinosaur-killing space rock 'was a comet'". BBC. 23 Mart 2013 tarihinde erişildi. (İngilizce)

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 4/11/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.