Francesco Rosi
Francesco Rosi (15 Kasım 1922, Napoli, İtalya - 10 Ocak 2015), İtalyan sinema yönetmeni. Bireyin sorunlarına toplumsal kökenleriyle birlikte eğildiği filmleriyle uluslararası alanda adını duyurmuştur.
Hayatı
Hukuk öğrenimi gördü. Bir ara kitap ressamlığı ve radyo muhabirliği yaptı. İki yıl tiyatroda çalıştıktan sonra Luchino Visconti'nin yardımcısı olarak sinemaya geçti. Bir süre senaryo yazarı ve yönetmen yardımcısı olarak çalıştı; La terra trema (1948; Yer Sarsılıyor), Bellissima (1951) ve Senso (1954; Günahkar Gönüllüler) filmlerinde Visconti'nin asistanlığını yaptı.
1952'de ilk filmi Camicie rosse'yi (Kırmızı Gömlekliler) yönetti. Bunu bir Robin Hood benzeri kişiliğiyle yola çıkan, mafya ile işbirliğine giden ve tartışmalı bir kişilik olan eşkiya Salvatore Giuliano'nun yaşam öyküsünün anlatıldığı Salvatore Giuliano[1] (1962) ve Napoli kentini fon olarak kullandığı Le mani sulla città (1963; Kentin Üzerindeki Eller) izledi. İlk dönem filmlerinde Yeni Gerçekçilik akımına bağlı kalan Rosi, C'era una volta... (1967; Bir Masal Gibi...) adlı filminden sonra, dönemin toplumunu sorgulayan ve bireyin sorunlarına eğilen güçlü yapıtlar verdi. 1972'deki Il caso Mattei (Mattei Olayı) ve 1973'teki Lucky Luciano 'da (Talihli Gangster) bir gazeteci tavrıyla yeraltı dünyasına eğildi.
Kurmaca bir öyküden yola çıkan, Cadaveri eccelenti ise (1976; Şahane Cesetler) mafya-devlet-polis ilişkileri üzerine uyarıcı bir filmdi. 1979 tarihli Cristo si è fermato a Eboli (İsa Eboli'de Durdu) ve 1981'de çektiği Tre fratelli'de (Üç Kardeş) bireyin yaşamla ve toplumsal siyasal kimliğiyle hesaplaşmasına ağırlık verdi. 1984'te özüne dokunmadan Carmen operasını değişik bir yorumla perdeye aktardı. 1986'da Gabriel García Márquez'in Cronaca di una morte annunciata (Kırmızı Pazartesi) filmleştirdi.
Filmografi
Yönetmen
- Camicie rosse (1952; Kırmızı Gömlekliler) - bazı sahneleri
- La sfida (1958; (Kırmızı Gömlekliler))
- I magliari (1959)
- Salvatore Giuliano (1962)
- Le mani sulla città (1963; Kentin Üzerindeki Eller)
- Il momento della verità (1964; Gerçek Anı)
- C'era una volta... (1967; Bir Masal Gibi)
- Uomini contro (1970; Karşı İnsanlar)
- Il caso Mattei (1972; Mattei Olayı)
- Lucky Luciano (1973; Talihli Gangster)
- Cadaveri eccellenti (1976; Şahane Cesetler)
- Cristo si è fermato a Eboli (1979; İsa Eboli'de Durdu)
- Tre fratelli (1981; Üç Kardeş)
- Carmen (1984)
- Cronaca di una morte annunciata (1987; Kırmızı Pazartesi)
- 12 registi per 12 città (1989) - belgesel
- Dimenticare Palermo (1990)
- Diario napoletano (1992)
- La tregua (1997; Ateşkes)
Senaryo
Yönetmen ve senarist
Kendi senaryoları
- La sfida (1958)
- I magliari (1959)
- Salvatore Giuliano (1962)
- Le mani sulla città (1963)
- Il momento della verità (1964)
- C'era una volta... (1967)
- Il caso Mattei (1971)
- Lucky Luciano (1973; Talihli Gangster)
- Diario napoletano (1992)
Diğerleri
- Kean
- Uomini contro (1970, hikaye: Emilio Lussu)
- Cadaveri eccellenti (1976, Leonardo Sciascia'nın Il contesto adlı romanından)
- Cristo si è fermato a Eboli (1979, İsa Eboli'de Durdu Carlo Levi aynı adlı eserinden)
- Tre fratelli (1981, Üç Kardeş, Andrey Platonov'un Üçüncü Çocuk adlı eserinden)
- Carmen (1984, Bizet'nin bestesi Carmen operasının beyaz perde uyarlaması)
- Cronaca di una morte annunciata (1987, Kırmızı Pazartesi, Gabriel García Márquez'in Kırmızı Pazartesi adlı romanının uyarlaması)
- Dimenticare Palermo
- La tregua