ETA
| Euskadi Ta Askatasuna | |
|---|---|
 | |
| Aktif dönem | 1959-20 Temmuz-31 Ekim 2011 |
| Lider |
Josu Urrutikoetxea David Pla Iratxe Sorzabal Izaskun Lesaka |
| Aktif olduğu bölge |
 İspanya (1975–2011) Fransa |
| İdeoloji |
Bask milliyetçiliği sosyalist devrim |
Bask Yurdu ve Özgürlük ya da ETA (Baskça: Euskadi Ta Askatasuna), İspanya ve Fransa sınırları içinde yaşayan Bask kökenli topluluğa ait bağımsız bir devlet kurma amacı güden Marksist-Leninist, ayrılıkçı örgüt. 20 Ekim 2011'de silahlı mücadeleye son verdiğini açıklamıştır.[1]
1959 yılında Franco diktatörlüğüne karşı kurulan örgüt, İspanya'nın kuzeydoğusundaki ve Fransa'nın güney batısındaki Bask bölgesinin bağımsızlığı için 1968 yılından bu yana faaliyetlerde bulundu. ETA, zaman içinde kültürel hakların savunuculuğu düzleminden, silahlı eylem biçimine yönelmiştir. 1979'da hükumet tarafından Bask Bölgesi'nde yaşayan yaklaşık iki milyon kişiye önemli ölçüde özerklik tanınmasına rağmen tam bağımsızlık için silahlı mücadeleye devam etmiştir. Batasuna ismiyle bilinen ve şu an yasaklanmış durumda olan parti de örgütün siyasi kanadını oluşturmaktaydı. Bu parti Bask Bölgesi'nde oyların genelde %10 ile %20'sini toplamaktaydı. Ayrıca 1968'den bu yana düzenlediği kanlı eylemlerle 850 kişinin ölümüne neden olan ETA, İspanya'nın yanı sıra Avrupa Birliği ve ABD tarafından da terör örgütleri listesine alındı. ETA, 24 Mart 2006'da yapılan ateşkesi ihlal etmiş ve 30 Aralık 2006'da Madrid Barajas Uluslararası Havalimanı'nda bir bombalı saldırı gerçekleştirmişti.
ETA, 1968-2011 yılları arasında toplam 829 kişinin ölümünden sorumlu tutulmaktadır.[2]
Tarihçe
- 1959 - ETA kuruldu.
- 1968 - ETA ilk ölümcül eylemini gerçekleştirdi.
- 1973 - Franco rejiminin güçlü simalarından Amiral Carrero Blanco öldürüldü.
- 1974 - ETA biri silahlı mücadele, diğeri siyasi-askeri kanat olmak üzere ikiye bölündü.
- 1978 - ETA'nın siyasi kanadı Herri Batasuna kuruldu.
- 1979 - İspanya, Bask Bölgesi'nin özerk statüsünü onayladı.
- 1987 - Barselona'da ETA saldırısında 21 kişi öldü.
- 1997 - Belediye meclisi üyesi Miguel Angel Blanco Garrido kaçırılıp öldürüldü.
- 1998 - ETA tek taraflı ateşkes ilan etti.
- 1999 - ETA hükümetle görüşmelerin kesilmesinin ardından ateşkesi bozduklarını açıkladı.
- 24 Mart 2006 - ETA süresiz ve kalıcı ateşkes ilan etti.
- 30 Aralık 2006 - Madrid’deki Barajas Havaalanı'nındaki saldırıda 2 kişi öldü. ETA böylece ateşkesi bozmuş oldu.
- 24 Ağustos 2007 - Durango şehrindeki patlamda 2 kişi yaralandı.
- 14 Mayıs 2008 - Legutiano şehrindeki jandarma kışlasının önünde meydana gelen patlamada bir jandarma öldü, ikisi kadın dört jandarma yaralandı.
- 19 Haziran 2009 - İspanya'nın kuzeydoğusundaki Bask bölgesinde bir aracın infilak etmesi sonucunda 49 yaşındaki polis memuru Eduardo Puelles Garcia öldü.
- 5 Eylül 2010 - ETA örgütü bundan böyle 'demokratik' yollarla mücadele edeceğini ve silahlı mücadeleyi bıraktığını ilan etti.
- 10 Ocak 2011 - ETA, kalıcı ateşkes ilan ettiğini duyurdu. Ancak hükumet ETA'dan ateşkes değil, silah bırakmasını istediklerini vurguladı.
- 20 Ekim 2011 - ETA, silah bırakma kararı aldığını açıkladı.[1]
Amblemi
ETA'nın simgesinde Bietan jarrai[3] yazılmaktadır. Buradaki yılan şekli siyaseti, balta da silahlı mücadeleyi simgelemektedir.
Kaynakça ve notlar
- 1 2 20.10.2011 tarihli Hürriyet haberi
- ↑ BBC haberi
- ↑ "İkisinden de geri kalma!" olarak dilimize çevrilebilir