Dost Muhammed Han

Başlığın diğer anlamları için Dost Muhammed sayfasına bakınız.

Dost Muhammed Han (1793, Herat - 9 Haziran 1863, Herat, Afganistan), Afganistan hükümdarı (1826-1863) ve Barakzay hanedanının kurucusu. Birleşik Krallık ve Rusya arasında siyasal mücadele alanı olduğu bir dönemde Afganistan'ın bağımsızlığını korumuştur.

Barakzay kabilesinin önderi Payenda Han'ın çok sayıdaki çocuğundan biriydi. 1816'da, Afgan emiri Mahmud Şah'ın, veziri ve aynı zamanda kabilenin başkanı Fahd Han'ı öldürtmesi üzerine Barakzaylar ayaklandı. Sekiz yıl süren iç savaş, Barakzayların zaferiyle sonuçlandı. Dost Muhammed, kabilenin en güçlü üyesi durumuna geldi ve 1826'da tahta çıktı.

Birleşik Krallık ve Rusya'nın Afganistan üzerindeki nüfuz kazanma girişimleri, Dost Muhammed'i iki büyük devlet arasında dengeci bir politika izlemeye zorladı. Ayrıca Dost Muhammed, iç savaş sırasında merkezi yönetimin denetiminden çıkan toprakları geri almaya çalıştı. Dost Muhammed'in ya kendilerine düşman olduğunu ya da Rusların ülkeye sızmasına karşı direnemediğini düşünen İngilizler, Afganistan'da dolaysız bir rol oynamaya çalıştılar. Önce, Dost Muhammed ile görüşme yaptılar; bunun başarısızlıkla sonuçlanması üzerine sürgündeki Afgan emiri Şüca Şah Dürrani'ye askeri destek verdiler. 1839'da başkent Kabil'de İngiliz birliklerinin yardımıyla Şuca'yı tahta geçirmeye çalıştılar. Bu harekat, I. İngiliz-Afgan Savaşı'na (1839-1842) yol açtı. 1840'ta ailesi İngilizlere esir düşünce Dost Muhammed, İngiliz birliklerine teslim oldu.

Bununla birlikte, Kabil'deki İngiliz birliklerinin ve Şuca'nın durumu hızla kötüye gitti. Şuca bir ayaklanmada öldürüldü; kentten geri çekilmeye çalışan İngiliz birlikleri kılıçtan geçirildi. 1843'te İngilizlerin Afganistan'dan çekilmesinden sonra, Dost Muhammed bir kez daha tahta geçirildi. Ardından, ülkenin uzak yöreleri üzerinde merkezi denetimi yeniden kurmaya çalıştı ve bunda bir ölçüde başarılı oldu. Ayrıca, 1855 ve 1857'de dostluk antlaşmaları imzaladığı İngilizlerle de bir uzlaşma sağladı. Haziran 1863'te damadının komutasındaki birlikleri Herat kentini ele geçirdi, Dost Muhammed de birkaç gün sonra Herat'ta öldü.

Siyasi görevi
Önce gelen: Eyüb Şah Dürrani	Afganistan Emiri 1826 - 1839	Sonra gelen: Şüca Şah Dürrani

Önce gelen: Ekber Han	Afganistan Emiri 1845 - 1863	Sonra gelen: Şir Ali Han

1709'dan beri Afganistan Devlet Başkanları

Hotaki Hanedanı	Mir Vais Hotak Abdül Aziz Hotak Mahmud Hotaki Eşref Hotaki Hüseyin Hotaki

Dürrani Hanedanı	Ahmed Şah Dürrani Timur Şah Dürrani Zaman Şah Dürrani Mahmud Şah Dürrani Şüca Şah Dürrani Ali Şah Dürrani Eyüb Şah Dürrani

Emirlik (Barakzai Hanedanı)	Dost Muhammed Han Ekber Han Şir Ali Han Muhammed Afzal Han Muhammed Azam Han Yakup Han Eyüp Han Abdurrahman Han Habibullah Han Nasrullah Han

Krallık	Emanullah Han İnayetullah Han Habibullah Kalakani Muhammed Nadir Şah Muhammed Zahir Şah

Cumhuriyet	Muhammed Davud Han

Demokratik Cumhuriyet	Nur Muhammed Teraki Hafızullah Amin Babrak Karmal Hacı Muhammed Çamkani (geçici) Muhammed Necibullah Abdülrahim Hatif (geçici)

İslami Devlet	Sibgatullah Müceddidi Burhaneddin Rabbani

İslami Emirlik	Muhammed Ömer

İslami Cumhuriyet	Burhaneddin Rabbani (geçici) Hamid Karzai Eşref Gani Ahmedzai

This article is issued from Vikipedi - version of the 2/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.