Dünya atmosferi

Bu madde veya bölüm Atmosferin katmanları maddesine çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz.

Atmosfer, Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü nedeniyle ekvator civarında daha kalındır.
Nitrojen (azot)	%78.084
Oksijen	%20.946
Argon	%0.934
Karbon dioksit	%0.038
Su	%0-4[1]
Diğer gazlar	%0.002

Atmosfer veya havaküre, Dünya'nın kütleçekimi ile gezegenin çevresini sarmalayan gaz tabakası. Yaklaşık %78'i azot, %21'i oksijen, %0.93 argon, %1 su buharı ve kalan kısmı diğer bazı gazların karışımından oluşmuştur. Bu gaz karışımına genel olarak hava adı verilir. Atmosfer Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü nedeniyle kutuplarda ince (alçak), ekvatorda geniştir.

Atmosfer morötesi güneş ışınımını emmek ve gece ve gündüz sıcaklıklarını dengelemek suretiyle Dünya'daki yaşamı korur.

Atmosfer ve dış Uzay ile kesin bir sınır yoktur. Yavaşça incelir ve gözden kaybolur. Atmosfer kütlesinin üç çeyreği gezegen yüzeyinin 11 km içerisindedir. Amerika'da 80,5 km üstünde seyahat eden insanlar astronot olarak gösterilirler. Bir irtifa 120 km (400.000 ft) sınırını gösterir ki orada atmosferik etkiler tekrar giriş esnasında fark edilir. Karman line 100 km'de (328.000 ft) sık sık atmosfer ve dış uzay arasında sınır olarak kullanılır.

Dünya atmosferinin sıcaklığı yükseklikle değişir.

Atmosferin başlıca katmanları

Ekzosfer

En dıştaki katmandır. Başlıca helyum ve hidrojen moleküllerinden müteşekkildir. Moleküller çok seyrek olduğundan hiç çarpışmadan kilometrelerce mesafe katedebilirler. Bu nedenle ekzosfer katmanı akıcı karakteristikleri göstermez.

Termosfer

Termosfer tabakasında hava sıcaklığı yükseldikçe artar (termopoza kadar). Termopozdan sonra sabit kalır.

Mezosfer

Stratopoz ile 85 km arasındaki tabakadır.

Stratosfer

Tropopoz ile 51 km yükseklik arasındaki tabakadır. Ozon tabakasının %90'u Stratosfer içinde yer alır. Ozon tabakasının etkisiyle ultraviyole radyasyonunun emilimi yüksekliğe bağlı olarak artar ve buna bağlı olarak sıcaklık da artış gösterir.

Troposfer

Atmosferdeki su buharının neredeyse tamamını ihtiva eder. Bu nedenle meteorolojik olayların çoğunun gerçekleştiği katmandır.

Troposfer ile stratosfer arasındaki sınıra tropopoz denir. Tropopoz kutuplarda yaklaşık 6.000 m, ekvatorda yaklaşık 18.000 m'de gerçekleşir. ISA şartlarında tropopoz 12.000 m'de kabul edilir.

Diğer Tabakalar

"Ozon tabakası" nın tamamına yakını Stratosfer içinde yer alır ve konsantrasyonu milyonda 2-8 partikül düzeyindedir. Ozon tabakasının temelde yer aldığı bölüm Stratosfer'in15-35 km lik kısmıdır. "İyonosfer tabakası" , güneş radyasyonu sayesine iyonize olan bir tabakadır ve atmosferin 50 km-1000 km lik kısmı arasında yer alır. Bu tabaka sayesinde radyo dalgalarının iletimi sağlanır.

Kaynakça

1. "atmosphere." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.