DNA makinaları
DNA makinaları DNA molekülü içeren ve mekanik iş yapan yapılardır. DNA çifte sarmalının bir araya gelmesi baz eşleşmesinin kurallarına bağlı olduğu için, DNA ipliklerinin birbirlerine nasıl bağlanacağını kesin bir şekilde tasarlamak mümkündür. 'Selektif yapışkanlık' özelliği DNA'dan makina inşa etmenin en önemli avantajıdır.
Bir DNA makinasının örneği DNA'dan yapılmış bir cımbızdır.[1] DNA cımbızı üç iplikten oluşur: A, B ve C. A ipliği B ipliğinin yarısına ve C ipliğinin yarısına bağlanarak üçünü bir araya getirir. A ipliği AB ve AC'nin hareket etmesini sağlayan bir menteşe görevi görür. Bu yapı kolları açık şekilde çözeltide yüzer. Bu kolların kapanması için dördüncü bir DNA ipliği (D) eklenir, bu D ipliği B ve C'nin A ile eşleşmemiş kısımlarına bağlanacak şekilde tasarlanmıştır. Yapılan deneyde, cımbızın kapandığını kanıtlamak için A'nın iki ucuna birer floresan işaret bağlanmıştır, bunlar birbirlerine yakın olunca ışıma olamamaktadır. Cımbızı tekrar açmak için başka bir DNA ipliği (E) eklenir, bu E ipliği D ile komplementer olduğu için onun BAC ile birleşmesine engel olur ve cımbız açılıp uzaklaşır. D ve E iplikleri eklendikçe DNA makinasınin kapanıp açıldığı gösterilmiştir. Bu cımbızlar fullerenlerin içinden veya DNA ipliklerinin birleşmesinden oluşmuş tetrahedronların içinden ilaç moleküllerini çıkarmak için kullanılabilir. Makinanın hangi durumda olduğu FRET kullanılarak, verici ve alıcı floroforlar arasındaki uzaklık ölçülerek, belirlenebilir.
Kaynakça
- ↑ Yurke B, Turberfield AJ, Mills AP, Simmel FC, Neumann JL (August 2000). "A DNA-fuelled molecular machine made of DNA". Nature 406 (6796): 605–8. DOI:10.1038/35020524. PMID 10949296.