Denklem (kimya)

Başlığın diğer anlamları için Denklem sayfasına bakınız.

Kimyasal denklem, kimyasal bir reaksiyonun kantitatif (nicel) görünüşünü, sembollerle gösterme şeklidir. Enerji ve kütlenin korunumunu gösteren bir kütle balansı veya bir eşitlik olarak tesis edilir. Denklemin sol tarafına, reaksiyona giren maddelerin formülleri, aralarında artı (+) işareti konularak yerleştirilir. Reaksiyona girenlerin meydana getirdiği ürünler bir okla (→) belirtilmiş olup, bunlar da keza formüllerle ve yine aralarında artı (+) işareti olarak gösterilirler:

H₂SO₄ + Ca(OH)₂ → CaSO₂ + 2H₂O

Eğer reaksiyon geri dönüşümlü (reversibl) ise çift ok kullanılır:

N₂+3H₂ ↔ 2NH₃

Bazen formüllerden sonra aşağı veya yukarı yönde oklar konur. Birinci durum bir çökeltiyi, ikinci durum ise bir gazı gösterir:

AgNO₃ + NaCl → AgCl + NaNO₃↓

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂↑

Enerji veya ısı alınıp veya veriliyorsa, denklemin sol veya sağ tarafına yazılır.

Denklemde, matematiksel bir eşitlik sağlanması için, reaksiyona girenlerin ve çıkanların başında uygun katsayılar bulunur:

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

Eğer denklem, ayrı halde iyonlar ihtiva ediyorsa yükler bakımından bir denklik bulunması da lazımdır:

${\displaystyle \mathrm {2\,I^{\operatorname {-} }+Cl_{2}\longrightarrow I_{2}\!\uparrow +2\,Cl^{\operatorname {-} }} }$

Kaynakça