Demir Haç Partisi

Demir Haç Partisi (Macarca Nyilaskeresztes Párt, Oklu Haç Partisi olarak da bilinir), Macaristan'da kurulmuş faşist örgüt. II. Dünya Savaşı öncesinde ve savaş sırasında değişen ölçülerde etkili olmuş, Ocak 1944'ten Nisan 1945'e değin hükümeti denetiminde tutmuştur.

1930'ların başında Macaristan'da birçok radikal sağcı siyasal örgüt kuruldu. Bunlardan biri de, Mart 1935'te Ferenc Szálasi'nin kurduğu Ulusal İrade Partisi'ydi. Szálasi'nin partisi oldukça küçüktü ve birçok kez yeniden örgütlendi. Öteki radikal sağcı partilerle birleşti, ayrıldı, hükümet tarafından dağıtıldı, değişik adlar altında yeniden örgütlendi ve sonunda 1939 başlarında Demir Haç Partisi adıyla yeniden ortaya çıktı. Mayıs 1939'daki ulusal seçimlerde parlamentoda 30 sandalye kazanarak ikinci büyük parti oldu.

Şubat 1939 - Nisan 1941 arasında Macaristan başbakanı olan Pál Teleki, II. Dünya Savaşı başladıktan sonra, aralarında partili milletvekilleri de bulunan çok sayıda Demir Haç Partisi yanlısını hapsederek partiyi sindirdi. Ama Almanların Macaristan'ı işgal ederek işbirlikçi Döme Sztójay hükümetini işbaşına getirmesiyle (Mart 1944) Demir Haç'ın talihi değişti. Yeni hükümetçe resmen tanınan parti, subayların, orta sınıfın ve işçilerin kitlesel desteğini sağladı.

Macaristan naibi Amiral Miklós Horthy'nin Almanlardan bağımsız olarak Müttefiklerle barış yapmaya çalışması (Eylül 1944) üzerine Almanlar, Szálasi'yi önce başbakan (Ekim 1944), sonra da ulusal önder (4 Kasım) olarak iktidara getirme yoluna gittiler. Şubat 1945'te Budapeşte'ye giren Kızıl Ordu, Almanlarla birlikte işbirlikçi Demir Haç Partisi yanlılarını da Macaristan'dan sürdü.[1]

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/31/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.