Füreya Koral
Füreya Koral | |
---|---|
Doğum |
12 Haziran 1910 İstanbul |
Ölüm |
26 Ağustos 1997 (87 yaşında) İstanbul |
Uyruk | Türk |
Alanı | Seramik sanatçısı |
Ödüller | |
1986 Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülü | |
Füreya Koral, (12 Haziran 1910-26 Ağustos 1997) ilk Türk profesyonel kadın seramik sanatçısı. Özellikle çinicilik konusundaki gelişkin tekniğiyle, Doğu ve Batı sanatlarının bir birleşimine varmıştır.
Hayatı
Füreya Koral İstanbul'da doğdu. Babası Emin Paşa idi. 1927'de Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nden mezun oldu. Bir süre İstanbul Üniversitesi'nde Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne devam etti. Dönemin ünlü Macar keman virtüözü, sonradan Füreya'nın teyzesi Aliye Berger ile evlenecek olan, Charles Berger'den özel keman dersleri aldı. 1940-1944 arasında müzik eleştirileri yazdı, çeviriler yaptı.
İkinci evliliğini o zaman milletvekili olan Kılıç Ali ile yaptı ve Ankara'ya yerleşti. Bu evlilik sırasında tüberküloz'a yakalandı. İsviçre'de Leysen'de sanatoryumda tedaviye gitti. Burada iken Londra'da bulunan teyzesi Fahrelnissa Zeid, vaktini verimli geçirmesi amacıyla ona sanatla uğraşma materyalleri gönderdi. Bunlar arasında bulunan seramikçilik alet ve materyali dolayısıyla ilk defa seramikçiliğe ciddi bir uğraş olarak başladı.
1947'de Lozan'da seramik çalışmalarına başladı. Ardından tanınmış Fransız seramikçi Serré'nin desteği ile, Paris'te özel bir seramik atölyesinde çalışmalarını sürdürdü. İlk seramik ve taşbaşkı sergisini 1951'de Paris'te açtı. Aynı yıl yurda döndü, Maya galerisinde yapıtlarını sergiledi. Yurt içi ve yurt dışındaki çeşitli sergilere katıldı, ödüller aldı.
Füreya Koral, 26 Ağustos 1997’de 87 yaşında İstanbul'da öldü.
Sanatı
Füreya Koral, soyuttan gerçeküstüne uzanan ve zaman zaman yerelliğe ağırlık veren bir anlatım çeşitliliği içinde seramik panolar, üç boyutlu yapıtlar, vazo, tabak vb. gibi günlük yaşamda kullanılacak ürünler gerçekleştirmiştir. Özellikle çinicilik konusundaki bilgisi ve yetkin işçiliği yapıtlarında Doğu ve Batı sanatını başarılı bir biçimde birleştirilmesine olanak vermiştir.
Özellikle duvar dekorasyonu, pano ve şömine üstüne çalışmalar yaptı, 1960 yılında da Ankara'daki bir otel için büyük bir pano yaptı. Sanatçının diğer eserleri arasında, 1963 yılında Ankara'da Ulus Çarşısı'na, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı'na, 1966 yılında İstanbul'da Ziraat Bankası'na, 1969 yılında İstanbul Divan Oteli'ne yaptığı panolar sayılabilir.
Sergileri
1951’den günümüze kadar yurt içinde ve dışında 32 sergi açtı. Eserleri Paris'teki Salon d'Octobre, Ciudad de Mexico'daki Modern Sanat Müzesi, Prag'da Napstkovo Müzeum, Washington'da Smitshonian Institute ve Türkiye'nin çeşitli yerlerindeki galerilerde sergilendi.
Ödülleri
1955 yılında Cannes Milletlerarası Sergisinde gümüş madalya, 1962 yılında Prag Milletlerarası Sergisinde altın madalya kazandı. 1967 yılında İstanbul'da düzenlenen Milletlerarası Seramik Sergisinde de gümüş madalya aldı. Ayrıca Washington Smithsonian Enstitüsü'nden ödül ve Fransa'daki Vallauriş bienalinden onur diplomasi aldı. Koral, 1981'de Kültür Bakanlığı ödülü, 1986'da Sedat Simavi Vakfı Plastik Sanatlar Ödülü'nü de layık görüldü.
Füreya Üstüne
Yazar Ahmet Hamdi Tanpınar 1958 yılında onun için şunları yazmıştı:
Daha ilk tecrübelerinden itibaren seramiği başka iklimlere taşımaya çalıştı. Bu sayede seramik eserlere ilk işaretimizde piştikleri ateşin karşısında hizmetimize koşan uysal cariyeler olmaktan kurtuldu. Bu ateş kızları şimdi büyük resmin ve heykelin gururuyla bize geliyorlar. Tabak gibi, fincan gibi hususi bir iş görenler bile bizimle bir sevgili nazıyla, edasıyla konuşuyorlar.
Ayrıca yazar Ayşe Kulin de Füreya Koral’ın hayatını anlatan “Füreya” adlı bir biyografik roman yazmıştır.[1] Bu romanda ünlü seramikçinin yaşadığı her şey fotoğraflarla anlatılmıştır.
Başlıca Eserleri
- Marmara Oteli lobisinde duvar panosu, 1960,
- Ankara Ulus Çarşısı'nda duvar panoları, 1962,
- Ankara Tam Sigorta Binası'nda duvar panoları, 1969,
- Manifaturacılar Çarşısı'nda duvar panosu, Unkapanı/İstanbul, 1969,
- Divan Pastanesi'nde duvar panosu, Taksim/İstanbul.
- Hacettepe Üniversitesi Dış Hekimliği Fakültesi'ndeki duvar panosu, Ankara, 1965
- Arts Hotel Istanbul'da bulunan duvar çinileri, İstanbul 2015
Referanslar
- ↑ Kulin, Ayşe (2000), "Füreya", İstanbul: Remzi Kitabevi (2011 Everest Yayınları) ISBN 9752892514
Dış bağlantılar
- Kulin, Ayşe (2000), "Füreya", İstanbul: Remzi Kitabevi (2011 Everest Yayınları) ISBN 9752892514
- "Füreya Koral" maddesi Kültür Bakanlığı websitesi (İngilizce)
- Ayşe Kulin, "Füreya" romanı özeti
- İstanbul Kadın Müzesi
- Türkiye Seramik Federasyonu