Didyma

Koordinatlar: 37°23′6″K 27°15′23″D / 37.385°K 27.25639°D / 37.385; 27.25639

Didyma'daki Apollon Tapınağı

Didyma, Ege Bölgesi'nde, Aydın ilinin Didim ilçesinde önemli bir kutsal alan ve Apollon kehanet merkezlerinden biri.

Geçmişi

Apollon Tapınağı, o zamanki adıyla Didymaion M.Ö. 560’ta inşa edildi ve antik dünyanın en önemli kehanet merkezlerinden biri haline geldi.[1] Kuzeyindeki Miletos kentiyle deniz bağlantısı vardır. Denizyoluyla gelen ziyaretçiler, Panormos limanından karaya çıkar ve kutsal yoldan Didyma'ya ulaşırlardı. Kutsal alan İÖ 494'te Persler tarafından yağma edilip yakılana değin, Apollon'un gözdesi bir delikanlı olan Brankhos'un soyundan gelme Brankhosoğullarınca (Brankhidai) yönetilirdi. Kutsal yolun iki yanında da son 2 km boyunca Brankhosoğullarından erkek ve kadınların oturur pozda heykelleri diziliydi. Tapınakta bulunan, Apollon’un bronz heykeli Pers başkenti Ekbatan’a götürüldü. Büyük İskender İÖ 334'te Miletos'u aldıktan sonra kehanet merkezinin yönetimi Miletos kentine verildi. Miletos kahini İÖ 331'de Büyük İskender'i "Zeus'un oğlu" ilan etti.

İÖ 300'de Miletoslular Yunan dünyasının en büyük tapınağının yapımına başladılar. Ölçüleri çok büyük tutulan tapınağın yapımı İS 2. yüzyılın ortalarına değin sürdürdüğü halde bitirilemedi. Daha sonra içine bir kilise ve başka binalar yapıldı. Bizanslılar, tapınağın içinde bir kışla ile bir garnizon kurdular. Binalar yangınla harap oldu ve tapınak 15. yüzyılda bir deprem sonucu kısmen yıkıldı. Didyma'da Apollon Tapınağı (Didymaion), Anadolu İon toprakları arasında en büyük ve en zengin olanıdır. Didyma, kutsal emanetleri, hazineleri, kutsal kuyusu ve kutsal defne korusu ile de tanınırdı.

Araştırmalar & Kazılar

Apollon Tapınağı ile ilgili ilk araştırmalar, 1834'te Anadolu'yu dolaşan Fransız gezgin Charles Texier ve Halikarnassos'ta kazılar yapan İngiliz arkeolog Charles T. Newton tarafından geliştirildi. İlk sistemli kazılarsa 1904'te Berlin Müzesi adına Theodor Wiegand tarafından başlatıldı ve 1913'e değin sürdürüldü. Kazılarda elde edilen bilgiler, 1941 yılında Hubert Knackfuss tarafından Didyma adlı bir kitapta yayınlandı. 1962'den itibaren kazılar Alman Arkeoloji Enstitüsü adına Klaus Tuchelt tarafından sürdürüldü.

2000 yılından itibaren Kutsal Yol’un çevresinde yapılan kazılarda imparatorluk dönemine ait bir hamam ve ona ait galeriler yanında devasa büyüklükte bir su sarnıcı bulundu.[1]

Mimari

İlk Apollon Tapınağı Arkaik dönemde yapılmıştı. Bunu izleyen Helenistik tapınak, eski kalıntılardan yararlanılarak, onun temelleri üstüne kuruldu. Bugün de ayakta olan tapınak İon düzeninde, 60 m x 118 m boyutlarında, çift sıra sütunla (dipteros) çevrilidir. Yanlarda 21, cephede 10 sütun bulunur. Sütunlar, değişik biçimleri ve kabartmalı kaideleriyle dikkati çeker. Bu sütunların üstünde çatıyı taşıyan arşitrav blokları, bunların da üstünde akantus ve gorgon başlarıyla süslü bir friz bulunur. Tapınak, anıtsal basamaklar üstünde yükselir. Pronaos'tan iki sütunlu bir naos'a (tanrı heykelinin bulunduğu kutsal mekan) geçilir. Bu bölüm, ayaklarla destekli, yüksek duvarlarla çevrili açık bir avlu biçimindedir. Tanrı heykeli, naos'un içindeki küçük naos'ta (naiskos) yer alırdı. İS 2. yüzyıldan sonra Didyma'da yapılan şenlikler Panhelenik bir festivale dönüştü.[2]

Kaynakça

  1. 1 2 "Söyle Bana Didyma". Müze Dergi. Ocak-Şubat-Mart 2012. https://www.muze.gov.tr/yayin/5/muze_dergi_04_5_318402.pdf. Erişim tarihi: 17 Mart 2016.
  2. ↑ Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition

Dış Bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 4/29/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.