Cinsel rüşt yaşı
Cinsel rüşt yaşı, bir kişinin yasal olarak cinsel eylemlerinin bilincinde sayıldığı ve bu eylemlere rıza gösterebildiğinin yasal olarak kabul edildiği en küçük yaştır. Rüşt yaşı, cezai ehliyet yaşı, evlenme yaşı ve seçme yaşı gibi diğer yaş sınırlarından farklı olabilir. Cinsel rüşt yaşı için ülkelere göre yasalar farklılık gösterir: genellikle 15 ile 18 arasında olacak şekilde belirlenmesine karşın, 13'e kadar düşebildiği ve 20'ye kadar çıkabildiği ülkeler bulunmaktadır.
Cinsel rüşt yaşı, cinsel eylemin türüne, eylemde bulunan tarafların cinsiyetlerine ya da yaşça büyük olan tarafın küçüğe karşı bulunduğu konumu suistimal ediyor olması durumu gibi bazı kısıtlamalara ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bazı hukuk sistemlerinde, tek bir cinsel rüşt yaşı belirlenmesindense taraflar arasındaki yaş farkı da göz önüne alınabilir. Bu yasaların ihlal edilmesi durumunda yapılacak suçlamalar, çocukların cinsel istismarından tecavüze kadar çeşitlilik gösterebilmektedir.
– ergenlik
– 12'den az
– 13
– 14
– 15
– 16
– 17
– 18
– 19
– 20
– 21+
– eyalete ve bölgeye değişmektedir
– Ergenlik ve evlilik zorunludur
– yasa yok
– bilgi yok
Yasalar
Cinsel rüşt yaşının altındaki bir kişiyle cinsel ilişkiye girmek suç sayılmaktadır. Bazı ülkelerde yaş sınırı bulunurken, bazılarında ergenlik sınır kabul edilmekte, bazılarında ise cinsel rüşt yaşı için ayrı bir sınır bulunmayıp, cinsel ilişki için evlilik zorunlu tutulmakta, dolayısıyla evlilik yaşı fiilen cinsel rüşt yaşı olmaktadır. Kimi ülkelerde eşcinsel ilişki için yaş sınırı heteroseksüel için olan yaş sınırından farklıdır. Böyle durumlarda, genellikle eşcinsel ilişki için rüşt yaşı daha yüksek olmakta, kimi ülkelerde ise eşcinsel ilişki tamamen yasaklandığından eşcinsel ilişki için rüşt yaşı bulunmamaktadır. Heteroseksüel için olan cinsel rüşt yaşı ülkelere göre yandaki resimde verilmiştir.
Avrupa
Avrupa'da cinsel rüşt yaşı ülkelere göre farklılık göstermektedir. İspanya Avrupa'daki en düşük cinsel rüşt yaşına sahipken (13), Malta ve Türkiye Avrupa'daki en yüksek cinsel rüşt yaşına sahiptir (18).
Türkiye cinsel rüşt yaşı
Türkiye'de Türk Ceza Kanunu'nda verilen hükümlere göre cinsel rüşt yaşı 18'dir. Yine Türk Ceza Kanunu'na göre; "Onbeş yaşını tamamlamamış veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel davranış" ve "diğer çocuklara karşı sadece cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilen cinsel davranışlar" çocukların cinsel istismarı olarak kabul edilmektedir.
Çocuk istismarına yönelik TCK'da istismara uğrayan bireyin 15 yaşından büyük olması hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine suç sayılmakta, yaş farkının beşten büyük olması durumunda şikâyet koşulu aranmamaktadır.