Fotometri

Fotometri (İngilizce: photometry) elektromanyetik spektrum'un sadece görünür bölgesi için radyant enerji ölçümü ile ilgili alanın adıdır. Bunu yaparken radyometride olduğu gibi ölçü aletlerini değil fakat gözü yani beyindeki algıyı referans alır.

Fotometri hakkında genel görüşler

Radyan enerji (elektromanyetik) yayan bir kaynağın durumu, bu kaynak tarafından, zaman birimi zarfında bütün doğrultularda yayılan enerji (güç) ile temsil edilir.

Aynı özellikte gelen radyasyonlara dikey olarak konmuş bir dS elemanı üzerine gelen toplam radyan enerji tarafından hasıl edilebilecek az veya çok şiddetli tesirleri belirtmek için, göz önüne alınan P noktasında radyasyonun sahip olduğu şiddeti (enerjetik), yani P den geçen ve ışınlara normal olan 〖cm〗^2 lik yüzey üzerine beher saniyede vasıl olan enerjiyi, bilmek yeterlidir. Termik kapasitesi bilinen ve termik bakımdan izole olan bir siyah cisim yardımıyla bir ışık radyasyonunun soğurulması ile birlikte vuku bulan ısınma, bu şekilde tarif edilen şiddetin bir mutlak ölçümü olarak kullanılabilir; ya da siyah cisim, bir termoelektrik pilin isle örtüşü olan lehim yerinden, veya elektrik dirençli bir termometrenin siyahlatılmış levhasından (bolometre)ibaretse, çok hassas elektrik aletlerinin kullanılması sayesinde, takriben 〖cm〗^2 ve saniye başına 〖10〗^(-7)erg'e tekabül eden elektromağnetik radyasyon şiddetlerini takdir edebilmemiz mümkün olur.

Bir dalganın şiddetinin bu mutlak belirleme metodu, görünmeyen radyasyonlarıda içine almak üzere, bütün radyasyonlar için aynı ölçüde hassas olduğundan, yalnızca görünür tayfın radyasyonları ile ilgilenmesi ve onları hesaba katması gerekir ve yeterli olan, fotometri pratiğini ilgilendiren sorunları çözmek için pek iyi değildir. Bu gibi durumlarda, iki ışık demetinin veya bunları yayan kaynakların şiddetlerinin karşılaştırılmasını,bir ekran yardımıyla bu demetler tarafından hasıl edilen aydınlanmalara göre gerçekleştirmek ve bu karşılaştırma neticesinde, uygun etalonlar yardımı ile tarif edilen uygun birimlerle ifade etmek daha elverişlidir.

Fotometride göz önünde bulunan gerçek nicelikler, ışık şiddeti (kaynağın), aydınlanma şiddeti ve ışık akısıdır.

Bir kaynağın L ışık şiddeti, aynı durumlar altında, zıt şiddette kaynaklar tarafından hasıl edilebilen, ışıkla ilgili nedenlerin sebebi olarak gösterir.

^[1]

Kaynakça

1. Pratik Fizik cilt 2 Prf. Angelo DRIGO ve Dr. Giulia ALOCCO Padova Üniversitesi Fizik Enstitüsünden Çeviren: Prof. Nusret Küçükoğlu İstanbul Teknik Üniversitesi Fizik Profösörü (İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi 358)