Curzio Malaparte
Curzio Malaparte | |
---|---|
Curzio Malaparte (1898-1957). | |
Doğum |
Kurt-Erich Suckert 9 Haziran 1898 Prato, Toskana, İtalya |
Ölüm |
19 Temmuz 1957 (59 yaşında) Roma, İtalya |
Meslek | Gazeteci, romancı, öykü yazarı ve oyun yazarı |
Vatandaşlık | İtalya |
Curzio Malaparte, asıl adı Kurt Erich Suckert (d. 9 Haziran 1898, Prato - ö. 19 Temmuz 1957, Roma, İtalya), İtalyan gazeteci, romancı, öykü ve oyun yazarı. Faşizm döneminin ve II. Dünya Savaşı sonrasının en güçlü ve en çok tartışılmış İtalyan yazarlarındandır.
Biyografi
Toskana bölgesinde Alman bir baba ile İtalyan bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. I. Dünya Savaşı'na gönüllü olarak orduya katılıdı; Fransa Cephesi'nde Garibaldi'nin Birlikleri'nde yer aldı. Savaştan sonra gazeteciliğe başladı. 1924'te Roma'da La Conquista dello Stato adlı dergiyi kurdu. 1926'da Massimo Bontempelli ile birlikte 900 dergisini çıkarmaya başladı. Üç ayda bir yayımlanan ve dönemin önde gelen kozmopolit edebiyat dergilerinden olan 900'ün yayın kurulunda James Joyce ve İlya Ehrenburg gibi yabancı yazarlar da yer alıyordu. Malaparte daha sonra La fiera letteraria dergisinin yayın yönetmeninden biri ve Torino'da yayımlanan La Stampa dergisinin yayın yönetmeni oldu.
Faşist görüşleri benimseyen Malaparte, Gabriele D'Annunzio'dan sonra partinin en güçlü yazarı oldu. Siyasal görüşlerini 1937'de yayımlamaya başladığı edebiyat dergisi Prospettive'de ve faşistlerin çıkardığı dergiler için yazdığı makalelerde dile getirdi. Avventure di un capitano di Sventura (1927; Talihsiz Yüzbaşının Serüvenleri), Sodoma e Gomorra (1931; Sodom ve Gomorra) ve Sangue (1937; Kan, 1955) adlı ilk edebiyat yapıtları da faşist eğilimler taşıyordu.
Faşist Parti'ye üye olup ünlü Roma Yürüyüşü'ne katılmış olmasına rağmen, yazılarının çoğu içerdiği eleştirel ton nedeniyle Mussolini tarafından sansür edildi. 1931'de Fransızca yayımlanan, iktidarı ele geçirme yöntemlerini ve şiddeti tartıştığı Technique du coup d'état (İtalyanca bas. Tecnica del colpo di stato, 1948; Darbe-i Hükümet Sanatı, 1963/Hükümet Darbesi Tekniği, 1969) adlı kitabı geniş yankılar uyandırdı. Hitler ve Mussolini'yi eleştirdiği bu kitap nedeniyle Lipari adasına sürgüne gönderdi.
Malaparte 1940'larda faşizmi reddetti ve partiden atıldı. II. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusuyla beraber hem Yugoslavya hem de Rusya cephelerini gazeteci kimliğiyle izledi. Eleştirel dili nedeniyle cephenin ön safhalarından uzak tutulan yazar, Napoli'nin müttefik ordular tarafından işgali sırasında ise Mussolini'nin faşist birliklerine karşı kurulan İtalyan Kurtuluş Ordusu'nda irtibat subayı olarak çalıştı.
Malaparte'nin Rusya Cephesi'nden yolladığı yazılar Il Volga nasce in Europa (1943; Volga Avrupa'dan Doğar, 1967, 1990) adıyla yayımlandı. Malaparte sonraki yıllarda tutkulu ve parlak üsluplarıyla dikkat çeken gerçekçi savaş romanları Kaputt (1944; Kaputt, 1969, 1990) ve La pelle (1949; Can Pazarı, 1950, 1971) ile uluslararası ün kazandı. Bu romanlarda, savaşın Napoli halkına getirdiği acı ve sefaleti dehşet verici ve gerçeküstücü bir anlatımla dile getirdi.
Malaparte bir yandan makale, roman ve öykü türlerinden yazmayı sürdürürken, bir yandan da üç gerçekçi oyun kaleme aldı; Marcel Proust'un yaşamını konu alan ve 1948'de sahnelenen Du Côté de chez Proust (1951; Proust'un Semtinden), Karl Marx'ın yaşamını konu alan ve 1949'da sahnelenen Das Kapital (Kapital), Rus işgali altında Viyana'daki yaşamı anlatan ve 1954'te sahneye konan Anche le donne hanno perso la guerra (Kadınlar da Savaşı Yitirdi, 1965). Ayrıca Il Cristo proibito (1951; Yasak İsa) adlı filmin senaryosunu yazdı ve Racconti italiani (1957; İtalyan Öyküleri) adlı bir öykü kitabı yayımladı. Le Bonhomme Lénine (1932) siyasi bir denemedir. Bütün yapıtları 1957-71 arasında basıldı.
Çalışmaları
Malaparte'nin belli başlı eserleri;
Denemeler
- Le nozze degli eunuchi (1922)
- L'Europa vivente (1923)
- Italia barbara (1925)
- Intelligenza di Lenin (1930)
- Technique du coup d'état (İtalyanca bas. Tecnica del colpo di stato, 1948; Darbe-i Hükümet Sanatı, 1963/Hükümet Darbesi Tekniği, 1969)
- I custodi del disordine (1931; Düzensizliğin Bekçileri)
- Le bonhomme Lénine (1932)
- Deux chapeaux de paille d'Italie (1948)
- Les deux visages d'Italie: Coppi et Bartali (1949)
- Due anni di battibecco (1955)
- Maledetti toscani (1956)
- Io, in Russia e in Cina (1958)
- Mamma marcia (1959)
- L'inglese in paradiso (1960)
- Benedetti italiani (1961)
- Viaggi fra i terremoti (1963)
- Journal d'un étranger à Paris (1966)
Roman
- Avventure di un capitano di sventura (1927)
- Don Camaleo (1928)
- Sodoma e Gomorra (1931; Sodom ve Gomorra)
- Fughe in prigione (1936)
- Sangue (1937; Kan, 1955)
- Donna come me (1940)
- Il sole è cieco (1941; Güneş ve Kör)
- Il Volga nasce in Europa (1943; Volga Avrupa'dan Doğar, 1967, 1990)
- Kaputt (1944; Kaputt, 1969, 1990)
- La pelle (1949; Can Pazarı, 1950, 1971)
- Storia di domani (1949; Yarının Öyküsü)
- Racconti italiani (1957; İtalyan Öyküleri)
Oyunlar
- Du Côté de chez Proust (1951; Proust'un Semtinden)
- Das Kapital (1949; Kapital)
- Anche le donne hanno perso la guerra (1954; Kadınlar da Savaşı Yitirdi, 1965)
Şiir
- L'Arcitaliano (1928)
- Il battibecco (1949)
Sinema
- Il Cristo proibito (1951; Yasak İsa)