Fransız Sudanı

Fransız Sudanı Soudan Français
←   ←   ← 1880 –1960 →
Bayrak
Batı Afrika'da Fransız Sudanı kolonisinin konumu
Başkent	Bamako
Dil(ler)	Fransızca

Fransız Sudanı, Afrika kıtasının batı bölümünde kurulu olan Fransız koloni bölgesiydi. Bölge iki farklı dönemlerde oluşturulmuş olup, ilk oluşum 1890 ile 1902 yılları arasında, ikinci oluşum ise 1920 ile 1960 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. 1960 yılından sonra da bölge Mali Federasyonu adı ile bağımsızlığına kavuşmuştur.

Kolonileşme

Fransız Sudanı koloni bölgesinin konumu

Bölge 9 Eylül 1880 yılında Yukarı Senegal adı altında Fransa koloni bölgesi olarak oluşturulmuş, 18 Ağustos 1890 yılında ise bölge adına değişikliğe gidilerek Fransız Sudanı ismi verilmiştir. Bölgenin başkenti de Kayes olmuştur.^[1] 1895 yılında bölgenin Fransız Batı Afrikası koloni sistemi içerisine alınması ile bölge içerisinde yer alan toprakların bir bölümü 10 Ekim 1899 yılında Fransız Ginesi, Fildişi Sahilleri ve Dahomey bölgelerine olmak üzere farklı bölgelere eklenmiştir. Bu bölgelerden Fildişi Sahilleri ve Dahomey bir yıl sonra yeniden bu koloni bölgesinin bir parçası haline getirilmiştir. 17 Ekim 1899 tarihinde bölgenin yeni başkenti olarak Bamako belirlenmiştir.

1902 yılında koloninin askeri olmayan bölgeleri Senegambiya ve Nijer, 1904 yılında ise Yukarı Senegal ve Nijer olarak adlandırılmıştır. 1920 yılında Fransız Sudanı koloni bölgesi yeniden oluşturulmuştur. 1920 yılından itibaren Fransız Sudanı günümüzde Mali ile aynı sınırlara sahip bir konuma ulaşmıştır.

Bağımsızlık

4 Ekim 1958 tarihinde Fransa'da gerçekleştirilen anayasa referandumu ile Fransa'da République Soudanaise olarak adlandırılan bölge, Fransız Uluslar Topluluğu bölgesinin bir parçası olarak kabul edilmiştir. 25 Kasım 1958 tarihinde eski koloni ülkesi iç işlerinde bağımsızlık elde etmiştir.

4 Nisan 1959 tarihinde Fransız Sudanı, Senegal ile birlikte Mali Federasyonu adı altında birleştirilmiş, bu oluşum da 20 Haziran 1960 yılında Fransa'dan tamamen bağımsızlığını kazanmıştır. Bağımsızlık sonrası birlik dağılmış, 20 Ağustos 1960 tarihinde Senegal'in birlikten ayrılması ile Mali 22 Eylül 1960 tarihinde Mali Cumhuriyeti devletinin kuruluşunu ilan etmiş ve Fransız Uluslar Topluluğu bölgesinden tamamen ayrılmıştır.^[2][3]

Ülke isim tarihi

Bölge kurulduğu yıldan sonra birçok kez isim değişiklikleri yaşamıştır. Bu bölgeye yıllara içerisinde verilen isimler şu şekildedir:

Koloni İsmi	Yıl
Yukarı Senegal	1879 - 1890
Fransız Sudanı	1890 - 1899
İki farklı yönetim bölgesi oluşturulmuştur: Orta Nijer ve Yukarı Senegal	1899 - 1902
Senegambiye ve Nijer	1902 - 1904
Yukarı Senegal ve Nijer	1904 - 1920
Fransız Sudanı	1920 - 1958
République Soudanaise	1958 - 1960
Mali Federasyonu adı altında bağımsızlık ) (Haziran-Eylül), Mali Cumhuriyeti (22 Eylül'den sonra)	1960

Kaynakça

1. Klein, Martin A. (1998). Slavery and Colonial Rule in French West Africa. London: Cambridge University Press
2. Chafer, Tony (2002). The End of Empire in French West Africa: France's Successful Decolonization?
3. Mann, Gregory (2006). Native Sons: West African Veterans and France in the Twentieth Century