Didgori Muharebesi
Digdor Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gürcü-Selçuklu Savaşı | |||||||
Digdor'daki savaş anıtı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Büyük Selçuklu Devleti | Gürcistan Krallığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
İlgazi Bey | IV. David | ||||||
Güçler | |||||||
150.000-250.000 (günümüz Gürcü kaynakları) 400.000-800.000 (çeşitli müslüman, hristiyan, kronikler) |
15.000 Kıpçak ~ 20-40.000 Gürcü (5.000 Kraliyet Muhafızı) 500 Oset ~ 100 Frenk | ||||||
Kayıplar | |||||||
Bilinmiyor, tahmini %60 kayıp, %25 esir | hafif kayıp |
Didgori Muharebesi(Georgian: დიდგორის ბრძოლა) Gürcistan Krallığı ile Büyük Selçuklu Devleti arasında Tiflis'in 40 km batısındaki Didgori'de 12 Ağustos 1121 tarihinde gerçekleşen muharebe. Muharebe Kral IV. David önderliğindeki Gürcü kuvvetlerinin İlgazi yönetimindeki Büyük Selçuklu güçlerine karşı kesin zaferi ile sonuçlandı. Bu zafer krallığın merkezi Tiflis'in Müslümanların eline geçmesini engelledi. Aynı zamanda Gürcülerin ortaçağ'daki "Altın Çağ"larının başlangıcı oldu. Bu yüzden Gürcü tarihinde "mucizevi zafer" olarak adlandırılır. Her yıl eylül ayında Gürcüler Didgori gününü festivallerle kutlamaktadırlar.
Arka plan
Gürcü Krallağı 1080'lerden beri Büyük Selçuklu Devleti'ne vergi ödemekteydi. 1090'lardan itibaren Kral IV. David yaptığı akıllı hamlelerle Haçlı Seferleri ile meşgul olan Selçuklu Türklerine karşı Kıpçak, Alan ve paralı Frenk askerlerinden oluşan bir ordu hazırladı. Güçlü bir monarşi tesis etti. Kaybettiği toprakları geri alarak Türk akıncıları ülkesinden çıkardı. IV. David, Türklerin mevsimlik göç edecekleri dönemde kaleleri güçlendirdi . 1110 yılında bir dizi sefer yaptı, amacı Tiflis başta olmak üzere dört eski Gürcü kenti üzerindeki Türk hakimiyetini kırmak buraları yeniden ele geçirmekti. Bu dönemde ülke dışında özellikle Aras havzası ve Güney Kafkasya'da ticaret kervanlarına terör saldırıları düzenledi. Haziran 1121'de Tiflis kuşatıldı ve zengin müslümanlar ağır vergi ödemeye mecbur edildi.
Muharebe
İslam ve Gürcü kaynaklarının ortak iddiası, Gürcülerin yaptığı askeri faaliyetler Tiflis Müslümanlarınca Sultan Mahmud bin Muhammed’e(r. 1118-1131) şikayet edildi. Sultan Mardin Artuklulardan İlgazi’yi, kardeşi Nahçivan atabeyi Tuğrul’u, Irak’ta bulunan Mezdi’yi Gürcistan üzerine gönderdi. Bu kalabalık ordu İlgazi yönetiminde Gürcistan’ın doğusunda Trialeti vadisine girdi.(Ağustos 1121) Tarafların askeri güçlerinin sayısı tartışmalıdır ve farklı rakamlar verilmektedir. Batılı, İslam, Gürcü ve Ermeni tarihçiler Selçuklu ordusunun çok güçlü olduğu yaklaşık 460.000 – 850.000 arası bir rakam vermektedir. Gürcü Krallığı ise 40,000 Gürcü, 15,000 Kıpçak, 500 Alan ve 100 paralı Frenk askerinden oluşmaktaydı. Muharebe üç saat sürdü ve neticede bozguna uğrayan Selçuklular geri çekildi.